حباب سکه چیست و چگونه محاسبه می شود؟

سکه از دیرباز یکی از مهم ترین دسته از دارایی ها جهت سرمایه گذاری در ایران بوده است، بازار سکه نقدشوندگی نسبتا مناسبی دارد، امکان ورود با سرمایه های متوسط را فراهم می کند و البته ریسک نگهداری بالائی دارد.

حباب سکه

اگر شما نیز قصد سرمایه گذاری در سکه را دارید، یکی از مهم ترین فاکتورهایی که باید در معاملات خود مد نظر قرار دهید، مفهوم حباب است، به معنی ساده باید معیاری داشته باشید تا تشخیص دهید، درآن مقطع سکه را گران می خرید یا خیر؟ این مفهوم را با عنوان حباب نیز می شناسند.

اما پیش از آن که به دنبال مفهوم حباب برویم، این سوال را پاسخ می دهیم که آیا در سکه سرمایه گذاری کنیم یا خیر؟

پاسخ آن است که سکه به عنوان یک دسته از دارایی ها می تواند در سبد سرمایه گذاری شما جای بگیرد و از آن جائی که در بلندمدت بازدهی بالاتر از تورم داشته، با نرخ دلار و طلای جهانی نیز وابسته است، از این جنبه ریسک سبد سرمایه گذاری شما را تعدیل می کند و با در نظر گرفتن وزنی مناسب در سبد سرمایه گذاریتان، می تواند گزینه مناسبی باشد.

البته در نظر داشته باشید که حتما از فروشندگان معتبر و دارای مجوز از اتحادیه، خریداری کنید.

سکه نیز مانند هر دارایی دیگری ارزشی ذاتی دارد، که در ادامه نحوه محاسبه آن را به صورت دقیق شرح خواهیم داد، وقتی قیمت معاملاتی سکه در بازار از این رقم بالاتر باشد، سکه حباب مثبت دارد و اگر پایین تر از ارزش ذاتی خود باشد حباب منفی دارد.

ارزش ذاتی سکه

فرمول قیمت سکه (با در نظر گرفتن وزن) عبارت است از:

هر اونس ۳۱٫۱ گرم است، قیمت هر اونس پس از ضرب در نرخ دلار تقسیم بر ۳۱٫۱ می شود تا هر گرم به دست آید.

عدد ۰.۹ را می‌شود از این طریق نیز بدست آورد که عیار طلای معامله شده در بازارهای جهانی یا اونس ۲۴ و عیار سکه بهار آزادی ۲۲ است و با تقسیم عدد ۲۲ بر ۲۴ عدد ۰.۹ به دست می ‌آید.

بانک مرکزی در محاسبه قیمت سکه عددی را نیز تحت عنوان حق ضرب در نظر می گیرد و این رقم را نیز باید به قیمت به دست آمده اضافه کرد.

سکه ضرب شده ‌ی بانک مرکزی دارای مشخصات ثابتی می ‌باشد. یعنی عیار آن ۹۰۰ و وزن انواع سکه نیز به شرح زیر است:

وزن سکه بهار آزادی و سکه امامی برابر است با ۸.۱۳۳ گرموزن سکه نیم برابر است با ۴.۰۶۶ گرموزن سکه ربع برابر است با ۲.۰۳۳ گرم

به شکلی دیگر نیز، ارزش سکه تابع فاکتورهای اصلی نرخ دلار، نرخ انس جهانی و ضریب ثابتی است:

نحوه محاسبه حباب سکه

پس از محاسبه ارزش سکه به شرح توضیحات بالا، اگر قیمت معاملاتی در بازار بالاتر از آن باشد، سکه دارای حباب مثبت خواهد بود،

اما سوال آن است که حباب سکه به چه دلائلی شکل می گیرد؟

برخی از سکه ها طرفداران بیشتری دارند، برای مثال ربع سکه با توجه به هزینه کمتر آن تقاضای بالاتری دارد و همین تقاضای بالاتر باعث سهولت در شکل گیری حباب در آن می شود، یا مثلا تفاوت دیگری که بین سکه های امامی و طرح قدیم وجود دارد و تقاضای بیشتر سکه های امامی که می تواند باعث شکل گیری حباب در آن شود.

لذا می توان این گونه تعبیر کرد که هر عامل بیرونی از فرمول مذکور که عرضه و تقاضای سکه را دستخوش تغییر کند می تواند موجب شکل گیری حباب گردد.

حال اما نکته مهم تری را در رابطه با حباب های قیمتی مطرح خواهیم کرد:

آیا اگر حباب مثبتی در بازار بود نباید خرید کنیم؟ و آیا اگر حباب منفی بود بدین معنی که زیر ارزش ذاتی معامله می شد حتما به معنی فرصت خرید است؟ پاسخ خیر است.

نکته مهمی که در معاملات سکه باید در نظر گرفته شود، این است که در فرمول محاسبه ارزش ذاتی سکه ما قیمت امروز انس و دلار را قرار می دهیم، ولی معامله گران اصلی بازار بر اساس انتظارات آتی خود از این نرخ ها معامله می کنند، اما این حرف به چه معناست؟

فرض کنید امروز دلار ۲۰ هزار تومان و انس جهانی ۱۹۰۰ دلار است، با محاسبه قیمت سکه به این نتیجه می رسیم که دارای ۵۰۰ هزار تومان حباب مثبت است، لذا در نگاه اول نباید خرید کنیم، ولی می بینیم که یکی از معامله گران حرفه ای این بازار حتی در حباب مثبت نیز خریدار است، وقتی علت را جویا می شویم می بینیم که وی براساس تحلیل هایی که از بازار دلار و انس جهانی دارد، دلار را روی ۲۵ هزار تومان و انس جهانی را روی ۲۰۰۰ دلار تخمین می زند، به طوری که اگر محقق شود، عملا خرید وی در نهایت به سود او تمام خواهد شد.

مثال بالا را به این شکل در نظر بگیرید که با فرض دلار ۲۰ هزار تومانی و انس ۱۹۰۰ دلاری، به این نتیجه می رسیم که سکه ۵۰۰ هزار تومان حباب منفی دارد، آیا باید بخریم؟

در چنین شرایطی انتظار داریم خریداران به خرید کالای ارزان تر از ارزش ذاتی هجوم بیاورند ولی شاهد همچین شرایطی در بازار نیستیم، دلیل می تواند این باشد که انتظارات روی کاهش انس جهانی و دلار داخلی بوده و لذا این ارزان تر بودن در شرایط فعلی به معنی ارزان تر بودن در ۳ ماه آینده نیست!

پس در نظر داشته باشید که متغیر دلار و انس جهانی که قیمت های آن ها را در نظر می گیریم، خود ارزشی ذاتی دارند که ما با تکیه بر ماهیت قیمتی آن ها محاسبات خود را پیش می بریم که صحیح آن است که بر مبنای ارزش آن ها محاسبات را انجام دهیم.

درواقع دقت داشته باشیم که این قیمت ها خود ارزشی دارند و آن ارزش است که در بلند مدت اهمیت دارد و این نکته بسیار مهمی است که افرادی که به صورت هیجانی اقدام به خرید و فروش می کنند در نظر نمی گیرند.

در رابطه با توضیحات بالا تاکید بر دو نکته لازم استاول آن که توضیحات بالا با تمرکز بر معقوله حباب و ارزش ذاتی ارائه شد، این در حالی است که شرایط اقتصاد کلان و بازارهای موازی نیز در میزان تقاضای بازار سکه اثرگذار هستند. لذا نکته بسیار مهمی که در سرمایه گذاری روی سکه باید مد نظر قرار دهید این است که عرضه و تقاضا که متاثر از فاکتورهای دیگر اقتصاد کلان و شرایط سرمایه گذاری در بازارهای موازی چون بورس، مسکن و ارز است، فاکتور بسیار مهمی در بازار سکه است.نکته مهم نیز آن است که این قانون سرمایه گذاری عموما به فراموشی سپرده می شود که سرمایه گذاران حرفه ای آینده را خرید و فروش می کنند، لذا بدون آن که درگیر هیجانات شرایط حبابی مثبت یا منفی امروز بازارها شوید، حباب های احتمالی آینده را برآورد کنید.