اقدامات مهم سازمان‌های مردم نهاد خوزستان در بحران ها/کتابخانه‌های عمومی با کارکردهای اجتماعی خود به توسعه پایدار جامعه کمک کنند

به گزارش خبرنگار برنا از اهواز، غلامرضا شریعتی در همایش ملی کارکردهای اجتماعی کتابخانه‌های عمومی به میزبانی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: در بحران‌هایی که خوزستان در معرض آن بوده کتابخانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد به نحوی نقش واسطه‌ای را میان مردم و دولت ایفا کردند.

او گفت: محوریت آموزش و توانمندسازی سمن‌ها در سه سال گذشته در خوزستان در زمان‌های بحران‌هایی همچون سیل، زلزله، آتش‌سوزی و… نقشی فعال در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری بوده است.

استاندار خوزستان افزود: با توجه به مراحل بحران، پیشگیری، آمادگی مقابله، بازسازی و بازتوانی در حوزه فرهنگی در زمان بحران‌ سیل ۹۸ و متعاقب آن زلزله مسجدسلیمان با تشکیل ۱۰ گروه عملیاتی و اختصاصا سه گروه در حوزه فرهنگی، اطلاع‌رسانی و روانشناسی و مددکاری در خانه سازمان‌های مردم نهاد استان اقدامات مهمی انجام شد و همه برگرفته از مشرب و آبش خوری بوده که از کتابخانه‌های عمومی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان‌های مردم نهاد و… ارتزاق می‌کردند.

شریعتی با اشاره به اینکه این امر نقش کتابخانه‌ها و کارکردهای اجتماعی آنها را برای ما به صورت ملموس نشان داد، بیان کرد: فراخوان نیروهای داوطلب آموزشی و فرهنگی با تخصص‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی، فراخوان جمع‌آوری کتاب‌های مورد نیاز برای برای جمعیت‌ها و جوامعی که در معرض این بحران‌ها بودند خصوصا کودکان و نوجوانان، توزیع کتاب بین جامعه هدف در کمپ‌های سیل‌زدگان و زلزله‌زدگان، طراحی مسابقات قصه‌گویی بر اساس داستان‌ها و زبان‌های بومی و محلی، توزیع کتاب‌های کمک درسی برای کودکان و نوجوانان و کسانی که به دلیل بحران در معرض بازماندگی از تحصیل بودند، برگزری جشن‌های شاد با رویکرد محلی برای تلطیف روحیه آسیب‌دیدگان و… همه جزو کارکردهای اجتماعی بوده که سازمان‌های مردم‌نهاد با پشتیبانی و محوریت کتابخانه‌های عمومی و کانون پرورش فکری و سازمان تبلیغات انجام دادند.

او اضافه کرد: کتابخانه‌های عمومی بودند که شرایط را فراهم و این امکان را برای نیروهای فرهنگی میسر کردند و از این طریق توانستند نقش محوری را در راستای کنترل مسایل بعد از بحران و مشکلاتی که می‌تواند برای آسیب‌دیدگان پیش بیاید، ایفا کنند.

استاندار خوزستان بیان کرد: تجربه سمن‌ها در این موضوع کم بود اما این بحران‌ها برای کارکرد اجتماعی کتابخانه‌ها و کتاب خوانی برای سمن‌ها تجارب ارزشمندی را ایجاد کرد که ما را بر آن داشت که این همایش را برگزار کنیم و در معرض دید دستگاه‌ها و پژوهشگران ملی و بین‌المللی قرار دهیم و این رویکرد و منظر از اثربخشی کتابخانه‌ها را به دید عمومی بگذاریم و از همه بخواهیم برای غنا، گسترش و عمق‌بخشی بیشتر آن تلاش کنند.

نماینده عالی دولت در خوزستان اضافه کرد: ما قبلا با کمبود نیروی داوطلب بین فعالان اجتماعی با تخصص‌های کتاب خوانی و کتابداری که با بحران آشنایی داشته باشند مواجه و شاهد کمبود انجمن‌های تخصصی حوزه کتاب در تاسیس سمن‌ها و عدم آشنایی لازم برای هماهنگی و همکاری بهتر سازمان‌های مرتبط با فرهنگ و اجتماع بودیم اما این بحران‌ها نقش این سازمان‌ها را پررنگ کرد و نیاز ما را به تدریج کاهش داد و ما را بر آن داشت که به آموزش تخصصی در زمان‌های بحران نیاز مبرم داریم و این را به عنوان رسالت کتابخانه‌های عمومی و کتابداران در رویارویی با بحران مورد توجه قرار دادیم.

شریعتی تصریح کرد: پر کردن اوقات فراغت، کمک به آموزش غیر رسمی مادام‌العمر و آگاهی دادن عمومی همه در حوزه کتابخانه‌های عمومی پررنگ‌تر شد و این کار با هماهنگی سازمان‌های مردم‌نهاد و سایر تشکل‌های اجتماعی و کتابخانه‌های استان در حال انجام است و ما را هدایت کرد که در مواقع و حوزه‌های مختلف آماده باشیم.

او ادامه داد: این امر باعث شد کارکردهای اجتماعی کتابخانه‌ها روزبه رو در این زمینه پررنگ‌تر و نقش و ارزش آن فراتر رود خصوصا در مرحله سوم بحران که مقابله با بحران است، اطلاع‌رسانی مفید و صحیح به منظور پیشگیری از شایعات کاربرد فراوانی دارد که باید در این زمینه بتوانیم تخصص‌های لازم را کسب کنیم.

استاندار خوزستان تاکید کرد: کتابخانه‌های عمومی به عنوان یک سازمان اجتماعی باید نقش و ارزش خود را برای جامعه تعریف و ارتباط بهتری با جامعه پیدا می‌کرد که در استان این چنین شد و کتابخانه‌ها نقش محوری در حوزه اطلاع‌رسانی و انتقال صحیح اطلاعات بحران را بر عهده گرفتند و ما را در این زمینه حمایت کردند.

شریعتی بیان کرد: در سیل اخیر خوزستان با کمک داوطلبان مردمی، گروه‌های روانشناسی و مددکاری سمن‌ها برای شناسایی افراد آسیب‌دیده در سیل که دچار اختلالاتی همچون استرس و افسردگی بودند، حضور پیدا کردند و موجب شد که آسیب‌های آنها به حداقل برسد، با کمک افرادی که دارای مهارت کتابداری و کتابخوانی بودند برای ایجاد آرامش در بین خانواده‌های آسیب دیده با محوریت و هدف کودکان و نوجوانان و استفاده از فرهنگ قصه‌گویی و کتابخوانی نقش بسیار مهمی ایفاد کردند.

نماینده عالی دولت در استان با اشاره به اینکه نقش و فعالیت سمن‌ها در هنگام سیل در کشور مشهود بود و عملا پایلوت شدند ادامه داد: کتابخانه‌های عمومی همچنین می‌توانند با حمایت بیشتر سازمان‌های مردم‌نهاد ابتکارات اجتماعی و آموزشی در شرایط خاص اجتماعی را به عنوان کارکردهای تخصصی خودشان بیش از پیش عمق بخشند و با هدف بهبود وضعیت زندگی و کاهش بحران‌های روحی و روانی و محرومیت‌های اجتماعی به نوعی در مرحله چهارم بحران پس از واقعه نقش مهمی را ایفا کنند که در خوزستان این اقدام صورت گرفت و توانستیم بر مشکلات بعد از آن فائق بیاییم و غلبه کنیم.

او تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور ما کشوری حادثه خیز است حتما نیازمند این هستیم که کتابخانه‌ها از درون چهاردیواری خارج شوند و کارکردهای اجتماعی خود را به رخ جامعه بکشند و با توان و پتانسیل و استعدادی که در آنها نهفته است و می‌توانند نقشی بسیار مهم و حتی بالاتر از هزینه‌ کرد اعتبارات و مسایل این‌چنینی ایفا کنند.

شریعتی اضافه کرد: اگر بعد از بحران نتوانیم انسان سالم، مستعد و پویا و بانشاط به جامعه تحویل دهیم و آسیب‌ها را به حداقل نرسانیم همه هزینه‌هایی که برای جبران خسارت‌ها پرداخت می‌شود، به هدر خواهد رفت.

استاندار خوزستان در پایان افزود: آنچه باعث می‌شود کشورها و جوامع بعد از بحران و مشکلات مختلف راه توسعه و پایداری و رشد را طی کنند داشتن نیروی انسانی سالم، ماهر و ورزیده است که اگر ما در این زمینه نتوانیم نقش خود را ایفا کنیم همه هزینه‌ها به هدر خواهد رفت و آن جوامع به انحطاط کشیده می‌شوند.