به گزارش ایکنا، جلسه تفسیر قرآن کریم حجت‌الاسلام احمد خاتمی با محوریت سوره ابراهیم، روز گذشته 3 آذرماه برگزار شد.

وی سخنان خود را با قرائت آیه سیزدهم و چهاردهم سوره ابراهیم آغاز کرد: «وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنَا فَأَوْحَى إِلَیْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمِینَ وَلَنُسْکِنَنَّکُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذَلِکَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِی وَخَافَ وَعِیدِ؛ و کسانى که کافر شدند، به پیامبرانشان گفتند شما را از سرزمین خودمان بیرون خواهیم کرد، مگر اینکه به کیش ما بازگردید، پس پروردگارشان به آنان وحى کرد که حتماً ستمگران را هلاک خواهیم کرد و قطعاً شما را پس از ایشان در آن سرزمین سکونت‏ خواهیم داد. این براى کسى است که از ایستادن [در محشر به هنگام حساب] در پیشگاه من بترسد و از تهدیدم بیم داشته باشد».

وی در ادامه گفت: در آیه دوازده تهدید کفار نسبت به انبیا آمده است: «لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنَا». آنگاه دو تهدید خداوند بیان شده است. یکی از تهدیدهای خداوند «لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمِینَ» است. یکی دیگرش «وَلَنُسْکِنَنَّکُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ» است. نکته تفسیری این آیات این است که آیه می‌فرماید «فَأَوْحَى إِلَیْهِمْ». این وحی کدام وحی است که هم انبیا و هم پیروانشان را شامل می‌شود. پاسخ این است که ما به دو نوع وحی داریم: یک وحی تشریعی که اختصاص به انبیا دارد و خروجیش عبارت است از بیان احکام الهی. این وحی اختصاص به پیامبر دارد و نه پیروان پیامبران. یک نوع دیگری از وحی هست که اسمش را وحی الهامی گذاشتند. این وحی اختصاص به انبیا ندارد. در مورد مادر موسی هم تعبیر به وحی آمده است، در حالی که ایشان پیامبر نبوده است. وحیی که به زنبور عسل می‌شود هم وحی تشریعی نیست، بلکه وحی الهامی است. این وحی نه اختصاص به پیامبران دارد و نه اختصاص به زمان پیامبران دارد.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: این وحی شامل امامان هم می‌شود. چه کسی به ائمه(ع) سخن می‌گوید؟ فرشته. این فرشته تشریع دارد؟ خیر، این فرشته تأیید دارد، این فرشته اخبار به غیب دارد. به عبارت دیگر، پیامبر خاتم‌الانبیا است. با ارتحال و به تعبیر من شهادت پیامبر(ص)، پرونده وحی تشریعی بسته شد، ولی پرونده وحی‌های دیگر همچنان گشوده است. دلیلش باب پنجاه و چهارم کتاب کافی است که در آن پنج روایت ذکر شده است؛ از جمله این روایت: «حمران بن أعین قال: قال أبو جعفر(ع) إن علیا علیه السلام کان محدثا، فخرجت إلى أصحابی فقلت: جئتکم بعجیبة، فقالوا: وما هی؟ فقلت: سمعت أبا جعفر(ع) یقول، کان علی علیه السلام محدثا فقالوا: ما صنعت شیئا ألا سألته من کان یحدثه، فرجعت إلیه فقلت: إنی حدثت أصحابی بما حدثتنی فقالوا: ما صنعت شیئا ألا سألته من کان یحدثه؟، فقال لی: یحدثه ملک، قلت: تقول: إنه نبی؟ قال: فحرک یده - هکذا -: أو کصاحب سلیمان أو کصاحب موسى أو کذی القرنین، أو ما بلغکم أنه قال: وفیکم مثله».

وی تصریح کرد: همانطور که ما بر نصب و دشمنی اهل بیت(ع) حساس هستیم، نسبت به غلو هم حساس هستیم. به همین دلیل مرحوم سید، غلات و ناصبی‌ها را در کافر بودن و نجس بودن در کنار هم ذکر می‌کند، لکن غلو را باید شناخت. غلو این است که امامان را خدا ببینیم و شأن ربوبیت مستقل برای آنها قائل باشیم. اینکه بگوییم بشر بودند، اما نه بشر معمولی، غلو نیست. اهل بیت(ع) انسان مافوق هستند. انبیا و امامان دو جنبه دارند: یک جنبه ملکی و زمینی و یک جنبه ملکوتی. عصمتشان جنبه ملکوتی است. ولایت تکوینی‌شان جنبه ملوکتی است. علم غیبشان جنبه ملکوتی است. باید این مطلب را باور کنیم. بر این اساس اثبات وحی الهامی برای اهل بیت(ع) غلو نیست.

حجت‌الاسلام خاتمی در ادامه یادآور شد: آیه می‌فرماید «فَأَوْحَى إِلَیْهِمْ رَبُّهُمْ». «رب» به معنای صاحب است و قهراً صاحب مصنوعش را پرورش می‌دهد. «رب» اصالتاً به معنای تربیت نیست، اما لازمه آن تربیت است. می‌خواهم خودم و شما را به تدبر توصیه کنم که چرا در آیه تعبیر «رب» آمده است. خداوند رب همه مردم است. هر کسی مصنوعی دارد، مصنوعش را پرورش می‌دهد. ادامه آیه می‌فرماید «‌لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمِینَ». از آیه استفاده می‌شود که ظلم عامل هلاکت است. مطلب بعد اینکه ظلم در فرهنگ قرآن فقط نسبت به مردم نیست. البته ظلم به مردم در اطلاق و عموم ظلم داخل است، اما فقط این نیست، بلکه شرک هم ظلم است. پس ظلم را محدود نمی‌بینیم. نکته سوم اینکه حرف لام و نون در «‌لَنُهْلِکَنَّ» برای تأکید است، یعنی تحقیقاً ظالمان را نابود می‌کنیم. این وعده الهی است که همه ظالمان نابود می‌شوند.

انتهای پیام