«پوست» کرونایی چه نشانه‌ای دارد؟

علائم پوستی کرونا در برخی موارد فورا بعد از عفونت ظاهر می‌شوند.با پیشرفت این بیماری همه گیر، مشخص شده که این بیماری بر قسمتهای مختلف بدن از ریه‌ها تا پوست تاثیر می‌گذارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد علائم پوستی کرونا ممکن است از آسیب انگشتان تا ریزش مو و انواع مختلف بثورات پوستی متغیر باشد.

برخی از علائم پوستی به زودی پس از عفونت ظاهر می‌شوند؛در حالی که برخی دیگر دیرتر یا در دوره شدیدتر بیماری بروز می‌کنند. البته بیشتر آنها با گذشت زمان بهتر می‌شوند.

محققان همچنین در حال بررسی این موضوع هستند که چه عواملی باعث بروز این بیماری‌های پوستی می‌شود. بررسی‌های صورت گرفته در چین و سپس اروپا نشان می‌دهد که پوست ممکن است تا 20 درصد تحت تاثیر ویروس کرونا قرار بگیرد.

متخصصان پوست در سراسر جهان تصاویر و اطلاعاتی را در مورد انواع بثورات، التهابات و اثرات پوستی‌ که ممکن است مربوط به کووید ۱۹ باشد به اشتراک می‌گذارند.

در حالی که متخصصان در تلاش برای کشف اسرار و حل معمای کووید ۱۹ هستند، یادآوری این نکته که ما هنوز در مراحل اولیهٔ این بیماری جدید هستیم، مهم است.

در حالی که گزارش‌های مربوط به مشکلات پوستی‌ که ممکن است مربوط به کووید ۱۹ باشند، طیف گسترده‌ای از علائم؛ از التهابات و بثورات کلی بدن گرفته تا برآمدگی‌های کوچک روی انگشتان دست و پا را نشان می‌دهند؛ دانستن اینکه کدام یک از این علائم نشان‌دهندهٔ کووید ۱۹ بوده و کدام یک ربطی به آن ندارند، بسیار قابل‌ توجه خواهد بود.

برای بررسی علائم پوستی کرونا و تظاهرات بالینی آن و مهمترین بیماری‌های رایج پوستی در فصل سرما، فارس با سید ناصر عمادی، متخصص پوست و عضو هیأت علمی بیمارستان تخصصی پوست رازی به گفت‌وگو نشست.
آقای دکتر! برای آغاز بحث ابتدا درباره آلرژی و نشانه‌های آن و تفاوت آلرژی با کهیر توضیح دهید؟
آلرژی یک بخش کلی و جامع تر است که حساسیت بدن انسان به هر نوع دارو، غذا، محیط و ورزش ممکن است بدن واکنش نشان دهد که به ما به آن آلرژی می‌گوییم.کهیر یکی از نشانه‌های آلرژی است، اما این آلرژی ممکن است خود را به شکل کهیر نشان دهد.

همچنین به شکل ضایعات برجسته در پوست نشان دهد یا ممکن است فرد در بدن خود بدون هیچ علامتی احساس سوزش کند و این نوعی آلرژی است؛ بنابراین کهیر بخشی یا نشانه‌هایی از آلرژی است.

*نشانه خاص بروز کهیر در بدن

بیماری کهیر چه ویژگی دارد؟
کهیر معمولا برجسته می‌شود. فردی که قسمتی را می‌خاراند، بعد از یکی دو دقیقه قرمز و بعد برجسته می‌شود که ما به این برجستگی کهیر می‌گوییم؛معمولا در کمتر از 24 ساعت یا 12 ساعت برطرف می‌شود. اگر دوباره جای دیگری را بخارانید و قرمز و برجسته شود که به آن کهیر گفته می‌شود.

در نتیجه تفاوت آلرژی و کهیر آن است که آلرژی یک عنوان کلی است و برای حساسیت بدن به هر چیزی از غذا، دارو، محیط ، لباس و فعالیت بدنی آلرژی می‌گوییم و کهیر یکی از نشانه‌های آن است؛همچنین خون ریزی زیر پوستی و ... همگی جزو نشانه‌های آلرژی است.

آقای دکتر! اکنون در فصل زمستان هستیم و راهکار داشتن پوست شاداب در این فصل چیست؟
در فصل زمستان دو بیماری است که شایع می‌شود؛ یکی همین خورشید است؛ چون پوست به علت سرما تعریق ندارد و منافذ پوست بسته می‌شود؛ وقتی پوست تعریق نداشته باشد کمتر مرطوب می‌شود و به سمت خشکی می‌رود.
همین خشکی آرام آرام در پوست خارش ایجاد می‌کند و وقتی پوست را می‌خارانیم، چون حواسمان نیست، به لایه خارجی پوست که اپیدرم است ضربه می‌زنیم؛ یعنی خراش ایجاد می‌کنیم. وقتی خراش ایجاد شد، پوست باز می‌شود و عوامل محیطی مانند میکروب، قارچ و ویروس می‌توانند از همان منفذی که خارش کرده و پوست را تخریب کردیم، وارد بدن شوند.
بنابراین در فصل سرما خشکی که به دنبال آن خارش ایجاد می‌شود و به دنبال آن چون سطح پوست را خارانده و باز می‌کنیم، محلی برای ورود میکروب و قارچ است و در آنجا عفونت ایجاد می‌شود.

*علت و علامت بروز کهیر سرمایی
در فصل سرما، کهیری به نام «کهیرسرمایی»داریم؛ یعنی فرد وقتی در معرض آب یا هوای سرد قرار می‌گیرد، بدنش دچار خارش می‌شود و این حالت را کهیر سرمایی می‌گوییم. به این افراد توصیه می‌کنیم لباس گرم بپوشند، دست و بدن شان پوشیده شود تا مواجهه با سرما به حداقل برسد.

یکسری بیماری است که با سرد شدن هوا تشدید می‌شود؛ مثلا بیماری روماتیسمی پوستی داریم که در آن نوک انگشتان دست و پای افراد سرد بوده و جریان خون آنها کمتر است.

این افراد وقتی در معرض سرما قرار می‌گیرند، این جریان خون کاهش شدید تری پیدا می‌کند؛ در نتیجه ممکن است زخم‌هایی در دست و پای آنها ایجاد شود؛ یعنی در اینجا سرما نقش تثبیت کننده دارد نه ایجاد کننده.

افرادی که بیماری زمینه‌ای به خصوص عروقی که جریان خون در دست و پا به علت بیماری‌های روماتیسمی یا بیماری‌های دیگر،دچار مشکل است، این سرما باعث می‌شود جریان خون خیلی کمتر شده و در نتیجه سرمای بیشتری احساس می‌کنند و فعالیت بدنی آنها کاهش پیدا می‌کند؛ یعنی نمی‌توانند مثل یک فرد نرمال از دست و پای خود استفاده کنند و به علت سرما درد شدیدی را تحمل می‌کنند؛ در نتیجه از فعالیت روزانه باز می‌مانند.

به این افراد توصیه می‌کنیم از لباس گرم و دستکش نخی استفاده کرده یا در محیطی کار کنند که سرمای زیادی نباشد.
نکته دیگری در خصوص سرما وجود دارد، این است که گاهی ممکن است افراد در فصل سرد سال به دلیل سرماخوردگی مکرر و عفونت‌هایی ویروسی که پیدا می‌کنند، دچار یکسری ضایعات پوستی شوند؛ مانند تبخال.

*ویروس تبخال در بدن وجود دارد
تبخال ویروسی است که در بدن وجود دارد اما به دنبال یک استرس، بی خوابی، کم خوابی یا فعالیت شدید بدنی مجددا فعال می‌‌‌‌‌شود. مشاهده شده بروز تبخال در فصل زمستان بیشتر از سایر فصول است؛ علت بررسی شد و دیدند سرما خود نوعی استرس به پوست است.

همچنین به علت اینکه در فصل زمستان بیشتر با بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوانزا مواجه می‌شویم و همین عامل منجر به تب بیشتر می‌شود؛تب میکانیسمی است که منجر به بروز تبخال می‌شود که یک بیماری ویروسی است.
بیماری‌های مشابه دیگری هم ممکن است به همین شکل که گفتم در بدن ما وجود داشته باشد و در فصل سرد و به علت استرس و عوامل دیگر ویروس فعال شده و خود را آشکار کند و ضایعات پوستی دیده شود.

*با این توضیحات می‌توانیم بگوییم علت بروز تبخال به خاطر استرس است؟
استرس تشدید کننده و بروز دهنده است نه عامل بیماری؛بلکه عامل آن ویروسی در بدن است و در شرایط خاصی خود را نشان داده و فعال می‌شود.

مثلا یکی از شرایط آن این است که فرد تب کند؛ به هر علتی. ممکن است فرد عفونت ریه داشته باشد و تب کند، یا کرونا گرفته باشد و تب کند؛ همچنین ممکن است استرس شدید به فرد وارد شده یا بی خوابی شدید داشته باشد؛ در این حالتها این ویروس فعال شده و خود را نشان می‌دهد.

*علت بروز زونا در بدن

آقای دکتر! منظورتان این است که این ویروس همیشه در بدن وجود دارد؟
بله، از جمله یک ویروس دیگری به نام زوناست. وقتی در دوران کودکی به آبله مرغان مبتلا می‌شویم، در بدن ما باقی می‌ماند و آنقدر باقی می‌ماند که وقتی در یک شرایط خاصی بدن ضعیف شده و استرسی را تحمل می‌کند این خود را به شکل زونا نشان می‌دهد.

از دلائل دیگر بروز زونا، این است که فرد استرس زیادی داشته باشد، عمل جراحی کرده یا در معرض ویروس کرونا قرار گرفته باشد؛ همچنین تب شدید کرده باشد؛در مجموع هر عاملی که باعث وارد شدن استرس به فرد شود، باعث آشکار شدن زونا شود.

اکنون تظاهرات بالینی و علائم پوستی کرونا چیست؟
مقاله‌ای را در این خصوص در دست چاپ داریم؛ یکی از جاهایی که کرونا خیلی تظاهرات دارد و خود را نشان می‌دهد در پوست است و آن هم به واسطه ابتلای فرد به کروناست.
*کهیر در بدن نشانه پوستی کرونا
ما ضایعات پوستی ناشی از کرونا را چهار دسته کرده‌ایم. یک دسته ضایعات پوستی به صورت مستقیم ناشی از خود ویروس کروناست؛ یعنی ویروس کرونا باعث آشکار شدن ضایعات پوستی شود.


یک دسته از این ضایعات کهیر است؛یعنی بسیاری از بیماران هستند که دچار کرونا شدند با نشانه کهیر به پزشک مراجعه می‌کنند. در این حالت باید پزشک شک کند که فرد مراجعه کننده به کرونا مبتلا شده است؛ در نتیجه یک دسته از ضایعات پوستی، مستقیم ناشی از خود ویروس کرونا هستند.

دسته دوم؛فردی مبتلا به کرونا می‌شود و دارو دریافت می‌کند اما به آن دارو واکنش نشان داده و این واکنش به شکل حساسیت در پوست فرد ظاهر می‌شود که یک شکل آن ممکن است کهیر باشد؛ در نتیجه دسته دوم ضایعاتی هستند که ما برای درمان کرونا دارو استفاده می‌کنیم و باعث بروز ضایعات پوستی شود.

*استفاده از ضدعفونی کننده‌ها عامل بروز ضایعات پوستی
دسته سوم؛ضایعات پوستی ناشی از استفاده از عوامل محافظت کننده برای فرد است؛ مثلا شستن مرتب دست باعث می‌شود دست خشک شده و باعث اگزما یا خارش در دست شود؛ممکن است فردی در اثر استفاده از ماسک دچار رنگ دانه‌هایی در پوست شود که منجر به لک و جوش در همان ناحیه استفاده از ماسک شود.

همچنین ممکن است افرادی که از لباس مخصوص کرونا استفاده می‌کنند، به دلیل اینکه تعریق زیادی دارند، دچار برخی بیماری‌های قارچی در پوست شوند؛ بنابراین دست سوم ضایعات پوستی ناشی از شستشوی زیاد دست، استفاده طولانی مدت از ماسک، استفاده از لباس فضایی که همه راه‌های بدن را می‌پوشاند و باعث تعریق زیاد شده و موجب بروز بیماری قارچی شود.

دسته چهارم؛مربوط به این موضوع است که برخی بیماری‌های پوستی که فرد از قبل داشته در حال حاضر و در زمان مواجهه با کرونا، این بیماری‌ها تشدید می‌شوند و بیشتر خود را نشان می‌دهند.

*خارش عصبی در مبتلایان به کرونا
مثلا بیماری صدف یا «پسوریازیس» که بیماری ژنتیکی است؛ وقتی فردی مبتلا به کرونا می‌شود البته نه همه افراد، مشاهده شده بیماری صدف یا پسوریازیس آنها شدیدتر شده است.برای نمونه فردی که دچار استرس می‌شود، مشاده شده دچار یکسری خارش‌هایی عصبی شده و در این افراد که مبتلا به کرونا شده‌اند نیز بیشتر شده و مدام بدن خود را می‌خارانند و ما به آن خارش عصبی می‌گوییم.

بنابراین دسته چهارم این است که یکسری بیماری‌های پوستی ناشی از استرس یا عود وتشدید بیماری است که در زمان ابتلا و مواجه با کرونا اتفاق می‌افتد.

* آقای دکتر! توصیه می‌کنید افراد در شرایطی کنونی هر روز از کرم مرطوب کننده استفاده کنند؟
بله، حتما توصیه می‌کنیم. یکی از راه‌های موثر و مفید استفاده از کرم‌های مرطوب کننده است. البته افرادی که پوست چرب دارند، ممکن است وقتی از مرطوب کننده استفاده کنند، پوست شان بیشتر چرب شود و جوش بزند.به همین دلیل به این افراد توصیه می‌کنیم از کرم های مرطوب کننده فاقد چربی استفاده کنند.

ما دو نوع پوست داریم؛ پوست خشک و چرب. افرادی که پوست چرب دارند اگر از مرطوب کننده استفاده کنند،پوستشان بیشتر چرب شده و جوش بیشتری می‌زند؛ به همین دلیل توصیه می‌کنیم از کرم فاقد چربی استفاده کنند؛ اما فردی که پوست خشک دارد می‌تواند از هر کرم مرطوب کننده و نرم کننده بدن بدون نگرانی استفاده کند.