ممنوع التصویر بود آینه چهره اش را مات نشان داد/کاریکلماتور

ممنوع التصویر بود آینه چهره اش را مات نشان داد!

کاریکلماتورهای حسین مقدسی نیا

* استادی که شیطان را درس می داد ممنوع الکار شد، شیطان درس هایش را بهش پس داد!

* از دیوار چین بالا رفت تا به بام تبت برسد!

* آنقدر خود خوری کرد تا به فنا رفت!

* بوکسور حریف تمرینی نداشت خودزنی کرد!

* آب گیر نمی آورد و گرنه شناگر ماهری است قورباغه درختی!

* نانوا هم شیرین می زند بیچاره مردم!

* ممنوع التصویر بود آینه چهره اش را مات نشان داد!

* داور گل را نپذیرفت، گل پرپر شد!

* وقتی چشم و گوششان باز شد که دست و پایشان بسته بود! تازه واردین به بورس!

* خود شیرین دیابت گرفت، با نمک فشار خون!

* آدم گوشت تلخ با خود شیرینی به تعادل رسید!

ویژگی های یک کاریکلماتور خوب :

۱- ما را به وجد بیاورد.

۲- به فکر وادار کند.

۳- دوست داشته باشیم آنرا بیان کنیم و از بر داشته باشیم.

جوشش و کوشش دو مرحله کلی در خلق اثر هنری است. که مورد نظر دراینجا جوشش و دست یافتن به سوژه های ناب است. با توجه به این موضوع در خصوص جوشش و کشف ایده های جدید به دو صورت می‌توان با نوشتن کاریکلماتور مواجه شد:

۱- غیر فعال :

سر وکله اتفاق احتمالا هر از گاهی در ذهن نویسنده می افتد یا اینکه کاملا به صورت تصادفی رخ می دهد و یا وقتی به موضوعی برای نوشتن فکر می کند ایده ای به ذهنش خطور می‌کند.

۲- فعال:

موضوعی را برای نوشتن انتخاب می کنیم با در نظر گرفتن این مساله که موضوع باید ارزش نوشتن داشته باشد. پرویز شاپور به یک موضوع پیله می کرد و می‌نوشت. باید سر به سر موضوع گذاشت. در همین ارتباط شیوه ای را که خودم مورد استفاده قرار داده ام را شرح می دهم .

در این شیوه از نموداری استفاده می کنیم که نام آنرا نموداردرخت واژگان می گذاریم. برای رسم این نمودار موضوع انتخابی را در وسط برگه می نویسیم و آنگاه عبارات و ضرب المثلهایی که به نوعی با موضوع انتخابی در ارتباط هستند را با نظم خاصی نوشته و با خطوطی به موضوع اصلی متصل می کنیم.

این کار را تا زمانی که هیچ کلمه جدیدی به ذهنمان خطور نکند ادامه می دهیم. حالا کافیست چشممان را در صفحه بچرخانیم و روابط منطقی و غیر منطقی جدید را کشف کنیم. این کار به ما کند تا مرحله جوشش سریعتر اتفاق بیافتد. البته کشف روابط خود نیازمند توجه به مسائلی است که در ادامه به آنها اشاره می شود:

۱- از راه مطالعه مکتوب،شفاهی و تصویری دانش و معلومات کافی را بدست آوریم.

۲- به خوبی احساس کنیم. (خوب ببینیم،خوب نگاه کنیم،خوب بشنویم)

۳- بیندیشیم و تحلیل کنیم.

۴- بفهمیم، درک کنیم و کشف کنیم.

۵- آنچه را کشف کرده ایم به خوبی بیان کنیم.

برای اینکه بتوانیم کارهای خوبی بنویسیم نباید دچار خود سانسوری شویم. البته باید توجه داشت که هر چیزی که می نویسیم الزاما ارزش مطرح کردن ندارد. طبیعی است وقتی قرار است نوشته هایمان را مطرح کنیم باید در ارائه آن وسواسی باشیم.

اما در هنگام خلق اثر نباید با کاغذ و قلم تعارف کرد. هر آنچه به ذهن می رسد باید به رشته تحریر در آید تا در نهایت با غربال و محکِ کوشش آثار ارزشمندی ارئه گردد.

نویسنده : مهدی فرج‌اللهی