سومین نشست کتابداران «با من بخوان»؛ با موضوع مشارکت کودکان و نوجوانان در اداره‌ی کتابخانه‌ها

سومین گردهمایی مجازی کتابداران «با من بخوان» روز چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ برگزار شد. موضوع این نشست «همیاران کودک و نوجوان کتابخانه» بود. در این نشست یک ساعت و نیمه، کتابدارانی از سراسر کشور گرد هم آمده بودند و درباره‌ی تجربه‌ی همکاری کودکان و نوجوانان در اداره کردن کتابخانه و برگزاری نشست‌های بلندخوانی گفت‌وگو و تبادل نظر کردند. در این گفت‌وگو‌ها تعدادی از کتابداران «با من بخوان» و یکی از کتابداران نوجوان تجربه‌های خود را به اشتراک گذاشتند.

در آغاز صفورا زواران حسینی، کارشناس کتابخانه‌های «با من بخوان»، از اهمیت همکاری کودکان و نوجوانان در ساماندهی و اداره‌ی کتابخانه سخن گفت. زواران توضیح داد که یکی از توصیه‌های جهانی به کتابخانه‌های کودک و نوجوان این است که کودکان بزرگ‌تر به کودکان کوچک‌تر کتاب معرفی کنند و برای آن‌ها کتاب بخوانند. تجربه نشان داده که کودکان و نوجوانانی که خود لذت خواندن و شرکت در نشست‌های بلندخوانی را چشیده‌اند بهترین ترویج‌گران خواندن هستند. در ادامه پروین حقگویی، کتابدار کتابخانه‌ی جوانرود، از تجربه‌های این کتابخانه در استفاده از ظرفیت‌های کودکان و نوجوان در کتابخانه صحبت کرد.

حق‌گویی از چگونگی انتخاب همیاران در این کتابخانه گفت: «ما وظایف همیار کتابخانه را به کودکان توضیح می‌دهیم. کودکان و نوجوان به صورت نوبتی همیار کتابخانه می‌شوند و ما را در ثبت دفتر امانت‌دهی کتاب، برگزاری نشست‌های بلندخوانی، تعریف فعالیت‌ها و بازی‌های خلاقانه، نوشتن دستنامه و... یاری می‌کنند.» حقگویی از کودکانی گفت که همیاری در کتابخانه سبب توسعه‌ی مهارت‌های فردی و اجتماعی آن‌ها شده است. یکی از کودکان پسری بود که در روزهای نخست عضویت در کتابخانه اعتماد به نفس کافی نداشت و در بحث‌ها و گفت‌و‌گوها شرکت نمی‌کرد. «پس از آن که به او پیشنهاد دادم که در ثبت دفتر کتابخانه به من کمک کند گفت این کار را بلد نیست و دفتر را خراب می‌کند.» کتابداران کتابخانه‌ی جوانرود اما به این کودک اعتماد کردند و دفتر امانت‌دهی کتاب را به او سپردند: «پس از مدتی این کودک نه تنها در این کار بلکه در دیگر کارهای کتابخانه مانند معرفی کتاب به دیگر کودکان، برگزار نشست بلندخوانی و... نیز داوطلب شد.» کتابداران کتابخانه‌ی جوانرود معتقدند این فعالیت‌ها باعث افزایش اعتماد به نفس و خودباوری کودکان می‌شود. حقگویی از دیگر تاثیرات سپردن بخشی از وظایف کتابدار به کودکان این‌گونه گفت: «این کار باعث ارتباط بهتر کودکان با یک‌دیگر، ارتباط بهتر والدین با کتابخانه و تشویق کودکان به کتابخوانی شد. به‌طوری که این همیاران کتابخانه پس از مدتی خود به ترویج‌گران کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان محله و کلاس درس تبدیل شدند. به علاوه پذیرفتن مسئولیت همیار کتابخانه باعث آشنایی دانش‌آموزان با شغل کتابداری، ایجاد حس همکاری در کتابخانه، شکل‌گیری فرصت تصمیم‌گیری و بهبود مهارت‌های اجتماعی در کودکان و نوجوان می‌شود.»

در ادامه‌ی این نشست مجازی یکی از کتابداران نوجوان و آموزگاران‌اش از استان سیستان و بلوچستان تجربه‌ی خود را به دیگر شرکت‌کنندگان اشتراک گذاشتند.

هلیا ریگی‌زاده از کتابداران نوجوان «با من بخوان» است. تعدادی از کتابخانه‌های روستایی «با من بخوان» را کتابداران نوجوان مدیریت می‌کنند. این نوجوانان از دانش‌آموزان آموزگارانی هستند که چندین سال ترویجگر برنامه‌ی «با من بخوان» در کلاس‌های خود بوده‌اند.

آقایان عبدالغفور شه‌بخش و مهدی ریگی‌زاده از آموزگاران مدارس عشایری منطقه‌ی زاهدان و از سفیران برنامه‌ی «با من بخوان» در استان سیستان و بلوچستان، هلیا ریگی‌‌زاده، کتابدار نوجوان کتابخانه‌ی روستای سیاجیک رحمت‌آباد، را همراهی کردند تا برای دسترسی به اینترنت و شرکت در این نشست مجازی از روستا به شهر زاهدان بیاید. هلیا ریگی‌زاده از دانش‌آموزان قدیمی مدرسه‌ی روستای رحمت‌آباد است که چندین سال در برنامه‌ی‌ «با من بخوان» با کتاب‌های باکیفیت آشنا شده و با تلاش‌های آموزگاران خلاق این دبستان علاقه‌ی‌ ویژه‌ای به کتاب‌ پیدا کرده ‌است.

در روستاهای عشایری اطراف زاهدان، اغلب دختران پس از مقطع دبستان به‌دلیل نبود دبیرستان در روستا و وجود موانع فرهنگی از تحصیل در مقاطع بالاتر باز می‌مانند و بسیاری از این دختران در سنین پایین وادار به ازدواج می‌شوند. اما هلیا ریگی‌زاده‌ از جمله دختران نوجوانی است که با پیگیری و پشتیبانی آموزگاران‌اش و پس از اجرای برنامه‌ی «با من بخوان» موفق به ادامه‌ی تحصیل شده است. او اکنون به صورت غیرحضوری در پایه‌ی هشتم تحصیل می‌کند و هم‌زمان اداره‌ی‌ کتابخانه‌ی «با من بخوان» روستای‌شان را نیز به عهده دارد. او بیش از سه سال است که کتابدار کتابخانه‌ی روستای رحمت‌آباد است.

برگزاری نشست‌های بلندخوانی، اجرای نمایش عروسکی و... از جمله فعالیت‌های این کتابدار نوجوان است. هلیا ریگی‌زاده‌ در این نشست مجازی از نحوه‌ی تعامل‌اش با کودکان و والدین‌شان در کتابخانه سخن گفت. فعالیت‌های این کتابدار سبب ارتباطی گرم و صمیمی بین او و مادران کودکان عضو کتابخانه شده است. این ارتباط باعث شده که هلیا ریگی‌زاده‌ برای مادران روستا نیز نشست‌های بلندخوانی را برگزار کند و در این نشست‌ها درباره‌ی شیوه‌ی تربیت کودکان و تاثیر کتابخوانی بر آنان صحبت کند.

به گفته‌ی هلیا ریگی زاده، فعالیت‌های کتابخانه سبب علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به یادگیری و ادامه تحصیل شده است. پرستو که اکنون از همیاران کتابخانه است، پس از پایان مقطع دبستان ترک تحصیل کرده بود، اما پس از بازگشایی کتابخانه و فعالیت در آن دوباره به تحصیل علاقه‌مند شده است و در حال حاضر به‌صورت از راه دور در پایه‌ی هشتم مشغول به تحصیل است.

در ادامه‌ی‌ سومین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»، کتابدارانی از کتابخانه‌های خوانسار، ریجاب، امیرکلایه، محمودآباد و... نیز درباره‌ی تجربه‌های خود از همکاری کودکان و نوجوانان در فعالیت‌های کتابخانه سخن گفتند. مرتب کردن قفسه‌های کتاب، تمیزکردن کتابخانه، نامه‌نگاری و پیگیری تامین نیازمندی‌های کتابخانه از سازمان‌ها و موسسات منطقه و... از جمله فعالیت‌های کودکان و نوجوانان در این کتابخانه‌ها بوده است.

این برنامه، سومین نشست از مجموعه نشست‌های مجازی کتابداران کتابخانه‌های «با من بخوان» بود. در این نشست‌ها کتابداران از طریق امکانات فضای مجازی تجربه‌ها، نظرها و دغدغه‌های خود را با هم به اشتراک می‌گذارند. موضوع دو نشست گذشته «فعالیت‌های کتابخانه‌ها در دوره‌ی همه‌گیری کرونا» و «ایمنی، امنیت و سلامت در کتابخانه‌ها» بوده است. نشست‌های مجازی کتابداران کتابخانه‌های «با من بخوان» در ماه‌های دیگر نیز ادامه خواهد یافت تا فرصتی برای تقویت شبکه‌ی کتابخانه‌های «با من بخوان» در سراسر کشور باشد.

با کتابخانه‌های با من بخوان بیشتر آشنا شوید

گزارش دومین نشست مجازی کتابداران با من بخوان

گزارش نخستین نشست مجازی کتابداران با من بخوان