سینما به معلولان ‌توجه ندارد/ فیلم‌های خوبی درباره معلولان ساخته‌ایم!

به گزارش ایکنا، «رنگ خدا»، «حوض نقاشی»، «میم مثل مادر»، «اینجا بدون من»، «بچه‌های ابدی»،«پرنده کوچک خوشبختی»، «مادر» و... فیلم‌های ماندگاری در سینمای کشورمان هستند که در آنها بیان آلام و دل‌مشغولی معلولان هدف اصلی ساخت بوده است. پیرامون این مسئله با سه تن از فیلمسازان گفت‌و‌گو کرده‌ایم که در ادامه آمده است.

سینما از بهترین ابزارها برای کمک به معلولان است

خسرو معصومی، کارگردان سینما با بیان اینکه هیچ فیلمسازی به‌تنهایی نمی‌تواند عاملی برای رواج یک موضوع در سینما باشد، گفت: معتقدم کار کردن در حوزه معلولان نه‌تنها سخت نیست، بلکه به لحاظ روحی لذت‌آور نیز هست، چون معلولان به لحاظ ذاتی به‌اندازه‌ای پاک هستند که از کار با آنها نمی‌توان خسته شد. من این موضوع را در فیلم «باد در علفزار می‌پیچد» به‌خوبی درک کردم.

وی افزود: حال ممکن است این سؤال پیش آید چرا در چنین شرایطی سینما تا به این اندازه نسبت به این موضوعات کم‌کار است؟ در شرایط فعلی هنر هفتم بیش از اینکه روی موضوعات فرهنگی و ارزشی تأکید داشته باشد، تمرکزش روی سودآوری اقتصادی معطوف شده، پس ترجیح این است به‌جای استفاده از معلولان در آثار سینمایی از ستاره‌های چشم‌رنگی در تولیدات بهره برده شود.

کارگردان «کار کثیف» تأکید کرد: در شرایطی که سینما و بخش خصوصی حاضر نیست در این حوزه ورود کند به نظرم این رسالت دولت است که در این عرصه ورود کند، اما نه‌تنها دولت در این زمینه کمکی نمی‌کند، بلکه در مواقعی سنگ‌اندازی نیز انجام می‌دهد. برای مثال وقتی من «باد در علفزار می‌پیچد» را ساختم نه‌تنها دولت در امر ساخت کمکی نکرد، بلکه در زمان اکران هم هیچ مساعدتی به عمل نیامد به نحوی‌که فیلمم نزدیک 4 سال در انتظار اکران بود و بعد از آن به‌صورت محدود در چند سالن به نمایش درآمد، در چنین شرایطی آیا من به‌عنوان فیلمساز انگیزه‌ای برای کار در این حوزه برایم باقی می‌ماند؟

این فیلمساز با تأکید بر اینکه بی‌توجهی به معلولان در حقیقت نادیده گرفتن بخش مهمی از جامعه است، بیان کرد: وقتی در فیلم‌ها یا سریال‌ها کمتر به این موضوعات توجه می‌شود، معلولان دستخوش ناامیدی خواهند شد، چون فکر خواهند کرد هیچ‌کس به آنها اهمیت نمی‌دهد. این تصور بسیار خطرناک است و فقط، حذف نیروهای کارآمد را برای کشور در پی خواهد داشت.

وی از مسئولان بهزیستی سؤال کرد: این سازمان تشکیل شده تا به مشکلات معلولان توجه کند، اما آیا شاهد این موضوع در حوزه هنر از طرف مسئولان بهزیستی هستیم؟ اگر بهزیستی می‌خواهد یاری‌دهنده معلولان باشد، سینما یکی از مهم‌ترین ابزار برای رسیدن به این خواسته است، اما نمی‌دانم، چرا این حوزه جدی گرفته نمی‌شود. نکته عجیب‌تر اینکه این سازمان‌ها بودجه‌های مشخصی دارند تا آنها را صرف اموراتی چون ساخت آثار سینمایی کنند، اما این بودجه مشخص نیست، کجا هزینه می‌شود.

معصومی گفت: سالها پیش 20 مستند درباره معلولان به سفارش بهزیستی ساختم، آن کارها در زمان خود توانست جریان‌سازی خوبی داشته باشد. این اتفاق باید ادامه پیدا می‌کرد، اما نمی‌دانم چرا دیگر فیلم‌هایی با محوریت معلولان حمایت نشد.

بی‌توجهی مسئولان به معلولان در سینما

حسن نجفی درباره جایگاه معلولان در سینما گفت: اینکه می‌گویند کار کردن با معمولان در سینما سخت است را به‌هیچ‌وجه قبول ندارم، زیرا من چند فیلم با آنها داشته‌ام و دیده‌ام چه استعدادهایی در آنها وجود دارد که چشم خیلی‌‌ها روی آن بسته است.

وی افزود: درباره دلیل کم‌کاری در این حوزه باید بگویم متأسفانه در کشورمان اینگونه باب است تا موضوعی برای آدم‌ها نفع نداشته باشد به‌راحتی سراغ آن نمی‌روند. درصورتی‌که اگر قرار بود پیرامون موضوعی منافع خاص وجود داشته باشد به ناگاه هجمه بزرگی را به سمت آن موضوع شاهد خواهیم بود.

این فیلمساز مثال زد: در مقطعی، بسیاری به سمت تولیدات دفاع مقدس گرایش پیدا کردند، بدون اینکه در آن حوزه دغدغه داشته باشند. برای همین بیشتر کارهایی که در این حوزه تولید شد، کیفیت لازم را نداشتند. در حوزه معلولان هم انگار برخی‌ها منتظر شرایطی هستند تا بتواند با کسب منفعت مادی در این حوزه ورود کنند، پس تا زمانی که به این خواسته نرسیده‌اند، ترجیحشان این است نسبت به آن بی‌تفاوت باشند.

وی با بیان اینکه از بی‌توجهی پیش آمده، معلولان بسیار ناراحت هستند، تأکید کرد: وقتی با بسیاری از معلولان حرف می‌زنم به‌روشنی در‌می‌یابم آنها از بی‌توجهی سینما به آنها ناراحت هستند. حرف آنها درست است، چون بسیاری از آنها جز نخبه‌های موفق این کشور هستند، پس چرا باید ما فیلم‌ها و سریال‌هایی در این رابطه کم داشته باشیم؟

فیلم‌های خوبی درباره معلولان ساخته شده است

سید مسعود اطیابی کارگردان و تهیه‌کننده نیز با اشاره به اینکه در سینمای ایران کارهای خوبی با محوریت معلولان ساخته‌شده، اظهار کرد: اگر تولیدات سینما را در چهار دهه گذشته ارزیابی کنید متوجه خواهید شد، کارهای موفقی در این حوزه داشته‌ایم که توانسته‌اند در تاریخ هنر این سرزمین ماندگار شوند.

وی افزود: با این گفته که در این حوزه کم‌کاری صورت گرفته موافق نیستم، چون به نظرم فیلم‌های خوبی که در این رابطه ساخته‌شده، نشان می‌دهد سینماگران دغدغه لازم را دارند، اما اگر توقع این است در سالروز معلولان هرسال 20 فیلم داشته باشیم به نظرم راه به خطا رفته‌ایم، چون هجوم بی‌دغدغه به موضوعات اینچنینی تنها به آن ضربه خواهد زد. بهترین مثال نیز سینمای دفاع مقدس است که به دلیل برخی کارهای سطحی آسیب فراوان دید.

وی به مدیران سینمایی پیشنهاد کرد: بنیاد سینمایی فارابی یا حوزه هنری قادرند در این رابطه کارهای خوبی تولید کنند. این اتفاق در قدم اول با خلق فیلمنامه قوی شکل خواهد گرفت و در ادامه با انتخاب فیلمسازی که این حوزه را بشناسد می‌توان به آن آثار دست یافت، البته این اتفاق باید با اکران مناسب نیز همراه شود، وگرنه فیلم نمایش داده نشده، هرگز دست آوردی به همراه نخواهد داشت.

اطیابی در پایان تأکید کرد: در سینمای غرب کارهای خوبی در حوزه معلولان ساخته شده که هر کدام آنها جز برترین‌های تاریخ سینما هستند. اگر نگاهی به عوامل ساخت این کارها بیندازید متوجه خواهید شد این عرصه برای سیاست‌گذاران دارای اهمیت ویژه است. این موضوع باید به‌عنوان یک اصل در سینمای ما نیز مدنظر قرار بگیرد.

انتهای پیام