آنالیز فوتبال | منطقه بندی زمین بازی از اریگو ساکی و فن خال تا پپ گواردیولا

منطقه بندی زمین رابطه ای مستقیم با سیستم و استراتژی های یک سرمربی فوتبال دارد، یعنی هر سرمربی در دستگاه تاتکتیکی اش برای اجرای برنامه ها و پوشش فضاهای مختلف در زمین، از یک منطقه بندی خاص استفاده می کند. برای مثال پپ گواردیولا از منطقه بندی ای استفاده می کند که half space ها در آن مشخص باشند و با کانال های مرکزی در یک منطقه قرار نگیرد و دلیل این تقسیم بندی هم رعایت اصل superiority است. ما در این مطلب سه منطقه بندی رایج را با توجه به تقدم تاریخی بررسی می کنیم...

به گزارش طرفداری، اولین منطقه بندی ای که بررسی می کنیم مربوط به سرمربیانی است که از سیستم 2-4-4 استفاده می کردند و آریگو ساکی از اولین نفراتی بود که سناریوهای خود را در قالب این منطقه بندی پیاده می کردند.

در این منطقه بندی معمولا هر بازیکن وظیفه دارد یک منطقه را پوشش بدهد و بسته به وظایف و شعاع حرکتی که به او داده شده، نقش های مختلفی را برعهده می گیرد.

ساکی به عنوان کسی شناخته می شود که ساختار شکنی های زیادی را در مسائل فنی فوتبال انجام داده و شاخص ترین آن هم این است که با این که یک سرمربی ایتالیایی بود و در فضای فوتبال ایتالیا که در آن بازی تدافعی به عنوان یک روش رایج و مرسوم شناخته می شد، روی به رویکرد های مالکانه و هجومی آورد. ساکی با این نوع بازی دفاعی و کاتناچیو موافق نبود و می گفت:

بیشتر تیم های ایتالیایی بر روی دفاع کردن تمرکز می کنند، هر تیم در خط دفاع، با یک لیبرو و یک یارگیر بازی می کرد و در حمله به توانایی فردی و خلاقیت های شماره 10 تیم چشم می دوختند

این سرمربی در تمریناتش از روش های نو و خاصی استفاده می کرد که او را به یک سرمربی مولف در دنیای فوتبال تبدیل کرده است. ساکی به مفاهیمی چون هوش جمعی بسیار معتقد بود، او 11 بازیکن فعال می خواست که در هر لحظه از بازی، هم دفاع و هم حمله کنند. او معمولا در تمرینات به بازیکنان بدون توپ تمرین می داد و به آن ها می گفت فرض کنید توپی فرضی در اختیار دارید پس سر پست های خود بایستید و بازی کنید..

تیم ساکی با سیستم 2-4-4 بازی می کرد و در آن یارگیری منطقه ای انجام می شد، در این سیستم نباید فاصله بین خط دفاع و هافبک از 25 یا 30 متر فراتر می رفت. خط دفاعی میلان جلوتر از حد معمول بود و این خواسته ساکی بود تا تیم ها در تله آفساید بیافتند و با پرس سخت باعث شوند تا آن ها با عجله نتوانند کاری از پیش ببرند. همین چند جمله می تواند به خوبی برای ما منطقه بندی زمین ساکی را توجیه کند.

لوییس فان خال هلندی هم یکی دیگر از سرمربیان مولف دنیای فوتبال است که یکی از رایج ترین منطقه بندی های فوتبال را ابداع کرده است. شاید شما هم در تحلیل های مختلف از اهمیت ZONE 14 شنیده اید. این اصطلاحات با توجه به همین منطقه بندی فان خال استفاده می شود. سرمربی هلندی زمین بازی را به 18 منطقه تبدیل کرده است.

این نوع منطقه بندی نیز با توجه به تفکرات خاص لوییس فان خال طراحی شده است. فان خال در مورد سبک خودش می گوید:

فلسفه فوتبال من همواره ارائه بازی هایی تهاجمی است و فکر می کنم مورینیو افکاری تدافعی تر دارد اما او از بازیکنانی برخوردار است که می توانند سرنوشت بازی را رقم بزنند. بخشی دیگر از فلسفه من سرگرم کردن هواداران است. تصویر بایرن در رقابت های این فصل تغییر کرد و اکنون بازی های جذاب تری ارائه می دهیم

اما این منطقه بندی هم پس از آشنایی سرمربیان با منطقه half space کم طرفدارتر شد.

برای مدت زمان زیادی کانال مرکزی، تبدیل به مهم ترین کانال برای حمله به حریفان تبدیل شده بود. کانالی که در تقسیم بندی زمین به 18 قسمتی لوییز فان خال، به zone 14 معروف شده بود. با این حال فوتبال مدرن با منطقه ای جدید آشنا شد. فضای بین مدافع میانی و مدافع کناری، اصطلاحا به Half space معروف شد. در تصویر بالا فضای Half space مشخص شده است. می بینیم که چگونه کانال بین مدافعان میانی و مدافعان کناری در هر دو سمت زمین، برای حریف تبدیل به فضایی کلیدی شده است. فضایی که به دلایلی که از آن صحبت می کنیم، بهترین نقطه برای زدن ضربه نهایی به حریفان است.

با توجه به این که این منطقه زاویه بسیار مناسبی نسبت به دروازه دارد و به تعریفی دیگر باعث تداخل وظایف مدافعان میانی و کناری می شود، بسیار منطقه استراتژیک و مهمی است.

از طرفی دیگر این منطقه هیچ وقت به شلوغی کانال های مرکزی نیست...

حالا به آخرین و به نوعی جامع ترین منطقه بندی می پردازیم که در آن half space ها جایگاه ویژه ای دارند.

صحبت در مورد سبک و سیستم بازی تیم های گواردیولا مبحث مفصلی است که صحبت از آن در این مجال نمی گنجد و باید در مطلبی دیگر به صورت تخصصی به آن بپردازیم. اما این منطقه بندی نشان از اهمیت half space ها در تفکرات این سرمربی دارد و حتی قوانین خاصی هم برای بازیکنانش گذاشته است. اگر قسمت های قبلی ایستگاه تاکتیکی را مطالعه کرده باشید با تعریف اصل superiority آشنا هستید. (تعریف اجمالی)

در مطالب بعدی به طور مفصل اصل برتری یا superiority را بررسی می کنیم...

گواردیولا برای رسیدن به این اصل برتری زمین مسابقه را مطابق شکل بالا به 20 قسمت تقسیم می کند. هر یک از این 20 قسمت قوانین خاصی دارد. برای مثال بازیکنان نباید به طور همزمان بیش از 3 منطقه عرضی در یک خط را اشغال کنند. این مساله در مورد بیش از 2 منطقه طولی در یک خط نیز صدق می کند. به این معنی که اگر بازیکنی وارد منطقه چهارم افقی در یک خط شد و آن را اشغال کرد، یک بازیکن باید بلافاصله از یک منطقه افقی دیگر خارج شود تا بار دیگر به طور همزمان 3 منطقه افقی در یک خط از سوی بازیکنان اشغال شده باشد. تمامی این قوانین برای رسیدن به اصل برتری است...

در این مطلب بررسی گذرایی بر منطقه بندی های معروف زمین فوتبال داشتیم، این آشنایی به ما کمک می کند وقتی سبک بازی یک مربی مولف را تعقیب می کنیم، بهتر متوجه برخی تغییرات در نوع بازی شویم و فوتبال را کمی فنی تر ببینیم...

بیشتر بخوانید:

آنالیز فوتبال | رجیستا چیست؟

آنالیز فوتبال | (xT) Expected Threat چیست؟

از تعریف Third-man تا اهمیت عرض در فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟ (قسمت پایانی)

آنالیز فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟؛ قسمت اول

آنالیز فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟ (۲) | تعریف اصول superiority و Compactness

ایستگاه آنالیز فوتبال؛ سفر به لایه های زیرین فوتبال، هر دوشنبه در طرفداری