مطالبی که در مورد آفتاب پرست نمی‌دانستید!

احتمالا شما هم با ما هم عقیده هستید که آفتاب‌پرست یکی از جالب‌ترین خزندگان این سیاره است. در اینجا سعی داریم ۱۰ نکته مهم در مورد آفتاب پرست را برایتان یادآوری کنیم:

آفتاب پرست‌ها چه شکلی‌اند؟

آفتاب‌پرست بدن برآمده‌ای دارد که بنظر می‌آید از طرفین فشرده شده. بعضی از گونه‌های آفتاب‌پرست برجستگی‌هایی روی پشت، روی سرشان، زیر گردن یا دم‌هایشان دارند که بسیار شبیه به شانه است. اندازه و ساختار بدنی آفتاب‌پرست‌ها متفاوت است. برای مثال می‌توان از Brookesia micra (یکی از کوچک‌ترین خزندگان جهان) با طول ۱۵ میلی‌متر و Furcifer oustaleti با طول ۶۸٫۵ سانتی متر نام برد. تعداد انگشت‌های دست و پای آفتاب‌پرست‌ها درست مثل ما آدم‌ها 5 تاست. آفتاب‌پرست؛ موجود زبان دراز! قسمت جالب بدن آفتاب‌پرست شاید بعد از تغییر رنگ بدن آنها، طول زبان آفتاب‌پرست‌ها باشد. آفتاب‌پرست‌ها به نسبت جثه‌شان شاید یکی از زبان درازترین موجودات باشند! طول زبان آفتاب‌پرست‌ها حداقل به اندازه طول بدن آنهاست. زبان آفتاب‌پرست وسیله شکار این موجود هم هست. انتهای زبان آفتاب پرست ضخیم است و در شکار حشرات به آفتاب‌پرست کمک می‌کند. زبان‌های بالستیک که از ۱٫۵ تا ۲ برابر طول بدن آنها است. آفتاب‌پرست برای شکار طعمه خود که در فاصله‌ای دور قرار دارد از زبانش استفاده می‌کند. زبان آفتاب‌پرست‌ها عملکرد بسیار بالایی دارند و در ۰٫۰۷ ثانیه می‌تواند به شکار برسد. زبان آفتاب‌پرست عضله‌ای بسیار قدرتمند است که با ضربه به طعمه آن را به سمت خود می‌مکد.

شگفتی و جذابیت ظاهری آفتاب‌پرست همینجا تمام نمی‌شود؛ چشم‌های آفتاب‌پرست‌ها هم عجیب و غریبند. آفتاب پرست می‌تواند هر چشم خود را جداگانه حرکت دهد. هر چشم آفتاب پرست به صورت جداگانه می‌تواند تا 180 درجه چرخش داشته باشد! پلک ها از اطراف بهم متصل شده به طوری که فقط مردمک چشم دیده می‌شود. چشم‌های آفتاب‌پرست می‌توانند به طور جداگانه و همزمان بر روی دو جسم متفاوت تمرکز کنند، که به آنها اجازه می‌دهد چشمان خود را به طور مستقل از یکدیگر حرکت دهند. هنگامی که آنها طعمه را ببینند، هر دو چشم آنها در همان جهت متمرکز می‌شود و دید آنها بسیار تیز و عمیق می‌شود. آفتاب‌پرست بینایی بسیار خوبی در میان خزندگان دارند که به آنها کمک می‌کند تا حشرات کوچک را از راه دور (۵ - ۱۰ متر) شکار کنند. پاهای فرخنده آفتاب‌پرست‌ها: آفتاب‌پرست‌ها با استفاده از پاهای قدرتمند خود می‌توانند میان درختان حرکت کنند. پاها ظاهری انبرک مانند دارند. هر یک از پاهای آفتاب‌پرست دارای پنج انگشت است که این پاهای تخصصی به آفتاب پرست کمک می‌کند تا روی شاخه‌های باریک و یا ناهموار به خوبی حرکت کنند. هر یک از انگشتان نیز دارای پنجه‌های تیزی می‌باشد که هنگام بالا رفتن از درختان و صخره‌ها به آنها کمک می‌کند. آفتاب پرست نر معمولا آراسته‌تر است. بسیاری سر و یا صورت زیبایی دارند، برآمدگی بینی و نیز برآمدگی شاخ مانندی دارند. بعضی دیگر نیز تاج‌های بزرگی را در بالای سر خود دارند. آفتاب پرست نمی‌تواند زیاد بشنود. آفتاب پرست نیز مانند مار، گوش خارجی یا میانی ندارد. با این حال، آفتاب‌پرست‌ها ناشنوا نیستند. آنها می‌توانند فرکانس‌های صوتی در محدوده ۲۰۰-۶۰۰ هرتز را تشخیص دهند. بینایی ماوراء بنفش دارند. آفتاب‌پرست‌ها می‌توانند نور مرئی و اشعه ماورای بنفش را ببینید. آفتاب‌پرست در معرض نور ماوراء بنفش سطح رفتار اجتماعی و فعالیت خود را افزایش می‌دهد و بیشتر تمایل به حمام آفتاب گرفتن و تغذیه دارد. همچنین به احتمال زیاد برای تولید مثل نیز به اشعه ماوراء بنفش نیاز دارند.

چرا آفتاب پرست رنگ عوض می‌کند؟

اغلب فکر می‌کنند آفتاب‌پرست‌ها برای استتار خود و همرنگ شدن با محیط اطراف خود رنگ عوض می‌کنند اما تحقیقات نشان می‌دهد تغییر رنگ آفتاب‌پرست‌ها دلایل دیگری هم دارد. آفتاب‌پرست‌ها به خاطر نور، دما و خلق و خو ممکن است تغییر رنگ دهند. تغییر رنگ بدن آفتاب‌پرست نوعی جلب توجه است و اغلب این موجودات برای جفتگیری، جلب توجه یا حتی ترساندن دشمنان از آن استفاده می‌کنند؛ مثلاً آفتاب‌پرست‌های ماده که آبستن هستند با تغییر رنگ تمایل یا عدم تمایل خود به جفتگیری را نشان می‌دهند. آفتاب‌پرست‌ها برای تنظیم دمای بدن‌شان هم از تغییر رنگ می‌دهند. گاهی برای گرم‌تر شدن و جذب گرمای بیشتر رنگ خود را تیره‌تر می‌کنند.

تغییر رنگ آفتاب‌پرست چطور اتفاق می‌افتد؟

بسیاری از آفتاب‌پرست‌ها از قهوه‌ای به رنگ سبز تغییر رنگ می‌دهند، اما بعضی‌ها می‌توانند تقریبا هر نوع رنگی را به خود بگیرند. هر تغییر رنگ می‌تواند تا ۲۰ ثانیه رخ دهد. آفتاب‌پرست‌ها با سلول‌های ویژه‌ای متولد می‌شوند که دارای یک رنگ یا رنگدانه است. این سلول‌ها در لایه‌های بیرونی پوست آفتاب‌پرست کشیده شده‌اند. این لایه دارای رنگدانه قرمز یا زرد است. لایه‌های پایین‌تر دارای رنگدانه آبی یا سفید است. هنگامی که این رنگدانه‌ها تغییر کنند، رنگ پوست آفتاب‌پرست تغییر می‌کند. لایه بالایی پوست پیامی برای تغییر رنگ پوست از مغز دریافت می‌کند، این پیام باعث بزرگتر یا کوچکتر شدن سلول‌ها می‌شود و در نتیجه باعث ترکیب رنگدانه‌ها می‌شود (مثل نقاشی). همچنین ماده‌ای شیمیایی به نام ملانین نیز وجود دارد که موجب تیره شدن سلول‌ها می‌شود. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که آفتاب‌پرست رنگ پوست خود را برای استتار در محیط تغییر می‌دهد. دانشمندان در این مورد اختلاف نظر دارند. مطالعات آنها نشان داده است که نور، دما و خلق و خوی آفتاب‌پرست علت اصلی تغییر رنگ است. گاهی اوقات تغییر رنگ باعث می شود که آفتاب‌پرست احساس راحتی در محیط داشته باشند. گاهی اوقات نیز به آن‌ها کمک می‌کند تا با آفتاب‌پرست‌های دیگر در ارتباط باشند.

آفتاب پرست‌ها کجا زندگی می‌کنند؟

تقریبا نیمی از گونه‌های آفتاب‌پرست در جزیره ماداگاسکار زندگی می‌کنند. تاکنون حدود ۱۶۰ گونه از آفتاب‌پرست شناخته شده است. آنها از آفریقا به جنوب اروپا و نیز جنوب آسیا تا سریلانکا پراکنده شده‌اند. آنها همچنین در ایالات متحده، مناطقی مانند هاوایی، کالیفرنیا و فلوریدا و حتی عربستان و هند دیده شده‌اند. آفتاب‌پرست آمریکایی در واقع یک آفتاب پرست نیست. آفتاب‌پرست آمریکایی یا anole در واقع یک مارمولک کوچک از خانواده ایگوانا می‌باشد. در جنوب شرقی ایالات متحده یافت می‌شود و مانند آفتاب پرست می‌تواند رنگ عوض کند.

طول عمر آفتاب پرست چقدر است؟

اگر از دوست‌داران این گونه جانوری هستید این نکته را بدانید که عمر آفتاب‌پرست‌ها خیلی زیاد نیست. گونه‌ای از آفتاب‌پرست‌ها تا 10 سال زندگی می‌کنند امّا گونه‌های کوچک بیشتر از ۵ سال زنده نمی‌مانند.

خرید آفتاب پرست به عنوان حیوان خانگی چطور است؟

یکی از شتباهات رایج در سال‌های اخیر متاسفانه خرید آفتاب‌پرست توسط مردم به عنوان حیوان خانگی است. شرایط زیست این جانور به گونه‌ای نیست که به سادگی بتوان در منزل از آن نگهداری کرد. خرید آفتاب‌پرست به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

شرایط محل زندگی آفتاب‌پرست:

آفتاب‌پرست‌ها در جایی که زندگی می‌کنند برای خود قلمرو تعریف می‌کنند و نسبت به این قلمرو بسیار حساسند؛ به همین دلیل در یک تراریوم نسبتا بزرگ فقط یک آفتاب‌پرست را قرار می‌دهند. برای شبیه کردن محیط تراریوم به محل زندگی آفتاب‌پرست‌ها مقداری شاخ و برگ نسبتا ضخیم در حالت‌های مختلف روی زمین قرار می‌دهند. روی این شاخه‌ها را با برگ و گیاهان مختلف می‌پوشانند و حتما باید مطمئن شد که وجود این شاخه‌ها به آفتاب‌پرست آسیب نمی‌رساند و ممکن نیست بدن جانور به آنها گیر کرده و زخمی شود. علت قرار گرفتن این شاخ و برگ‌ها برای بالا رفتن آفتاب‌پرست از روی آنهاست. آفتاب‌پرست‌ها معمولا روی زمین حرکت نمی‌کنند. توجه به این نکات و حساسیت بالای آفتاب‌پرست مهم دلایلی هستند که خرید آفتاب‌پرست به عنوان حیوان خانگی را به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم. علاوه بر تمام مواردی که گفته شد وضعیت نور محل زندگی آفتاب‌پرست و تهویه هوای محل بسیار مهم است؛ آفتاب پرست های جوان نباید در درجه حرارت‌های بالای ۳۰ نگهداری شوند.