انتقادها به انتخاب فیلم خورشید برای اسکار غیر سینمایی بود/پیش بینی یک تهیه کننده از آینده ریحانه پارسا

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری موج، سی و هشتمین قسمت از برنامه سینمایی هفت که در آخرین دقایق روز جمعه و ساعات بامدادی شنبه 24 آبان ماه از شبکه سه پخش شد موضوعاتی همچون، وضعیت بازگشایی سینماها و عدم موفقیت اکران آنلاین، نقد بررس فیلم مستند زندگی میان پرچم های جنگی و نقد فیلم سینمایی خارجی ربه کا مطرح شد.

در میز رسانه برنامه هفت این هفته که با حضور پژمان کریمی، ایزد مهرآفرین و محمدصالح حجت الاسلامی به روی آنتن رفت، چندین موضوع از جمله انتخاب فیلم سینمایی خورشید به کارگردانی مجید مجیدی مطرح شد.

حجت الاسلامی، روزنامه نگار و عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران در این مورد گفت: انتخاب فیلم خورشید برای جایزه اسکار با توجه به سبقه کارگردان آن خیلی دور از ذهن نبود. پیشینه و نام آوری یک سینماگر دست هیات انتخاب را برای انتخاب اثرش باز می گذراد؛ همانطور که اگر اصغر فرهادی هم در این دوره اثری داشت، با توجه به اینکه تنها کارگردانی ایرانی ساکن ایران است که تا کنون دو اسکار را از آن خود کرده، شاید کمیته انتخاب برای انتخاب اثر او تردید نمی کرد. پس از آقای فرهادی این مجید مجیدی است که کارگردانی است که در این رقابت کاندیدا بوده و حضور داشته است.

وی ادامه داد: جدای از این نا آوری و هنر مجیدی، نکته دیگری هم در مورد فیلم خورشید قابل ذکر است و آن هم اینکه پخش کننده خارجی فیلم، با هوشمندی نام «فرزندان خورشید» را برای پخش بین الملل آن در نظر گرفته که به دلیل یادآوری فیلم فرزندان آسمان مجیدی که در اسکار کاندیدا شد، می تواند برای عرصه بین المللی، بازار امریکا و آکادمی اسکار جالب توجه باشد.

این روزنامه نگار ادامه داد: ضمن اینکه این فیلم برای پخش در آمریکا با شرکت سونی پیکچرز وارد گفتگو شده که حضور یک پخش کننده قوی، بسیار پارامتر مهمی برای موفقیت در اسکار محسوب می شود، همانطور که در موفقیت فیلم آقای فرهادی هم تاثیرگذار بود.

وی با تاکید بر اینکه سایر آثار سینمای ایران در سال جاری چنین ویژگی هایی نداشتند، گفت: اگرچه فکر می کنم که فیلم روزهای نارنجی با جوایز زیادی که برده بود شاید می توانست یکی از گزینه ها باشد، اما حتی بین سه گزینه نهایی هم قرار نگرفت و انتخاب از بین سه فیلم درخت گردو ، یلدا و خورشید انجام شد.

ایزد مهرآفرین هم که روزنامه نگار و عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران است، در ادامه گفت: جدای از پیشینه مجید مجیدی که برای هیات انتخاب اهمیت داشته است، فیلم خورشید هم اثر درخشانی است. در کنار مزیت هایی که پخش کننده خارجی دارد، اگر نقدهای مثبتی که منتقدان خارجی در موردش نوشتند، جایزه بهترین فیلم فجر، حضور در بخش رقابتی جشنواره مهم ونیز و ویژگی های دیگری مانند اینها را که در نظر بگیریم به نظر من هیات انتخاب امسال کار راحت تری داشت. به همین دلیل است که انتقادات چندانی نسبت به این انتخاب وجود نداشت و همه کارشناسان و منتقدین سینما متفق القول بودند که خورشید برای اسکار بهترین گزینه است.

وی افزود: در این روزها برخی معتقد بودند که شاید شانسی در اسکار نداشته باشد، اما براساس مولفه هایی که از نظر محتوایی در این فیلم وجود دارد و موضوع بچه های کار به همراه اجرای خوب کارگردان، به اضافه حضور قدرتمند در عرصه بین الملل که تا کنون در افتتاحیه پانزده جشنواره مختلف، خورشید می تواند شانس خوب داشته باشد.

در ادامه این بحث، حجت الاسلامی در مورد انتقاد برخی بویژه شبکه های ماهواره ای که انتخاب فیلم خورشید را سیاسی دانسته و آن را به دلیل تفکر و منش مجید مجیدی عنوان کرده بودند، اظهار داشت: بازگشت آقای مجیدی به حیطه ای که مورد علاقه خودش است و اتفاقا دنیا هم این وجه ایشان را خیلی دوست دارد، بسیار هنرمندانه و دلنشین است و نقدهایی هم که به این موضوع می شود، حاشیه سینما است نه خود سینما! یعنی ما نمی بینیم که راجع به فرم، محتوا و در کل، خود اثر صحبت شود. اگر بحث راجع به سینما است و به مفاهیمی همچون مرگ مولف معتقدیم، پس باید بدانیم که یک اثر به یک جایزه بزرگ دنیا معرفی شده است و آنها هم، آن «اثر» را بررسی خواهند کرد نه شخص آقای مجیدی را.

مهرآفرین هم با تائید این نکات گفت: چنین انتقاداتی دیگر محلی از اعراب ندارد چرا که با اثری مواجه هستیم که خودش را به جلو می برد و خیلی نیاز به پرداختن به مولف ندارد. اگرچه اگر بخواهیم چنین کاری هم کنیم، مجیدی هیچ وقت فیلمسازی نبوده که در دایره یک جریان سیاسی بگنجد. در حالی که، همه فیلم سازانی که در ایران کار می کنند در چارچوب قوانین فعالیت می کنند؛ در میان این انتقادات از « فیلم شیطان وجود ندارد » به کارگردانی محمد رسول اُف مطرح می شد اما این فیلم اساسا پروانه تولید و نمایش در ایران را نگرفته و هیچ گونه از ساختارهای اداری، سیاسی و رویدادی کشور را قبول ندارد؛ بعد انتظار دارند که به عنوان نماینده کشور به اسکار معرفی شود!

پژمان کریمی که اداره این میز را به عهده داشت هم تاکید کرد: رفتار این منتقدان سیاسی است اما تلاش دارند تا رفتار دیگران را سیاسی جلوه دهند.

حجت الاسلامی هم در ادامه بیان کرد: در حالیکه عوارض کرونا گریبان سینما را گرفته، این منتقدان مدعی هستند که چون آثاری منتقد بوده اند نوبت اکران نداشتند تا از این گردونه خارج بمانند، به نظر می رسد که این سخنان بیشتر حاشیه سازی است؛ و در حالی که فضای نقد به سینما به قدری در کشور باز است که در مورد همه عوامل آن، هر آن چه بخواهند می گویند، ما می بینیم که یک رسانه اروپایی ادعا می کند که یک کارگردان که نسبت به انتخاب فیلم خورشید معترض بوده، اصرار کرده که نامش فاش نشود! چنین رفتاری به نظر از اساس خنده دار به نظر می آید.

کرونا تفکیک جدی بین سینما و سینماداری ایجاد خواهد کرد

بحث بعدی که دراین بخش از برنامه هفت مطرح شد تعطیلی سالن های سینما از ساعت 18 هر روز بود.

ایزد مهرآفرین در این خصوص گفت: این تصمیم خیلی عجیب بود و مدیریت سینما هیچ برنامه و شناختی در مورد سینما ندارد. از سویی راه را برای تولید فیلم و سریال بازگذاشته اند و از سویی دیگر، سالن ها را از ساعت 18 به بعد تعطیل می کنند. آیا کسی ساعت یک بعد از ظهر سینما می رود یا تا پیش از این بخشنامه کسی سینما می رفت که چنین دغدغه ای مطرح شده است؟

وی تاکید کرد: اینها نشان از عدم شناخت از سینما و سینماداری است و اگر با همین روش جلو بروند با نابودی سینماداران مواجه خواهیم بود. همانطور که یکی از سینماداران اظهار کرده بود که اگر چنین وضعیتی ادامه پیدا کند سالن سینمایش را به رستوران تبدیل خواهد کرد چرا که این شرایط برایش مقرون به صرفه نیست.

محمدصالح حجت الاسلامی هم بیان کرد: ما با دو مقوله مجزا از هم یعنی بقای سینما و بقای سینماداری روبرو هستیم. به نظر می رسد که کرونا آمده تا یک تفکی جدی بین این دو موضوع ایجاد کند. پس از کرونا قطعا سینما به سمت آنلاین شدن خواهد رفت و تولیدات ادامه پیدا خواهد کرد و مشاغل سینمایی هم حفظ خواهند شد. با توجه به اینکه با مشکلات اقتصادی و نگرانی های سلامتی روبرو هستیم، خیلی از افراد را از رفتن به سینما باز می دارد، پس اکران آنلاین به طور جدی مطرح می شود.

وی افزود: سردرگمی که دراینباره وجود دارد شاید صرفا به مدیران سینمایی بازنگردد بلکه ستاد ملی مقابله با کرونا در چنین تصمیم گیری هایی دخیل است. به هر حال خبر خوش این است که سینما نمی میرد چرا که امکان تولید و اکران به شیوه های مختلفی دارد اما خبر بد این است که شاید سالن های سینمایی به تدریج به فکر تعطیل شدن بیفتند.

مهرآفرین در ادامه تاکید کرد: البته بقای سالن های سینما وابسته به شرایط کرونا است، با توجه به خبرهایی که از تولید موفق واکسن کرونا شنیده می شود، اگر روزی کرونا از بین برود و شرایط کشور به شرایط عادی بازگردد، مردم به سینما می روند و تماشای فیلم در سالن سینما را دوست دارند. همانطور که ما هم برای فیلم دیدن در سینما دلتنگیم و بنابراین من خیلی به از بین رفتن سالن های سینما بعد از کرونا اعتقادی ندارم.

رفتار ریحانه پارسا قابل پیش بینی بود

در بخش دوم میز رسانه این هفته برنامه هفت به موضوع مهاجرت یک بازیگر جوان (ریحانه پارسا) از کشور و احتمال سازماندهی شده بودن آن پرداخته شد.

در ابتدای این بخش ایزد مهرآفرین اظهار داشت: نکته ای که در این مورد سوال برانگیز است این است که سرنوشت سه فیلم اکران نشده ای این خانم در آنها بازی کرده است چه می شود؟ به هر حال ضربه شدیدی چه از منظر مادی و هم معنوی به این کارها وارد می شود واینجا است که وزارت ارشاد و صاحبان آثار باید اقداماتی صورت دهند که این فیلم ها دچار خسران نشوند و حتی مخاطبان به دلیل اینکه یک بازیگری به هر دلیلی به خارج از کشور رفته از دیدن آنها محروم نشوند.

وی در ادامه افزود: حتی به نظر می رسد که من بعد تهیه کنندگان باید در عقد قراردادها با عواملشان سخت گیرانه رفتار کنند، چرا که یک اثری با هزینه میلیاردی تولید می شود و ناگهان به خاطر رفتار یک بازیگر به محاق می رود!

پژمان کریمی هم در ادامه این میز گفت: این خانم یک سریال کار کرد و بعد از آن حرکاتی کرد که زینده نبود. به هر حال سه تهیه کننده بعدی باید می دانستند که ممکن است این رفتارها تکرار شوند.

این روزنامه نگار و منتقد سینمایی تاکید کرد: به نظر من چنین سرنوشتی برای این بازیگر قابل پیش بینی بود. به یاد دارم که یکی از دوستان من که تهیه کننده یک فیلم سینمایی موفق و مشهور است، به رغم اینکه کارگردان این بازیگر را برای نقش اول فیلمش انتخاب کرده بود، با حضور او در این فیلم مخالفت کرد و گفت این خانم ما را به دردسر خواهد انداخت! متاسفانه صاحبان آثار شاید خیلی به این مسائل توجه نمی کنند.

کریمی ادامه داد: به هر حال آنچه که معلوم بود مورد توجه دوستان ما قرار نگرفت. اما وجه پنهانی هم این ماجرا دارد و آن اینکه این خانم توسط یکی از مجریان یکی از شبکه های معاند مستقر در لندن که در واقع خواهرزاده بی بی سی محسوب می شود، خیلی تشویق شد که ازاینجا به ترکیه و بعد هم به سمت دیگری مهاجرت کند. اگرچه این پروژه از پیش شکست خورده است چرا که این فرد، فرد درجه چندمی است. طبیعی است که این شبکه ها نمی توانند روی افراد درجه یک سرمایه گذاری کنند پس به درجه سه و چهراها می پردازند. البته ما چنین پروژه ای را هم در نمایش خانگی هم تجربه کرده ایم. قصد یک طیف این بود که دست صدا و سیما را از سریال سازی خالی کند یعنی با سوزاندن هنرمندان، این خلاء را برای سازمان بوجود بیاورد.

وی تصریح کرد: در این پروژه جدید، هم سازمان و هم سینمای کشور هدف قرار گرفته شده و در واقع به دنبال مهره سوزی هستند.

ایزد مهرآفرین در پاسخ به این مسئله گفت: به نظر من سطح کار این فرد مهاجرت کرده به قدری پائین بود که خیلی موفق نخواهد شد. ما بازیگران خیلی با کیفیت تر، مطرح تر و اثرگذارتر از این شخص داشته ایم که به جز یک نفر از آنها که کماکان در عرصه سینما فعال است، ما بقی پس از مهاجرت نه موفق بوده اند و نه نامی از آنها باقی است. به نظر من بعد از مدتی این بازگر هم جذب کارهای دیگری به غیر از سینما می شود.

حجت الاسلامی در مورد این موضوع گفت: ما با فردی روبرو هستیم که بسیار جوان است و ممکن است بر روی او برای اهداف دیگری سرمایه گذاری شود. کما اینکه معتقدم آن چیزی که ما در او ندیدیم دیگران دیدند. اگر جوانی به هر دلیلی، از جمله پیشینه یا جوانی و خامی اش دچار حواشی شود باید مدیریت شود. همانطور که حامد عنقا هم گفته بود این میزان از توجه و شهرت ناگهانی می توانسته آسیب هایی هم در پی داشته باشد، که کاش می شد کسی مشورتی می داد و یا نظارتی می کرد که چنین اتفاقاتی رخ ندهد.

وی افزود: به هر حال جدای از اینکه این رخداد ممکن است آثاری را به محاق ببرد، هزینه هایی هم برای ارشاد در پی خواهد داشت. چرا که مالکان برای جبران خسارت هایشان،آثار وارد مذاکره خواهند شد و احتمالا ارشاد مجبور به پرداخت های میلیاردی شود. این مسائل باید مدیریت شود چراکه اگر قرار باشد که با رفتن یک نفر، سینمای ایران چند ده میلیارد تومان هزینه بدهد، واقعا کار را سخت خواهد کرد.

این روزنامه نگار و منتقد سینما گفت: ما بازیگران خارجی بسیاری داریم که رفتار، سبک زندگی و آثاری دارند که هیچ کدامشان متناسب با فرهنگ ما نیست و همین سازمان صدا و سیما (با رعایت اصول اخلاقی) تعداد بسیار زیادی از فیلم های آنها را نشان می دهد و به نوعی خود معرف آنها به مخاطب ایرانی است. اگر ما می توانیم هنرپیشه های خارجی را به مردم نشان دهیم و فکر می کنیم که خودشان انتخاب می کنند که کدام اثر را ببینند، پس می توانیم راجع به نقشها صحبت کنیم و نه بازیگران.

تولید سینمایی و تلویزیونی نمی تواند تعطیل شود

مبحث آخر این بخش به ادامه تولیدات سینمایی و سریالها در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی پرداخت.

ایزد مهر آفرین با اعلام اینکه موافق ادامه فعالیت و تولید است گفت: من موافقم به این معنی که با رعایت پروتکل های بهداشتی چه در تلویزیون و چه سینما تولید باید ادامه پیدا کند همانطور که همین برنامه هم با حضو رعوامل و رعایت موارد بهداشتی تولید می شود. مثل مشاغل دیگر، نمی تواند تولید را تعطیل کرد اما می توان نسبت به رعایت موارد بهداشتی سخت گیرانه تر عمل کرد.

وی افزود: اینکه برخی از سینماگران در فضای مجازی ژست می گیرند خیلی راحت می توانند سر کار نروند، همانطور که فردی همچون آقای علی نصیریان اعلام کرد که تا پایان کرونا سر هیچ پروژه ای نمی روم و واقعا هم نرفتند. یک بازیگر در اوج شیوع بیماری کرونا در سه پروژه حضور پیدا می کند و بعد لب به انتقاد می گشاید عجیب است در حالیکه مجبور به حضور در آن پروژه ها نبوده است.

حجت الاسلامی هم گفت: ما در سینما هزینه هایی می کنیم که واقعا لازم نیست. ما مدام از دستمزد بالای برخی از چهره ها می شنویم که شاید درصدی از آن بتواند سلامت همه تیم تولید را تضمین کند. به هرحال همه مشاغل برای جامعه لازم هستند و همه افراد هم کار می کنند تا زندگیشان را بگردانند. خیلی از افراد پشت دوربین سینمایی مستاجرند و به طور ماهانه قسط پرداخت می کنند. مگر می شود که ما فقط برای چند شغل خاص نسخه بپیچیم که تعطیل شوند و بقیه افراد شاغل سرکارشان حضور داشته باشند؟!

وی افزود: همانطور که بدن نیاز به غذا دارد روح هم نیاز به خوراک دارد. مگر ما می توانیم تولیدات فرهنگیمان را فراموش کنیم و مدام مصرف کننده و وارد کننده محصولات دیگران باشیم. بنابراین شاید لازم است که پروتکل های جدی تری طراحی شده و بر رعایتش نظارت بیشتری صورت بگیرد تا ان‌شاءالله از این مرحله هم بدون خطر عبور کنیم.