طرز تهیه انواع غذا با گیلاخه یا گل آقا (آش ،خورشت ،کوکو و بورانی)

طرز تهیه انواع غذا با گیلاخه یا گل آقا چون آش، خورشت، کوکو و بورانی و خورشت گیلاخه و آش دوغ با گل آقا و آش اماج و کوکوی گیلاخه یا گل آقا و انواع غذا با سبزیهای کوهی را در این مقاله آموزش میدهیم تا با غذاهای محلی آشنا شوید

شکل گیاه: این گیاه پایا دارای پیاز کوچک و یا بدون پیازچه به رنگ خاکستری متمایل به سیاه است و استوانه ای و زخیم و گوشتی و محل رویش گیلاخه معمولا در کرمانشاه، پاوه، روانسر و اسلام آباد و زنجان و تبریز است که از قسمت های برگ و ساقه های آن استفاده می شود.
این گیاه خودرو عمدتا در ماه‌های آغازین فصل بهار رویش می‌کند در مناطق مختلف ایران این گیاه بیشتر در مناطق کوهستانی و غرب ایران رویش میکند

اگر چه گیلاخه قبل از پخت بسیار لزج است اما غذا اصلا لزج نیست.

طرز تهیه انواع غذا با سبزی های کوهی

با‌ والک یا گل آقا یا گیلاخه در شهرستان ها چند نوع غذای محلی با آن درست میکند که از انواع کوکو، خوراک، خورشت، آش معمولی که با ماست خورده میشود؛ و آش ترش و بورانی می باشد

آش : برگهای این گیاه را با مقداری آب روی اجاق گذاشته و بعد از مدتی مقداری برنج به آن اضافه کرده سپس پیاز داغ را آماده کرده و به آن اضافه می کنند

ارزش غذایی گیلاخه یا گل آقا

گیاهان بهاری از جمله گیلاخه یا والک (گل آقا، تره کوهی) به دلیل ترکیبات ویژه‌ و خصوصیات فیزیکی ظاهری از جمله رنگ، بو و طعمی که دارند حاوی ترکیبات ضد سرطان و ضد پیری هستند.
قسمت انتهایی این گیاه (یعنی پیاز و ابتدای قسمت سبز) رنگ سرشار از اسید فولیک است پس هنگام پاک کردن این قسمت را برندارید. به دلیل داشتن اسید فولیک بسیار برای کم خوبی مفید است.

ما در این بخش طرز تهیه انواع آش و خوراک و کوکو و بورانی و خورشت را با سبزی گیلاخه یا گل آقا (والک، تره کوهی، والز) را آموزش میدهیم تا در فصل رویش این سبزی خوشمزه بپزید و هم لذت ببرید و هم برای انواع بیماری مفید است.

مواد لازم

• پیاز … یک عدد متوسط
• گیلاخه یا همان گل آقا … نیم کیلوگرم
• گوشت قرمز … نیم کیلوگرم
• لوبیا قرمز … یک فنجان
• لیمو عمانی … ۵ عدد
• زردچوبه و نمک و روغن … به میزان لازم
• جعفری… اگر سبزی ساطوری شده ی تر بود ، یک و نیم لیوان و اگر خشک بود ، ۷۵% لیوان

طرز تهیه خورشت گیلاخه یا خورشت گل آقا

۱٫ مانند همه خورشت ها، ابتدا پیاز خلال شده را تفت میدهیم
۲٫ بعد از سبک شدن پیاز، زردچوبه و گوشت قطعه شده را افزوده و مقداری با هم سرخ می کنیم.
۳٫ چند لیوان آب جوش به همراه لوبیا افزوده اجازه میدهیم تا گوشت بپزد
۴٫ لیمو عمانی ها را که با چنگال سوراخ شده را به آن اضافه می نماییم و می گذاریم تا ۴۵ دقیقه در دیگ بپزد.
۵٫ در ماهیتابه ای جداگانه گیلاخه یا گل آقا را با روغن تفت می دهیم
۶٫ “تره ی خان” یا جعفری و گشنیز ساطوری شده را هم افزوده و مقداری دیگر تفت می دهیم.
۷٫ میتوان بجای سبزی ساطوری شده از سبزی خشک هم استفاده کرد
۸٫ حالا گیلاخه و سبزی را به سایر مواد افزوده و میگذاریم ۲۰ دقیه دیگر با شعله کم در قابلمه پخته شده و جابیافتد.
۹٫ پیازچه های سفیدی که روی خورش می بینید در اصل پیازچه ی سبزی گیلاخه یا والک یا گل آقا هستند .

طرز تهیه خورشت گل آقا یا والک با لپه

ابتدا پیاز نگینی خرد شده را همراه گوشت و یک قاشق روغن مایع تفت می دهیم.
بعد زردچوبه را می افزاییم. لپه را شسته و به محتوی گوشت و پیاز می افزاییم. سپس ۳ عدد لیمو را شسته با چنگال چند سوراخ کوچک در آن ایجاد می کنیم و به محتویات اضافه می می کنیم.

۴ لیوان آب به محتویات خورش اضافه کرده بعد از ۱ ساعت که گوشت و لپه پخته شد، سبزی گیلاخه یا گل آقا( تره کوهی) را که قبلا در ماهیتانه به مقدار لازم تفت داده ایم به مواد اضافه می کنیم و شعله را کم کرده تا خورش جا بیفتد.

البته نوع پخت غذا با سبزیجات و گیاهان محلی در هر شهر متفاوت است و میتوانید با دستور خود شهرتان انواع غذا را با این نوع سبزی بپزید

بیشتر بخوانید : خواص درمانی و مضرات گیلاخه یا گل آقا (والک، تره کوهی)

انواع آش و غذا با گیلاخه و گل آقا

انواع آش با این سبزی بهاری پخته میشود که از جمله آش ماست، آش اماج، آش ترش و … که ما در زیر به طور کامل دستور پخت را شرح دادیم

طرز پخت آش ترش گل آقا یا گیلاخه

آش ترش گل آقا یا گیلاخه از خوشمزه ترین آش ها می باشد که خوردنش سیر نمیشوید.

مواد لازم برای آش ترش گیلاخه و گل آقا

• گیلاخه(گل آقا )تمیز وخرد کرده و میشوریم (کمی درشت خرد کنید)
• گیلاخه یا گل آقا ۳۰۰ گرم
• برویش یا بلغور گندم یک لیوان پر
• لپه یک چهارم لیوان
• پیاز یک عدد
• سماق نصف لیوان کمی کمتر
• روغن حیوانی
• نمک و فلفل و زردچوبه
• شکر یا کشمش یک قاشق اختیاریه
• زنجبیل به میزان لازم
• زیره سبز
توجه: لازم به ذکر است که این مقدار تقریبه و انداره خاصی ندارد

طرز تهیه غذا با گیلاخه یا گل آقا

۱٫ لپه را از شب قبل خیس کنید
۲٫ دانه های سماق را در آب به مدت ۱ ساعت خیس کنید.
۳٫ سپس آن را صاف کرده،سماق را دور ریخته و آبش را نگه دارید.
۴٫ پیاز نگینی را تفت دهید.
۵٫ در صورت تمایل سیر، برگ سیرکوهی، زنجبیل تازه ریز شده را بیفزایید و کمی تفت دهید.
۶٫ بلغور گندم قهوه ای برویش اضافه کنید
۷٫ بعد لپه را اضافه کنید و خوب تفت دهید.
۸٫ کشمش (در صورت تمایل) را اضافه کنید،
۹٫ فلفل سیاه، زردچوبه، پودر زیره سبز، لیموفلفلی نمکین و کمی نمک زده و آب (ترجیحا مرغ) را بریزید.
۱۰٫ گل آقای خورد شده را هم به آش اضافه کنید و با حرارت ملایم بگذارید جا بیفتد.
۱۱٫ مقدار سماق به ذائقه شما بستگی دارد، نصف شو به گیلاخه اضافه کرده و بچشید ترشی این غذا ذایقه ای هستش بقیه را کم کم اضافه کنید تا طعمش به ذایقه خودتون باشه
۱۲٫ در صورت تمایل همراه سماق یک قاشق شکر هم بریزید تا ملس شود
۱۳٫ اجازه آش ده دقیقه دیگر با سماق بپزه و گاز رو خاموش کنید

توجه: آگه روغن حیوانی دوست ندارید از روغن نباتی و یا روغن مایع استفاده کنید
در برخی از مناطق به همون روش قدیمی به جای سماق از جوهر لیمو استفاده میکند

برویش چیست: برویش یک نوع غلات است که مثل گندم وجو کاشت و برداشت میشه دونه هاش از گندم باریکتر و قهوه ای کم رنگه .

طرز تهیه آش اوماج گیلاخه یا گل آقا

• برنج
• بلغور گندم
• آرد اوماج
• سبزی گیلاخه یا گل آقا
• نمک و فلفل و زردچوبه
• روغن
• پیاز نگینی
• آب قلم و عصاره در صورت تمایل

طرز تهیه:

• ابتدا با آرد گندم کمی اوماج درست کنید و کنار بگذارید
• پیاز را کمی تفت داده، بلغور و برنج را با کمی آب اضافه کنید.
• اگر عصاره و آب قلم دارید برای مقوی شدن به آش به همراه نمک و فلفل سیاه اضافه کنید
• بعد سبزی گیلاخه و گل آقا را خورد کنید و به آش اضافه کنید
• در مرحله آخر اوماج را بریزید تا جا بیفتد.

آش ماست یا دوغ : غذا با گیلاخه و گل آقا

همه مراحل آش ماست و اوماج مانند هم است و فقط به جای اوماج، ماست اضافه کنید و یا در هنگام خوردن با ماست نوش جان کنید
برای لعاب دار شدن نیز کمی آرد هنگام جوشیدن آش بیفزایید.

کوکو : غذا با گیلاخه یا گل آقا یا والک

برای درست کردن کوکو با این سبزی همانند کوکو سبزی عمل کنید.
گیلاخه یا گل آقا را بعد از شستن خورد کنید و بسته به مقدار سبزی که دارید، تخم مرغ اضافه کنید و نمک و فلفل و سیر اضافه کنید و سرخ کنید

طرز تهیه قارچ و گل آقا یا تره کوهی

سبزی رو قشنگ پاک میکنیم و خورد میکنیم و میشوریم، قارچم که شسته و‌خورد میکنیم زیاد ریز نباشه باید درشت باشه قشنگترو خوشمزه تره…
قارچ رو اول تفت میدیم، آبش که کشیده شد، سبزی رو اضافه میکنیم و باهم تفت میدیم، روغن و نمک اضافه میکنیم و با نون نوش جان میکنیم…
عزیزانی که کنیوال (گل آقا یا گیلاخه) ندارن و از تره میخوان استفاده کن باید کمی پیاز داغ برای این غذا درست کنید ولی کنیوال چون خودش پیازچه ماننده دیگه پیاز داغ نمیخواد…

بورانی گل آقا یا والک

• ابتدا سبزی ها را شسته و خورد کنید( زیاد ریز نباشد)
• روی شعله گذاشته و بپزید
• بعد از پخت و سرد شدن ماست اضافه کنید
• در تمایل سیر و نعناع نیز اضافه کنید
نوش جان

امیدواریم بتوانید از این غذاهایی خوشمزه با سبزی های کوهی درست کنید و لذت ببرید.. نوش جان

منبع: مجله حرف تازه