پهپاد شناسایی نظامی، دستاورد ارزشمند اصفهان در دفاع مقدس

به گزارش ایرنا، نگاهی به تاریخ دفاع مقدس و دستاوردهای مختلفی که در این هشت سال بکار گرفته شد نشان می‌دهد که دانشجویان و جهادگران فناور و پویای اصفهان نقش بسزایی در طراحی و ساخت دستگاه‌ها و تجهیزات نوین نظامی و پشتیبانی داشتند که بسیاری از آنها در این دوران بکار گرفته شد یا پس از آن در مرحله تکمیل و تجهیز قرار گرفته است.

یکی از این دستاوردهای ارزشمند، طراحی و ساخت نخستین پهپاد شناسایی نظامی بود که توسط جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه اصفهان در سال‌های نخستین جنگ تحمیلی انجام و سپس برای تکمیل و کاربرد به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحویل شد.

پهپاد یا همان پرندهٔ هدایت‌پذیر از دور که به آن هواپیمای بدون سرنشین نیز می‌گویند، نوعی هواگرد هدایت‌پذیر از راه دور بی‌خلبان است که کاربردهای فراوانی در بخش‌های مختلف نظامی و غیر نظامی دارد.

طراحی و ساخت این هواپیمای بدون سرنشین در دهه ۹۰ وارد مرحله جدیدی شد و کشورهای مختلف بودجه‌های بسیاری را برای آن تخصیص دادند؛ کشورمان نیز در سال های اخیر پیشرفت چشمگیری در این زمینه داشت و به گفته متخصصان امر در حال تبدیل شدن به یک ابرقدرت پهپادی است.

پهپادها امروزه به‌طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی، نظامی و شناسایی به کار گرفته می‌شوند.

ایده‌پردازی دانشجویان اصفهانی برای پهپاد شناسایی

پس از حمله نظامی عراق به کشورمان، بخش‌های مختلف درگیر این جنگ تحمیلی شدند و تحت تاثیر آن قرار گرفتند و با توجه به شرایطی که پیش آمده بود هریک از بخش‌ها تلاش می‌کرد تا به نوبه خود سهمی در دفاع از وطن و مردم داشته باشد.

در این میان دانشجویان و استادان نیز با وجود تعطیل بودن دانشگاه‌ها بدلیل وقوع انقلاب فرهنگی، بیکار ننشستند و به بررسی نیازهای جبهه جنگ و طراحی ایده‌ها و راهکارهایی برای رفع آنها پرداختند.

یکی از این ایده‌ها در اصفهان شکل گرفت و منجر به طراحی اولیه و ساخت هواپیمای بدون سرنشینی در سال‌های ۶۲ و ۶۳ با هدف آگاهی از فعالیت‌های نظامی دشمن و با هدف عکسبرداری و فیلمبرداری و ارسال آن به ستاد فرماندهی جنگ شد که پس از تکمیل آن توسط سپاه پاسداران در دفاع مقدس بکار گرفته شد.

یکی از اعضای با سابقه و رییس اسبق جهاد دانشگاهی واحد اصفهان در گفت و گو با ایرنا به روند شکل‌گیری این طرح و اجرای آن اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از دانشجویان رشته فیزیک دانشگاه اصفهان، ایده پرداز اولیه این طرح بود و سپس با کمک تعداد دیگری از دانشجویان و اعضای جهاد دانشگاهی اصفهان بدنبال ساخت هواپیمای بدون سرنشین برای استفاده در جنگ بودند.

علی‌محمد فُزوه با بیان اینکه در شروع این کار که به سال ۶۲ برمی‌گردد از امکانات جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه اصفهان استفاده شد، افزود: این طرح به مرور زمان و پس از گذشت سه سال تکمیل و تجهیز شد، در مراحل بعدی به آن دوربین تصویربرداری اضافه و برای موتور آن از موتور اره برقی استفاده شد اما ساخت بدنه هواپیما بدست خود آنها صورت می گرفت.

وی با اشاره به اینکه پس از تکمیل طرح هواپیمای بدون سرنشین و کنترل پذیر از راه دور در جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، این طرح به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای انجام طرح‌های تحقیقاتی و تکمیلی تحویل شد، ادامه داد: هواپیمای بدون سرنشین پس از تکمیل در بخش‌های مختلف مانند ارتفاع سنج و آیرودینامیک و رفع اشکالات توسط سپاه پاسداران در طول جنگ بکار گرفته شد،

فزوه خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی واحد اصفهان در دوران دفاع مقدس در چند بخش اصلی از جمله تحقیقات، پشتیبانی، اعزام نیرو به جبهه‌های حق علیه باطل و ساماندهی و اعزام پزشکان و پرستاران به بیمارستان‌های صحرایی فعالیت داشت.

طراحی پهپاد با هدف جمع‌آوری اطلاعات

رییس جهاد دانشگاهی واحد اصفهان نیز با بیان اینکه از زمان آغاز جنگ تحمیلی، جهاد دانشگاهی با همه قدرت و توان خود وارد مباحث جنگ شد، گفت: جهادگران و فناوران تلاش کردند تا به هر شکل ممکن برای پیشبرد اهداف جنگی، وظیفه خود را انجام دهند و نقش بسزایی در این امر داشتند.

محمود مراثی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه در آن سال‌ها دستیابی به اطلاعات دشمن برای رزمندگان، حیاتی بود، افزود: در ابتدای جنگ تحمیلی بیشتر از هواپیماهای فانتوم یا نیروهای شناسایی برای کسب اطلاعات استفاده می‌شد که مسائل و محدودیت‌های خاصی داشت بهمین دلیل ایده طراحی و ساخت هواپیمای بدون سرنشین با بُرد زیاد در جهاد دانشگاهی واحد اصفهان شکل گرفت تا بتوان این مشکل را حل کرد.

وی با اشاره به نصب دوربین‌های قوی بر روی این پهپاد و آزمایش آن، اضافه کرد: این طرح حدود سال ۶۴ به سپاه پاسداران تحویل شد و بر اساس گزارش‌هایی که داریم پس از تکمیل و تجهیز به تولید انبوه رسید.

مرآثی با تاکید بر اینکه امروزه ایران در میان کشورهای برخوردار از فناوری پهپاد است، تصریح کرد: شکل گیری ایده اولیه طراحی هواپیمای بدون سرنشین در اصفهان، نقش بسزایی در دوران دفاع مقدس و رفع نیازها و مشکلات داشت.

رییس وقت جهاد دانشگاهی اصفهان در زمان طراحی این پهپاد و مدیر این طرح نیز با بیان اینکه ایده‌های خلاقانه بسیاری برای ساخت این هواپیمای بدون سرنشین بکار گرفته شد، گفت: افرادی که روی این طرح کار می‌کردند در ابتدا قصد نداشتند از دوربین فیلمبرداری استفاده کنند اما پس از پیشرفت کار، این ایده هم مطرح شد و موفقیت‌آمیز بود.

علیرضا یوسفی با بیان اینکه ایده‌های مختلفی با توجه به محدودیت‌های آن روزها برای تکمیل این هواپیما بویژه در بخش موتور آن، مطرح و امتحان شد، افزود: افرادی که روی این طرح کار کردند کسانی بودند که علاقه به هواپیماهای مدل و هدایت شونده با رادیوهای کنترلی داشتند.

وی افزود: با توجه به مشکلاتی که در سال ۶۲ برای عملیات‌های شناسایی بدلیل محدودیت امکانات و تحریم‌ها بوجود آمد، این ایده مطرح شد که هواپیماهای بدون سرنشین بزرگتری با نصب دوربین ساخته و برای جمع آوری اطلاعات دشمن بکار گرفته شود.

یوسفی با اشاره به اینکه کار طراحی و ساخت این هواپیما در کارگاه کوچکی در کنار دانشگاه اصفهان و با هزینه مختصر و امکانات موجود آغاز شد، خاطرنشان کرد: در ابتدا ۲ هواپیما با دوربین و کنترل از راه دور ساخته شد که امکان گرفتن عکس با آن در هر لحظه که می خواستیم وجود داشت.

وی با بیان اینکه این طرح سپس به مرور زمان تکمیل و تحویل سپاه پاسداران شد، تاکید کرد که طراحی و ساخت این پهپاد در آن شرایط، افتخاری برای اصفهان و جهاد دانشگاهی بشمار می‌آید.

جهاد دانشگاهی واحد اصفهان در سال ۱۳۵۹ در دانشگاه اصفهان تشکیل شد و دارای معاونت‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و پشتیبانی است.

استان اصفهان در دفاع مقدس افزون بر ۲۳ هزار شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده است.