روز جهانی احصائیه و نامعلوم بودن آمار نفوس در افغانستان

خبرگزاری صدای افغان (آوا) ـ کابل: در حالی از روز جهانی احصائیه در افغانستان یاد ‌می‌شود که اکثر محاسبات و آمار و ارقام در کشور بر اساس آماری دقیق و تحلیلی نمی‌باشد. تنها در زمان داودخان یک سرشماری نسبی در حال صورت گرفتن بود که آن هم به دلیل آغاز ناامنی‌ها و جنگ ناتکمیل ماند و از آن روز تاکنون آمار نفوس افغانستان بر اساس تخمین‌ها انجام...

خبرگزاری صدای افغان (آوا) ـ کابل: در حالی از روز جهانی احصائیه در افغانستان یاد ‌می‌شود که اکثر محاسبات و آمار و ارقام در کشور بر اساس آماری دقیق و تحلیلی نمی‌باشد. تنها در زمان داودخان یک سرشماری نسبی در حال صورت گرفتن بود که آن هم به دلیل آغاز ناامنی‌ها و جنگ ناتکمیل ماند و از آن روز تاکنون آمار نفوس افغانستان بر اساس تخمین‌ها انجام می‌شود. این در حالی است که روبینا شهابی، سخنگوی اداره ملی احصائیه در مصاحبه با آوا، دلیل عمده‌ی نبود یک ‌آمار دقیق از نفوس افغانستان را نامنی‌ها و جنگ می‌داند. به گفته او موضوع تثبیت نفوس وابستگی مستقیم به سرشماری دارد که بیشتر جنگ‌های داخلی در افغانستان مانع انجام این کار شده است و عملاً اجازه سر‌شماری را نمی‌دهد. او اظهار داشت که هرگاه معضل ناامنی در افغانستان حل شود اداره ملی احصائیه ظرفیت‌های تخنیکی و منابع انسانی را در اختیار دارد که بر اساس هدایت مستقیم اقدام لازم را صورت دهد. وی ادامه داد: برآورد سال 1399 نفوس افغانستان را 32/9 ملیون جمعیت نشان می‌دهد، اما آمار زمانی دقیق خواهد شد که تذکره الکترونیکی توزیع شود زیرا این موضوع که دیتابس شهروندان دیجیتالی شده کمک شایانی در این رابطه می‌کند. او تاکید کرد که سرشماری کنونی نیز خلاف استاندارد جهانی نیست بلکه بر اساس ارقام ریاضی و احصائیه‌ای است که در تمام دنیا و حتی کشورهای اروپایی از این روش استفاده می‌شود و در هیچ کشوری بعد از هر پنچ سال آمارگیری نفوس انجام نمی‌شود. اما در عین حال به عقیده شهابی اگر مشکلات ناامنی حل شود می‌توان از روش‌های کاربردی دیگری حتی از رفتن خانه به خانه استفاده کرد تا آمار کاملاً دقیق شود. این گفته‌ها درحالی ابراز می‌شود که خیر محمد نیرو، آگاه مسائل اجتماعی در مصاحبه با آوا می‌گوید: نبود آمار دقیق از نفوس افغانستان بر اساس جنسیت، شغل و میزان تحصیل و سایر ویژگی‌های فردی، سال‌ها است که مشکلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را در کشور به بار آورده است. او تاکید کرد که احصائیه مضمون اقتصاد یک کشور است و بدون داشتن ارقام احصائیوی هیچ پلان موثر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تنظیم نمی‌شود و این احصائیه است که تمام معلومات مورد نیاز را فراهم می‌کند و بعد حکومت‌ها می‌تواند بر اساس آن برای دیزاین پلان‌های اقتصادی و اجتماعی تصمیم بگیرد. نیرو، تصریح نمود: مردم افغانستان طی سال‌های متمادی به دلیل عدم وجود ارقام درست از نفوس کشور آسیب‌های فراوانی دیده‌اند و امروز اگر بخواهیم وضعیت زندگی مردم را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهیم، ارقامی وجود ندارد که با استناد به آن‌ها تصویر روشنی از وضعیت مردم استخراج شود. به گفته نیرو اگر بخواهیم میزان بیکاری ، نوع کار، ساعت کار میزان فقر، تعداد دقیق فقرا، بی‌سوادها، با سوادها، میزان مصروف شغل،را در کشور بدانیم؛ همه این موارد مربوط به احصائیه است که باید تعیین کند تا براساس نیازمندی‌ها و ضرورت‌ها اولویت‌بندی و بالاخره تصمیم گرفته شود. وی عنوان کرد: در زمان داود خان یکبار تمام کشور فهرست شد، اما متاسفانه به سرانجام نرسید و امروز هر آنچه را در تعیین نفوس تخمین می‌زنند فقط بر اساس همان ارقام نیم قرن پیش است و هیچ‌گونه سرشماری جدیدی صورت نگرفته و این یک معضل بزرگ اجتماعی سیاسی به شمار می‌ورد. لازم به ذکر است که به خاطر نبود آمار دقیق از نفوس افغانستان و معلوم نبودن تعداد اقلیت‌های قومی و مذهبی، گاهی خارجی‌ها مداخله می‌کنند و از خود آمارهای واهی را منشر می‌کنند که مطابق با واقعیات نیست، چنانکه چندی پیش نیز وزارت خارجه امریکا آمار نفوس شیعیان را در افغانستان حدود 10 تا 15 درصد اعلام کرد، این بدان معنی است که به دلیل نبود مدیریت درست اجتماعی سیاسی در کشور خارجی‌ها حتی آمار نفوس مردم را نیز تعیین می‌کنند. این در حالی است که روز گذشته سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری از اداره ملی احصائیه انتقاد کرد و گفت این اداره باید بر اساس واقعیت‌ها آمار و ارقام را در عرصه‌های مختلف ارائه کند و تحت تاثیر فشارهای سیاسی قرار نگیرد اما به نظر می‌رسد که ارائه آمار و ارقام از سوی این اداره بر اساس مسائل قومی نژادی، سمتی و زبانی صورت می‌گیرد و دلیلش هم نبود سرشماری دقیق از شهروندان افغانستان است.