آیا حجاب محافظ است؟ / پاسخ محققان دانشگاه “آنگلیا راسکین” انگلیس

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مسئله پوشش زنان با اینکه ریشه در ادیان آسمانی و فرهنگ ملت‌ها دارد، در هر دوره‌ای با چالش‌هایی مواجه بود و تا عصر حاضر نیز تداوم آن را مشاهده می‌کنیم. با این حال، پوشش زنان و یا اصطلاحاً مسئله “حجاب” تاکنون از ابعاد مختلف دینی، فرهنگی و حتی روانشناسیِ سلامت، مورد مطالعه و واکاوی اندیشمندانی در حوزه جامعه‌شناسی، روانشناسی، تاریخ ادیان و نیز اندیشمندان دینی قرار گرفته و سالانه حجمی از مقالات و کتب را در این مورد به خود اختصاص داده است.

یکی از نمونه‌های این تحقیقات، مربوط به پژوهش تعدادی از اساتید دانشگاهی در انگلیس به نام “آنگلیا راسکین” (Anglia Ruskin University) است که مقاله خود را با عنوان “آیا حجاب محافظ است؟ ” (؟is the hijab protective) (اینجا) ارائه دادند. در این پژوهش به تأثیر حجاب در تصویری که در ذهن مخاطب از بدن و ساختارهای بدن زنان مسلمانِ انگلیس باقی می‌ماند به صورت علمی پرداخته شده است که برخی از نتایج آن را به صورت خلاصه می‌خوانید.

در این تحقیق اشاره شده است در بررسی بین ده‌ها زن مسلمان و غیر مسلمان در یافتیم زنان مسلمان نسبت به سایرین به ظاهر خود کمتر اهمیت می‌دهند؛ به این معنا که ضمن تمیزی و پاکیزگی ظاهری، پیروزی و موفقیت را در ظاهر نمی‌بینند بلکه در عزت نفس می‌دانند. همچنین اشاره شده است حجاب از نظر تصویر بدن، به زنان مسلمان اثری محافظتی حتی به مقدار کم می‌بخشد.

در قسمتی از این پژوهش آمده است احکام پوشیدن حجاب در کشورهای غربی بسیار پیچیده است و عناصر مثبت بسیاری را شامل می‌شود؛ مانند تمایل به دستیابی هویت فردی، کسب احترام یا عزت نفس یا بخشی از وظایف فرهنگی یا مذهبی. علاوه بر این ، پوشیدن حجاب می‌تواند تأثیرات مثبتی بر پوشنده داشته باشد، تا جایی که به عنوان وسیله‌ای برای جلوگیری از نگاه جنسی و معرفی خود به عنوان یک انسان و نه یک شیء جنسی است.

این تحقیق نشان داده است زنانی که حجاب می‌پوشند، نسبت به زنانی که حجاب نداشتند، از دینداری قابل توجهی برخوردار بودند و دینداری نیز به عنوان یک متغیر مهم برای برخی از تحلیل‌های بین گروهی ما (محققین) ظاهر شد. به این ترتیب، ممکن است این مسئله مطرح شود که بین دینداری، استفاده از حجاب و تصویر بدن در زنان مسلمان رابطه پیچیده و تاکنون ناشناخته وجود دارد.

دانشگاه آنگلیا راسکین در سال ۲۰۱۴ از طرف مجله آموزش عالی تایمز به‌عنوان دانشگاه کارآفرین سال انتخاب شد، در سال ۲۰۱۶ نیز در میان پنج نامزد کارآفرینی دانشگاهیِ جایزه دوک آو یورک Duke of York قرار گرفت.