پایگاه ترویج خواندن کتابک 12 ساله شد

کتابک، تنها نهاد ترویجگر مجازی کتاب کودکان و نوجوانان و ادبیات کودکان در ایران ۱۲ ساله شد. ۱۲ سال برای ماندگاری و پایداری چنین نهادی آن هم در ایران که به سبب اوضاع ناپایدار و شکننده اقتصادی که بزرگترین درگیری هر سازمانی تأمین منابع مالی بوده است، آسان به دست نیامده است. ۱۲ در فرهنگ ایران، عدد پُربودگی یا کمال است؛ زیرا بر پایه فرهنگ مزدیسنایی نبرد اهورا و اهریمن در جهان، ۱۲ هزار سال یا چهار فصل سه هزارساله به درازا می‌کشد، در پایان آن که سرفراز از این نبرد سخت بیرون می‌آید، اهورا و نیروهای اهورایی هستند.

ما ۱۲ سال برای ماندن کتابک پایداری کرده‌ایم تا اکنون اعتبار این نهاد به جایی برسد که آن را تنها مرجع آنلاین و به روز ادبیات کودکان ایران و به زبان فارسی بدانند. در این ۱۲ سال در کتابک بیش از دو هزار کتاب در حوزه ادبیات کودکان ایران و جهان به مخاطبان معرفی شده است که همه آن‌ها کتاب‌های باکیفیت در این حوزه هستند؛ زیرا کتابک هر کتابی که در این حوزه و با این ادعا منتشر می‌شود معرفی نمی‌کند. پیش از آن، همه کتاب‌ها باید با معیار و سنجه‌هایی مانند ارزش ادبی و فرهنگی، ارزش‌های زندگی و مهارت‌های زندگی، ارزش‌های تصویری سنجیده شود و اگر کمینه این ارزش‌ها را در خود داشت در کتابک معرفی می‌شوند. انتخاب کتاب برای کتابک چنان بوده است که به جرئت می‌توانیم بگوییم تاکنون تنها در مواردی نادر، ناشرانی از کتاب‌های خود برای معرفی در اختیار کتابک نهاده‌اند و خود هزینه تأمین این کتاب‌ها را پرداخته‌ایم. این‌ها کم‌ترین هزینه‌ای است که برای پایداری و گسترش کتابک پرداخته‌ایم. کتابک اکنون تنها گنجینه سرشار معرفی کتاب‌های با کیفیت نیست، بلکه گنجی از بهترین مقاله‌ها و گزارش‌های مربوط به ادبیات کودکان، فرهنگ کودکی و موارد مربوط دیگر را در خود دارد که روزانه مخاطبان از راه موتورهای جست و جوی اینترنتی به آن می‌رسند.

از کارهایی که در یکی دوساله گذشته کتابک به آن پرداخته است، توجه بیش‌تر به مخاطبان نوجوان است که درگیر بحران‌های گوناگون عاطفی و اجتماعی هستند و بیش از گروه‌های سنی دیگر در برابر این آسیب‌ها گزند می‌بینند. از سوی دیگر، با راه اندازی نهاد نوپای «آوای کتابک» در یک سال گذشته همکاران کتابک توانسته‌اند با تولید ۱۰۶ پادکست به بخشی از نیازهای مخاطبان در این حوزه پاسخ دهند. مقاله‌های تحلیلی و کاربردی مانند «شگردهای خواندن یک کتاب خوب» یا آشنایی با آثار برجسته، بخشی همیشگی از کارهایی است که در کتابک انجام می‌شود. در دو سال گذشته کتابک بنا بر سرشت کاری خود، از خبرهای مربوط به نهادهای حوزه فرهنگ کودکی و ادبیات کودکان فاصله گرفته است و بیش‌تر به آن کاری پرداخته است که ماندگارتر است. بخش آموزش و منابع آموزشی در حوزه ادبیات کودکان در کتابک، جایی است که در این دو سال گذشته بیش‌تر به آن توجه شده است. در وبلاگ کتابک که بخش کم‌تر شناخته شده کتابک است، هر روزه آثار ادبی مانند داستان و شعر بارگذاری می‌شود که مخاطبان آن، هم گروه بزرگسالان هستند و هم گروه نوجوانان تا خردسالان. کتابک می‌کوشد از این راه، فضای دسترسی آنلاین را به بخشی از گنجینه ادبیات کودکان فراهم کند، با این توجیه که ممکن است مسافران و آن‌ها که در راه هستند، آن‌ها که دسترسی به گنجینه ادبیات کودکان ندارند و در فضای وب به دنبال این گنجینه هستند بتوانند بهتر و آسان‌تر به برخی از این آثار برساند و روز یا شب خود را به شکل سودمندتری پر کنند.

کتابک، در همه این سال‌ها پیوسته در جهت بالابردن ظرفیت‌های فنی خود کار کرده است. تا آن جا که در توان داشته‌ایم، برای بخش فنی هزینه کرده‌ایم، اما بیش از آن که هزینه‌ها بتوانند این کار را پیش ببرند، باور و عشق همه همکاران کتابک در بخش‌های تولید محتوا و فنی توانسته است، این موقعیت ممتاز را برای سایت کتابک فراهم کند.

به قول دوستانی از انجمن کتابداران ایران، کتابک سایت، نیست، کتابک دائرة المعارفی است در حوزه ادبیات کودکان ایران که هر لحظه می‌توان به آن دسترسی داشت. در این ۱۲ ساله کار بسیار کردیم، اما کار ناکرده نیز فراوان است.

کتابک نماد و نشانه‌ای است برای سنجش میان آن‌ها که در دستگاه‌های دولتی و شبه دولتی بودجه می‌گیرند تا برای فرهنگ کودکی هزینه کنند، اما برایند کارشان چیزی فراتر از هیچ است، این شعار یا تبلیغ نیست. کسانی بودند که در این سال‌ها خواستند در این حوزه کار کنند، اما یا نیمه راه کار را زمین گذاشتند یا کار در این عرصه را بی نان و آب دیدند و از آن گریختند. اغراق نیست اگر بگوییم که کتابک تا هفتاد درصد تولید محتوای آنلاین فرهنگ کودکی و ادبیات کودکان ایران را بردوش دارد. کتابک نمادی از جامعه زنده ایران امروز است که در سخت‌ترین روزها می‌کوشد ماندگاری و پایداری خود را به نمایش بگذارد. کتابک از آنِ همه ایرانیان و همسایگان فارسی زبان و هر آن کسی است که با زبان فارسی آشنا است و می‌تواند از آن بهره ببرد.

کتابک از همه مهربانانی که از روز نخست در کنارش بوده‌اند و به ماندگاری و پایداری آن یاری رسانده‌اند، سپاسگزار است. کتابک نمادی از عشق هزاران هزار کوشنده پُرنام و گمنام فرهنگ کودکی از دوره مشروطه تا امروز است که جان به کار افزودند تا جان کودکان این سرزمین بیش از گذشته‌ها برافروزد و بتوانند از این پس بیش‌تر و بهتر، بر خوان فرهنگ سرشار نیاکان و فرهنگ جهانی بنشینند و بهره ببرند.