بهشتی‌پور: گروه 2+3 برای حل بحران قره‌باغ تشکیل شود

حسن بهشتی پور در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا با بیان اینکه جنگ قره‌باغ ماهیت قومی و مذهبی ندارد و دعوا بر سر حاکمیت سرزمینی است، گفت: هدف از رسانه‌ای کردن و انعکاس چنین موضوعاتی در طرفین درگیری، جلب حمایت گروه‌های مختلف مذهبی و قومی منطقه و یارگیری است اما موضوع دعوا حاکمیت بر قره‌باغ و مناطق اشغالی اطراف آن است.

این کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه جنگ قره باغ راه حل نظامی ندارد، گفت: نه ارمنستان قدرت آن را دارد که قره باغ را مستقل و یا به خاک خود ضمیمه کند و نه جمهوری آذربایجان قدرت این را دارد که بتواند مناطق اشغالی را آزاد کند.

کمک گرفتن ماشین جنگی طرفین از قدرت ها خطرناک است

بهشتی پور درباره احتمال کمک گرفتن ارمنستان از روسیه یا کمک گرفتن جمهوری آذربایجان از ترکیه گفت: حتی اگر آذربایجان بخواهد از ترکیه کمک بگیرد موضوع پیچیده‌تر خواهد شد و جنگ از یک مقیاس کوچک به یک مقیاس بزرگ‌تر گسترش پیدا خواهد کرد که اقدامی بسیار خطرناک است.

وی درباره علل تداوم بحران در منطقه قره باغ در ۲۶ سال اخیر گفت: غیر از ارمنستان و آذربایجان، قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هم در این درگیری مشارکت داشته‌اند و همین امر موضوع را پیچیده و یافتن راه حل را دشوار کرده است.

بهشتی پور درباره نقش قدرت‌های فرامنطقه‌ای در مناقشه قره باغ نیز گفت: این منطقه بازار خوبی برای فروش سلاح قدرت‌های تولید کننده سلاح است و در عین حال، مناقشه قره باغ بهانه‌ لازم برای ادامه حضور آنها در منطقه را فراهم کرده است.

این کارشناس مسائل راهبردی درباره شکست مذاکرات گروه مینسک برای حل بحران قره‌باغ در بیش از دو دهه گذشته تصریح کرد: منافع گروه مینسک و اعضای آن اقتضا می‌کرد که در این منطقه حالت «نه جنگ و نه صلح» برقرار باشد.

وی با بیان اینکه قدرت‌های منطقه‌ای مثل ترکیه هم برای مهار دیگر کشورها مثل ارمنستان از وضعیت «نه جنگ و صلح» بهره‌مند می‌شوند، افزود: دولت‌های مستقر در ایروان و باکو هم در سال‌های گذشته تمایل زیادی برای حل بحران از خود نشان نداده‌اند زیرا طرف ارمنی وضعیت تثبیت شده‌ای در منطقه دارد و نه تنها قره باغ بلکه مناطقی از خاک آذربایجان را نیز تحت اشغال درآورده است و از طرف دیگر با وجود تبلیغات زیاد داخلی، مقامات آذری در جمهوری آذربایجان نیز به جز چند جنگ محدود، تلاش چندانی برای بازپس گیری مناطق اشغالی نکردند.

جمهوری آذربایجان دچار اشتباه محاسباتی شد

این کارشناس ارشد مسائل قفقاز درباره طولانی شدن جنگ اخیر قره باغ گفت: جمهوری آذربایجان تصور می کرد در جایگاهی است که می‌تواند برق‌آسا مناطق اشغالی را آزاد کند اما تحولات نشان داد که طرف آذری دچار اشتباه محاسباتی شده و طرف ارمنی را دست کم گرفته است.

بهشتی پور یادآورشد: نیکول پاشینیان نخست وزیر فعلی ارمنستان بر خلاف رهبران دو دهه گذشته این کشور قره باغی نیست. گمانه‌زنی‌هایی هم درباره اختلاف بین دولت مستقر در ایروان و دولت خودمختار قره باغ وجود داشت که همین موضوع انگیزه طرف آذری برای جنگ را افزایش داد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل درخصوص رویکرد ایران در مناقشه قره‌باغ تصریح کرد: ایران همواره ضمن تاکید بر حفظ تمامیت ارضی آذربایجان بر حفظ حقوق ارمنی‌های مقیم قره باغ نیز تاکید کرده است. در واقع ایران توجهی به مسائل قومیتی و مذهبی در این مناقشه نداشته و ثبات و امنیت منطقه قره‌باغ و دوستی با دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان از سیاست‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران بوده است.

صلح در قفقاز تقویت کننده همکاری‌های شمال-جنوب است

وی صلح در قفقاز را تقویت‌کننده همکاری های شمال-جنوب دانست و افزود: در پرتو صلح و ثبات در قفقاز همکاری بین ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه از یک طرف؛ ایران، ارمنستان و گرجستان از طرف دیگر و ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان می‌تواند شکل گیرد.

بهشتی پور با بعید دانستن احتمال درگیری بین ترکیه و روسیه در حمایت از جمهوری آذربایجان و ارمنستان گفت: آنکارا و مسکو در سوریه اختلاف داشتند اما توانستند اختلافات را کنار بگذارند و به هم نزدیک شوند و در کنار ایران دیپلماسی موفق مذاکرات سه جانبه برای حل بحران سوریه را رقم زدند.

این کارشناس ارشد مسائل راهبردی، روسای جمهور ترکیه و روسیه را سیاستمدارانی عملگرا عنوان کرد و گفت: اردوغان و پوتین می‌توانند رویکردشان را به نفع صلح و ثبات منطقه تغییر داده و به هم نزدیک کنند.

بهشتی پور درباره اظهارات اخیر جو بایدن نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا علیه ایران و ترکیه و متهم کردن تهران و آنکارا به دخالت در قره‌باغ نیز گفت: اقدام ایران دخالت نیست زیرا نمی‌خواهد چیزی را به طرف ارمنی یا آذری تحمیل کند و تنها هدف آن میانجیگری است و تصمیم نهایی را طرف آذری و ارمنی خواهند گرفت.

وی، میانجیگری تهران و آنکارا را حق این دو دانست و افزود: دو کشور به عنوان همسایگان ارمنستان و آذربایجان، ناچار از میانجیگری هستند زیرا امنیت قفقاز، امنیت منطقه است و ناآرامی در این مناطق می‌تواند به ایران، ترکیه و روسیه منتقل شود.

قره باغ نباید پناهگاه تروریست‌ها شود

این کارشناس مسائل قره باغ در عین حال، انتقال تروریست‌ها از سوریه به قره باغ را دخالت دانست و گفت: چنین اقدامی می‌تواند قره باغ را به سوریه دیگری برای پناه گرفتن تروریست‌ها تبدیل کند و آتش افراطی‌گری را به مرزهای شمالی ایران، روسیه و مرزهای ترکیه در نخجوان منتقل کند.

بهشتی با بیان اینکه گروه مینسک اراده حل مناقشه قره باغ را ندارد، خاطرنشان کرد: سازوکاری تحت عنوان گروه ۲+۳ متشکل از ایران، روسیه و ترکیه به علاوه ارمنستان و جمهوری آذربایجان می‌تواند با مشارکت یکدیگر طرحی برای حل این مناقشه ارائه کند.