استاد مایل تابعیت ایرانی گرفته است؟

درمورد درخواست احتمالی استاد نجیب مایل به گرفتن تابعیت ایران هیچ مدرک معتبری وجود ندارد، که شخص استاد مایل چنین درخواستی را از ایران نموده باشند، احتمالا اینکه جمهوری اسلامی ایران به جناب مایل چنین پیشنهادی را نموده باشند خیلی بیشتر است.
اخبار تابعیت ایران به جناب استاد مایل پس از آن در رسانه ها مطرح گردید، که فرزند استاد مایل در اعتراض به اعمال سخت گیرانه ای که مقامات ایران در مقابل استاد در عرصه های گوناگون به خصوص ویزای اقامتی یکساله که استاد مجبور بودند هرساله برای گرفتن ویزا ساعت ها در اداره اقامت بیگانگان منتظر نوبت بمانند میباشد.

در سال های گذشته که بنده استاد مایل را در منزل شان در تهران ملاقات نمودم، نگرانی شان از نداشتن یک ویزای معتبر، همواره ایشان را ناراحت میساخت و از اینکه نمی توانستند دقیق در چنین شرایط نا مطلوبی به پژوهش های علمی و عرفانی بپردازند و نمی توانستند آزادانه سفر کنند و از زادگاه شان شهر هرات دیدن نمایند و یا بتوانند پسر نوجوان شان را که معلول است به اروپا و هندوستان برای تداوی ببرند رنج می بردند.

جناب استاد مایل سال ها با نهاد های معتبر دولتی مانند مرکز پژوهش های آستان قدس، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی همکاری داشتند و دارند. استاد مایل هروی برای گرفتن ویزای اقامتی یکساله در طول نزدیک به ۵۰ مرتبه در سال هایی که در ایران کار می کردند به اداره اقامت بیگانگان در تهران رفت و آمد می کردند، تا ویزای یکساله بگیرند که بدون شک این نگرانی ها در کارهای تحقیقاتی و نوشته کتاب های ادبی که برای تکمیل آن تلاش میکردند اثرات منفی داشت.

موضوع خانه ای که در تهران در آن زندگی میکردند و بیش از هزار جلد کتاب های ارزشمند در آن نگهداری می شد، اسناد معتبری نداشت و از طرفی بیمه بازنشتگی نداشتند و از این بابت پولی برای شان پرداخته نمی شد. میتوان گفت که زندگی شان با یک پسر معلول در تهران با آن جاه و مقامی که جناب استاد مایل داشتند و بارها تقدیرنامه هایی از طرف روسای جمهور ایران و سایر اساتید دانشگاهی ایرانی به ایشان تقدیم می شد، یک زندگی بسیار اسفناکی داشتند. بنده که در منزل شان در تهران با ایشان مصاحبه و صحبت داشتم، استاد می خواستند برای بنده چای درست کنند بنده نگذاشتم و مقداری آب برای خود گرفتنم.

نقش افغانستان در ۱۹ساله گذشته در مورد شخصیت بی نظیر استاد نجیب مابل هروی در عرصه ادب و عرفان چه بوده است؟ حکومت بی کفایت افغانستان در این مدت از استاد مایل دعوت نکرده است تا برای مدتی به افغانستان سفر نموده و در کنفرانس ها و سیمینارهای ادبی در دانشگاه کابل و دانشگاه های سایر ولایات افغانستان سخنرانی نموده و یا مدت چند ماهی تدریس نمایند. این احتمالا برمی گردد به تعصب زبانی، که در حلقاتی در ارگان های دولتی وجود دارد، این در حالی است که کشور همسایه از داشته های استاد مایل بهره می گیرند ولی حکومت افغانستان به آن ارزش نمیدهد.

حالا تابعیت برای چه؟
در ایام جوانی که استاد نجیب مایل هروی انرژی بیشتری داشت و می توانست خدمات ارزشمندی به ادبیات فارسی خصوصا برای فارسی زبانان ایران، افغانستان و تاجیکستان انجام دهند و در کنفرانس های ادبی بین المللی شرکت نمایند گذشت و حالا با سن بیشتر از ۷۰ سال، که پسرشان با اتش زدن خود مقامات ایران را بیدار ساخت چه سودی دارد؟

زندگی استان نجیب مایل هروی در تهران؛
استاد نجیب مایل هروی که به عنوان استاد در دانشگاه ها و پژوهشکده های ایران همکاری داشتند، در وضعیت نامطلوبی در تهران بسر می بردند. این استاد مهربان و مظلوم هیچگاه از کسی شکایت نمی کردند، ولی اینکه در قلب شان فریاد برای انسان دوستی و محبت مانند اتشی زبانه می کشید، فقط خود شان آگاهی داشتند و نزدیکان شان احساس می کردند.

استاد نجیب مایل هروی، مولف، پژوهشگر و نسخه‌ شناس افغانستانی که در کارنامه 50 ساله پر افتخارش، تالیف، تصحیح و بررسی بیش از 30 کتاب و نگارش صدها مقاله به چشم می‌ خورد، امروز چنین عارفی گمنام، با مشکلاتی عدیده، روزهای خود را در مشهد به‌ شب می‌ رساند. حدود بیشتر از سه سال، که استاد از تهران به مشهد آمدند و رسانه ها از وضعیت بحرانی جسمی و روحی شان خبردادن خیلی از دوستان ناراحت و جویای احوال شان بودند. بنده نیز حدود ۲ سال قبل در مشهد به دیدن شان رفتم، جناب مایل بسیار افسرده به نظر می رسیدند و از اینکه نمی توانستد برای فرزند معلول شان کاری انجام دهند، بسیار رنج می بردند. بنده پس از دیدار شان عازم هرات شدم بعدها از المان هم با ایشان ارتباط تلفنی داشتم، تا اینکه از آتش زدن پسر بزرگ شان به عنوان اعتراض از اداره اقامت بیگانگان از طریق رسانه ها مطلع شدم، حالا گویا گفته میشود برای شان تابعیت ایران داده خواهد شد.
(به احتمال بسیار قوی استاد مایل داشتن ویزای دایمی معتبر برای مسافرت رفت و برگشت به ایران، گرفتن مجوز برای نشر مجدد کتاب های شان که مدت ها مجوز چاپ را ندارد و به دست آوردن حقوق بازنشستگی شان در چند سال گذشته، تابعیت افغانستانی خود را نگه خواهند داشت و نیازی به گرفتن تابعیت ایران را ندارند)

محمود منجم زاده