سه کارکرد اصلی معاملات گواهی سپرده برنج در بورس کالا برای کشاورزان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کالاخبر، حسن رضایی‌پور گفت: کارکرد گواهی سپرده برنج در بورس کالا در سه بخش قابل ذکر است که نخستین بخش، انبارهای پذیرش شده بورس کالا است. در این حوزه، کشاورزان در حال حاضر دارایی خود را در منازل و محیط‌های غیراستاندارد نگهداری می‌کنند. درحالی که اگر محصولشان را به انبارهای پذیرش شده از سوی بورس کالا بسپارند، در فرآیند نگهداری آن کالا از فساد، سرقت یا افت کیفیت در امان می‌ماند.

وی افزود: انبارهای بورس کالا حکم گاوصندوقی را دارند که کشاورزان می‌توانند کالای خود را به آن سپرده و رسیدی را دریافت کنند و هر زمان که تمایل داشتند، بتوانند با رسیدی که در دست دارند کالای خود را ترخیص نمایند.

رضایی‌پور کارکرد دوم گواهی سپرده را چنین تشریح کرد: این کارکرد به فرآیند فروش باز می‌گردد. در شرایط فعلی شاهد هستیم که کشاورزان هر ساله پس از برداشت محصول، آن را به تجار یا واسطه‌ها می‌فروشند و در صورت عدم مراجعه واسطه‌ها، کشاورزان مجبور به فروش مستقیم کالای خود و بازاریابی برای آن هستند. درحالی که با شروع معاملات گواهی سپرده برنج یا هر محصول کشاورزی دیگری، با فرآیندی کاملا معکوس مواجه هستیم. یعنی کشاورزان زمانی که کالای خود را به انبار استاندارد بورس می‌سپارند، تجار و مصرف‌کنندگان زیادی این کالا را رویت می‌کنند؛ به بیان ساده‌تر با عرضه محصول کشاورزی بر تابلوی بورس کالا، کالای کشاورزان در معرض دید عموم تاجران سراسر کشور قرار می‌گیرد و تقاضای بالقوه‌ای برای محصولات کشاورزان شکل می‌گیرد.

وی یادآور شد: کارکرد سوم این ابزارها را می‌توان مشخص شدن قیمت کالا برای کشاورز و کاهش فاصله قیمت فروش کالا توسط کشاورزان و قیمت مصرف‌‌کننده عنوان کرد؛ لذا واسطه‌گری‌‌های زائد در این بازار حذف شده و همه نسبت به قیمت واقعی محصولات آگاه می‌شوند.

پایان نسیه فروشی و دریافت چک

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه گواهی سپرده یک کارکرد جانبی نیز دارد، گفت: این کارکرد ورود سرمایه‌گذاران به این بازار است. اگرچه در طول دو سال اخیر با شرایط تورمی روبرو شدیم و بیشتر کالاها حکم کالای سرمایه‌ای پیدا کردند و خریدار دارند، اما اگر به چند سال قبل باز گردیم، می‌بینیم که در مواردی در فصل برداشت حجم عرضه محصولات زیاد شده و به همین دلیل، قیمت محصولی مانند برنج با توجه به موجودی بالای بازار برای کشاورز صرفه ندارد. این شرایط زمان مناسبی برای حضور دلالان و خریدهای ارزان و مدت‌دار از کشاورزان است که وجود انبارهای بورسی و انتقال محصول استاندارد به این انبارها و امکان فروش برنج در بورس کالا، باعث می‌شود تا مشکل قدیمی نسیه و امانی فروشی محصول کشاورزان و دریافت چک به پایان برسد.

به گفته رضایی‌پور، با رونق معاملات گواهی سپرده برنج در بورس کالا، گواهی سپرده حکم کالای نقد را برای کشاورز دارد و می‌تواند در هر زمانی که صلاح دانست، بخشی یا کل محصولش را بفروشد و در سریع‌ترین زمان ممکن وجه معامله را دریافت کند.

رضایی‌پور خاطرنشان کرد: برنامه آتی بورس کالا این است که کشاورزان از قبوض یا رسیدهای انبار خود بتوانند به عنوان وثیقه قابل قبول برای بانک‌ها استفاده کنند و در قبال آن برای کشت‌‌های بعدی خود تسهیلات دریافت کنند و مشکلات مالی آنان برطرف شود.

یک توصیه به کشاورزان

وی گفت: ظرفیت انبار یکی از مهم‌ترین موضوعات در گواهی سپرده کالاست. عمده مسئله‌ای که در این باره وجود دارد، این است که برخی کالاها مثل پسته و زعفران نسبت به وزنشان کالاهای با ارزشی محسوب می‌شوند و حمل و نقل آنها آسان‌‌تر و صرفه اقتصادی دارند، اما در برنج به خصوص برای حمل به انبارهای با فاصله زیاد، پیشنهاد می‌شود که کشاورزان ابتدا نمونه‌ای از برنج تولیدی را به انبار برده و از استاندارد و پذیرش کالای خود اطمینان حاصل نمایند.

رضایی‌پور اظهار داشت: چون در حوزه معاملات برنج در ابتدای راه هستیم، شاید تعداد انبارهای گواهی سپرده به تناسب در مناطق تولید توزیع مناسبی نداشته باشد. لذا اگر کشاورزی قصد سپرده کردن برنج خود در انبارهای بورسی را داشته باشد، با توجه به آنکه حمل تا انبار به عهده تولیدکننده است باید از کیفیت و استاندارد محصول خود و مطابقت با محصول برنج بورسی مطمئن شود.

او گفت: با توجه به تعهدی که انباردار نسبت به خریدار یا مصرف‌کننده کالا به لحاظ کیفیت و کمیت دارد، محصول کشاورزان مورد آزمایش و آنالیز قرار می‌گیرد تا با مشکل ارجاع و بازگشت کالا مواجه نشود که این اتفاق نیز به مرور باعث استانداردسازی و رشد کیفی محصول برنج می‌شود.