عشایر به فروش قسطی گوسفندان روی آوردند

آفتاب‌‌نیوز :

خشکسالی و کرونا هم زمان به زندگی ایلی شبیخون زده است. مراتع خشک و چوپانان ساعات طولانی به دنبال آب و علف برای گله خود پیاده روی می‌کنند.

ایوب مردی از ایل بختیاری می‌گوید: «علوفه دام‌ کمیاب شده است و دیگر دامداری به صرفه نیست و به همین دلیل عشایر کم‌کم به فروش قسطی دام‌های خود روی آورده‌اند.»

یکی از زنان عشایر لرستان هم می‌گوید: «به خاطر کمبود بارندگی مراتع خوب رشد نکرده‌اند و رمه ها و گله ها بدون علوفه هستند. به همین دلیل برخی عشایر لرستان مجبور شدند حدود یک ماه زودتر از دشت عباس به کوه‌های اطراف خرم‌آباد کوچ کنند. اما چون کوچ زودهنگام است و مراتع لرستان پاسخگوی این کوچ سریع نیست ما در تابستان باز هم به مشکل بر می‌خوریم.»

داریوش نعمت اللهی، مدیر کل دفتر بهسازی تولید سازمان عشایری با تایید آسیب شدید خشکسالی به معیشت عشایر می‌گوید: «عشایر علاوه بر دامداری حدود ۷۹۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی هم در اختیار دارند اما زندگی عشایری بیشتر وابسته به دام است و در حال حاضر تولیدات دامی مانند شیر و گوشت و به خصوص گوشت کاهش یافته است.»

او میزان تولید شیر توسط عشایر را سالانه چیزی حدود ۴۰۰ هزار تن تخمین می‌زند. به عبارتی عشایر حدود ۲۵ درصد گوشت و ۲۵ درصد شیر مورد نیاز کشور را تامین می‌کنند.

مدیر کل دفتر بهسازی تولید سازمان عشایری ادامه می‌دهد: « در حال حاضر عشایر برای تغذیه دام خود چیزی حدود ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تن کمبود علوفه دارند که این میزان باید با خرید یا واردات و به هر نحوی جبران شود.»

نعمت‌اللهی در این باره می‌گوید: «حدود شش یا هفت سال است که از طریق تسهیلات صندوق توسعه ملی به عشایر کمک می‌کنیم. علت این کار این است که کمبود علوفه باعث نشود عشایر دام خود را نارس و با وزن کم به بازار عرضه کنند و البته این وام به شکل کاملا نقدی نیست و حدود ۸۰ درصد آن علوفه و فقط ۲۰ درصد آن نقدی است.»

احتمال افزایش قیمت گوشت
سیاوش احمدی میرقائد، مدیر کل ساماندهی و هماهنگی سازمان امور عشایر ایران اما هشدار داد که در صورت تداوم این وضعیت احتمال گران شدن گوشت هم وجود دارد.

او می‌گوید: «میزان عرضه دامی محدود است و با بالا رفتن میزان تقاضا، قیمت محصولات دامی بالا می‌رود و از طرفی کمبود ذخایر آبی موجود در مناطق عشایری باعث ایجاد مشکل در تامین آب شرب دام‌ عشایر می‌شود. همچنین خشکسالی ابتلا به بیماری و مرگ و میر دام‌ را افزایش خواهد داد که به نوعی اتلاف سرمایه و دارایی عشایر است.»

احمدی میرقائد درباره فروش دام‌ها پیش از موعد مقرر توضیح می‌دهد: «تامین علوفه در زمان خشکسالی برای عشایر بسیار هزینه‌بر است. در حقیقت، عشایر مجبور می‌شوند برای تامین هزینه علوفه دام‌ها بخشی از دام خود را از روال عادی فروش حذف کنند. اگر در سال‌های پیش عشایر ۱۰ تا ۲۰ درصد دام خود را این گونه از چرخه خارج می‌کردند، احتمالا امسال، این درصد ۲ تا ۳ برابر می‌شود و این مساله به ذخایر ژنتیکی دام در مناطق عشایر لطمه می‎زند و برای عشایر و کشور خسارت به بار خواهد آورد.»

مدیر کل ساماندهی و هماهنگی سازمان امور عشایر ایران، معتقد است کرونا هم به اندازه خشکسالی به عشایر ضربه زده است. او توضیح می‌دهد: «کرونا اثر قابل توجهی بر زندگی عشایر گذاشته است و اگرچه در مناطق عشایری به دلیل پراکندگی عشایر آلودگی کمتری داشته‌ایم اما تعداد افراد مبتلا به بیماری در حال افزایش است.»

احمدی میرقائد ادامه می‌دهد: «رعایت پروتکل‌های بهداشتی، کوچ عشایر را عقب انداخت و همین مساله در سال ۹۹ باعث شد دسترسی عشایر به علوفه‌ای که باید در این مقطع سال به آن دسترسی داشته باشند کمتر شود. البته، قبلا تاکید شده بود که عشایر نباید کوچ سنتی انجام بدهند و بهتر است که کوچ مکانیزه کنند. ( یعنی با خودرو دام‌های خود را جا‌به‌جا کنند) که این نیز هزینه‌بر بود.»

او کاهش مصرف گوشت در دوران کرونا را یکی دیگر از مشکلات عشایر برمی‌شمارد و می‌گوید: «با شیوع کرونا، تقاضای گوشت قرمز کمتر شد. این مساله هم اثر مستقیم بر زندگی عشایر که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گوشت هستند، می‌گذارد.»

مدیر کل ساماندهی و هماهنگی سازمان امور عشایر ایران توضیح می‌دهد: «حداکثر قیمت افزایش گوشت در این دو سال ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است. قیمت نهاده دامی به طور قابل توجهی رشد کرده است و مصرف گوشت هم بسیار پایین آمده و همه اینها باعث شده که کرونا ضررهای زیادی بر عشایر بگذارد.»

این مقام مسول در نهایت قول پیگیری مشکلات عشایر را می‌دهد و می‌گوید: «ما پیگیری وضعیت عشایر هستیم. سازمان عشایر و وزارت جهاد از طریق دولت و مجلس پیگیر وضعیت عشایر هستیم. اما هنوز نتایج ملموسی نگرفتیم اگرچه در قیاس با سال گذشته میزان تهیه و توزیع نهادهای ۲ تا ۳ برابر افزایش یافته است اما جوابگوی میزان خشکسالی نیست. سازمان عشایر هم برنامه‌هایی را به دولت و مجلس پیشنهاد کرده و البته سازمان عشایر تمام امکانات خود را برای مقابله با خشکسالی و تامین آب شرب عشایر گذاشته است.»