مخترع هلندی نوار کاست در سن 94 سالگی درگذشت

صدای ایران-سینا معتمدراد- نوای موسیقی اصیل ایرانی و همچنین آوازهایی که تا به امروز در ذهن و وجود خیلی از جوانان دهه پنجاه و شصت یادآور خاطرات و لحظات فراموش نشدنی به حساب می آید، شاید تا به امروز بر باور خیلی ها خطور نکرده باشد که لذت و سرخوشی آن دوران را مدیون یک مخترع هلندی هستند. زمانی که پخش کننده های صوتی تا به حد و اندازه امروز توسعه یافته نبودند و یا حتی وقتی بیاد می آوریم که چه ریاضت هایی برای شنیده شدن یک ترانه با قراردادن سوزن گرامافون بر روی دیسک حامل یک ترانه کشیده میشد، قطعا با آمدن نوارهای کاست دنیای موسیقی به کلی تحول جهانی را پشت سرگذاشت. نوارکاست ها همچنین در جریان متحول سازی وقایع سیاسی کشور ما نیز نقش تعیین کننده ای داشتند. نمونه آن در انقلاب سال 57 در ایران بود که پیام ها و نطق های آیت الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران در دوران تبعید در عراق و فرانسه بر روی همین نوارکاست ها ضبط و در گوشه کنار شهر ها و در دستان انقلابیون می چرخید.

لوو اوتنس در سال 1926 در شهر بلینگولد در هلند متولد و در شهر هیلورسوم بزرگ شد. علاقه به تجهیزات صوتی در سنین جوانی در او وجود داشت. در زمان اشغال هلند توسط نازی ها، اوتنس که هنوز نوجوانی بیش نبود، خودش رادیویی ساخت که به همراه والدینش می توانستند رادیو «اورنج» را دریافت کنند. وی این دستگاه را به یک آنتن جهت دار به سبک قدیمی مجهز کرد و آن را «فیلتر آلمانی ها» نامید، زیرا می توانست از ایجاد مسدودکننده هایی که توسط آلمان نازی مستقر شده بود جلوگیری کند. این مهارت اوتنس پس از آزادی هلند از دست نازی ها به کارش آمد. پس از اخذ مدرک مهندسی ، اوتنس بلافاصله در سال 1952 در کارخانه فیلیپس در هسلت بلژیک کار خود را آغاز کرد. سالهای شکوه او از سال 1960 آغاز شد، زمانی که وی به عنوان رئیس بخش توسعه محصول اختراع فن آوری جدید ارتقا یافت. در عرض یک سال وی با اختراع اولین ضبط صوت قابل حمل فیلیپس EL 3585 که بیش از یک میلیون نسخه فروش کرد به محبوبیت قابل توجهی رسید. دو سال بعد او با این فرضیه که یک بلوک چوبی که در جیب داخلی ژاکتش جا می شود اظهار کرد نوار موسیقی به همین اندازه باید کوچک باشد. سرانجام امکان قرار دادن نوار در محفظه پلاستیکی و قابل پخش شدن آن فراهم شد و در سال 1963 اولین نوار در نمایشگاه الکترونیکی با متن «کوچکتر از یک پاکت سیگار!» ارائه شد.

اوتنس بعدها به ژاپن سفرکرد و با کمپانی سونی توافقاتی را انجام داد تا مکانیزم ثبت اختراع شده توسط فیلیپس را استاندارد کند و پس از آن این مدل در سراسر جهان معرفی شد.
در سال 1972 اوتنس مدیر بخش صدا در شرکت فیلیپس شد، جایی که درگیر نوآوری موسیقی شد. پس از چند شکست در آزمایشات خود با دیسک های آنالوگ، تیم توسعه به این نتیجه رسیدند که فقط یک راه حل برای یک عامل صوتی بدون سر و صدا وجود دارد و آن ذخیره سازی دیجیتال صدا با رمزگشایی که خطاها را اصلاح می کند. نهایتا لوح فشرده اختراع شد و مجدداً همکاری با سونی منعقد شد و در سال 1980 Philips-Sony cd-standaard نهایی شد.

در سال 1986 اوتنس بازنشسته شد و به همکاران خود کتابی با عنوان « صد نکته نوآوری» اهدا کرد. هر دو رسانه دسترسی مصرف کننده به موسیقی را دموکراتیک کردند و امکان ضبط و اشتراک آن را فراهم کردند. بیش از 100 میلیارد نوار کاست و 200 میلیارد CD در جهان به فروش رسیده است.

وی علی رغم موفقیت هایش دوران یاس و ناامیدی را در زندگی حرفه ای خود تحمل متحمل می شود. در سال 1982 مجبور شد اولین سی دی خود در ژاپن بخرد. از سونی، زیرا اولین سی دی فیلیپس تا سال 1983 منتشر نشد. این اتفاق از نظر اوتنس آزار دهنده بود. اوتنز در سال 2013 در گفتگو با توبانتیا گفت: «از اینکه سونی به جای کارفرمای خود اولین Walkman را داشت ناامید شده است.» «هنوز دردناک است که یکی نداریم.» اوتنس در نهایت در سن 94 سالگی بر اثر کهولت سن در شهر داسل واقع در استان برابانت دیده از جهان فرو می بندد.

منبع: www.nrc.nl