علائم عفونت ادراری در کودکان

کودکان در چند سال نخست زندگی خود دچار بیماری‌های متعددی می‌شوند. سرماخوردگی، آنفلوآنزا، عفونت ادراری و عفونت‌های تنفسی از جمله شایع‌ترین مشکلات این دوران هستند که از میان جنس پسر و دختر دختران حدود ۸ ٪ و پسران ۵ ٪ امکان دچار شدن به عفونت‌های ادراری را در طول ۵ سال اول زندگی خواهند داشت.

گاهی اوقات تشخیص علائم عفونت در کودکان دشوار می‌شود و به راحتی قابل تشخیص نیست و تنها با آزمایش ادرار و یا روش‌های پیشرفته‌تر امکان‌پذیر می‌شود. معالجه کودکان امری بسیار مهم است زیرا عفونت ادراری می‌تواند به عفونت جدیدتری در کلیه ها تبدیل گردد اما با تشخیص سریع و به موقع در عرض چند روز کودک احساس بهتری خواهد داشت.

عوامل ایجاد عفونت ادراری در کودکان

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های موجود بر روی پوست اطراف ناحیه تناسلی و یا مدفوع وارد دستگاه ادراری کودک شده و رشد و تکثیر پیدا کند. این میکروب‌ها به سرعت افزایش یافته و باعث ایجاد عفونت در دستگاه ادراری می‌شوند. هر دستگاه ادراری شامل اعضا و اجزای داخلی زیر است:
کلیه‌ها: مسئولیت پاکسازی مواد زائد و اضافی از خون و خارج سازی آن را از ادرار دارند.
مجاری ادراری: ادرار را از کلیه‌ها جمع آوری نموده و به داخل مثانه هدایت می‌کنند.
مثانه: ادرار را خارج می‌کند.
مجرای ادرار: ادرار مثانه را از بدن خارج می‌کند.

سیستیت و پیلونفریت

به عفونت مثانه سیستیت گفته می‌شود و عفونت درون کلیه‌ها را پیلونفریت می‌گویند. به طور کلی و طبق آمارهای گزارش شده از آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی دختران بیش از پسران به عفونت‌های دستگاه تناسلی مبتلا می‌شوند زیرا مجرای ادراری آنها کوتاه‌تر بوده و منافذ بازتری دارد و سطح تماس بیشتری با پوست بدن دارد علاوه بر این به مقعد نیز نزدیک‌تر است و باکتری ها به راحتی می‌توانند از مقعد وارد واژن و مجرای ادراری دختران شوند.

در این میان فارغ از جنسیت بعضی از بچه‌ها از نظر ساختار مثانه یا کلیه مشکل دارند که احتمال ابتلای آنها به عفونت ادراری را بیشتر می‌کند مثلاً باریک شدگی و کوتاهی مجرای ادراری، دستگاه ادراری کودکان می‌تواند جریان خروج ادرار را مسدود کند و تکثیر میکروب‌ها در مجاری ادراری با سرعت بیشتری انجام شود و یا باعث برگشت ادرار از مثانه به حالب و کلیه‌ها شود که بیماری به نام ریفلاکس وزیکوورترال VUR را رقم زند.

گاهی اوقات تشخیص علائم عفونت در کودکان دشوار می‌شود و به راحتی قابل تشخیص نیست

علائم و نشانه‌های عفونت ادراری در کودکان

در بچه‌های بزرگتر علائم عفونت ادراری غالباً مشخص‌تر بوده و با دردهای گاه و بیگاه شدید در ناحیه پایین شکم، کمر و پهلوها و نیاز فوری به دفع ادرار یا ادرار بیشتر همراه است. بعضی از بچه‌ها که توالت رفتن را آموزش دیده‌اند به یکباره کنترل ادرار خود را از دست می‌دهند و ممکن است تختخواب خود را به هنگام خواب خیس کنند. یکی دیگر از علائم عفونت ادراری در کودکان مشاهده ادرار صورتی و خونی است اما داشتن بچه‌های کوچکتر و تشخیص عفونت ادراری در آنها کمی دشوارتر است نوزادان علائم عمومی‌تری مانند سر و صدا، علاقه کم به غذا یا تب را بروز می‌دهند.

سایرعلائم UTI عفونت ادراری شامل موارد زیر است:
– سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن
– استشمام بوی بد یا ادرار بد رنگ (زرد، نارنجی یا قرمز)
– نیاز فوری به ادرار کردن و پوسته پوسته شدن اطراف مجاری ادراری
– تب
– حالت تهوع و استفراغ
– اسهال
– کاهش وزن یا عدم افزایش وزن
– تحریک پذیری
– بی‌حالی
– تغذیه نامناسب و بی‌میلی
– پری شکم

علائم در بچه‌های بزرگتر:
– تکرر ادرار
– لرز
– تب
– خستگی زیاد
– درد در پشت یا پهلو و در زیر دنده‌ها
– دیدن خون در ادرار
– ناراحتی بالای استخوان شرمگاهی
– ادرار دردناک و مشکل در ادرار کردن
– ادرار قطره‌ای

یکی از علائم عفونت ادراری در کودکان مشاهده ادرار صورتی و خونی است

درمان عفونت ادراری در کودکان

به طور کلی مصرف داروهای آنتی بیوتیکی باکتری‌ها را از بین می‌برد. بچه‌ها معمولاً آنتی بیوتیک‌ها را برای یک دوره ۳ تا ۱۰ روزه و به طور معمول ۷ تا ۱۰ روزه دریافت می‌کنند و پس از این دوره پزشک آزمایش ادراری دیگری برای رویت پاک شدن عفونت از بدن درخواست می‌دهد. توقف خیلی زود آنتی‌بیوتیک پس از مشاهده علائمی از بهبودی به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود زیرا توقف سریع آن می‌تواند میکروب‌ها را در برابر آنتی بیوتیک‌های دریافتی مقاوم کرده و باعث ایجاد عفونت دیگری شود. معمولاً پس از ۷ روز استفاده از آنتی بیوتیک‌ها علائم بیماری از بین رفته و عفونت از بدن دفع می‌شود اما اگر پس از ۳روز دریافت دارو کودک علائم بهبودی را نشان نداد یا علائم وخیم‌تر شدند حتما باید با پزشک کودک تماس گرفت.

پیشگیری از ابتلا به عفونت ادراری

برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها اغلب توصیه می‌شود که پوشک کودک را زود به زود تعویض نمایید و یا با بزرگتر شدن کودک و عادت ترک پوشک بدهید تا از عفونت ادراری جلوگیری شود. به دختران آموزش دهید که در شستشو خود را از جلو به عقب پاک نمایند این کار کمک می‌کند تا از ورود باکتری‌های موجود در مدفوع به مجرای واژن و دستگاه ادراری جلوگیری شود. همچنین لازم است به کودک خود آموزش دهید که پس از احساس به دستشویی رفتن به هیچ عنوان خود را نگه ندارد دختران را از استفاده از وان حمام منع کنید و همچنین از صابون‌های معطر نیز استفاده نکنید. لباس زیر کودکتان از جنس پنبه و نخ باشد و نه نایلونی. مصرف زیاد آب را به فرزندتان آموزش دهید این امر به بیرون راندن باکتری‌ها از دستگاه ادراری کمک می‌کند.

منبع: child gets a ut