«مناجات الغافلین» اثری طنز از محمدمهدی رسولی با مقدمه‌ی زیبا

«مناجات الغافلین» اثری خواندنی است از محمدمهدی رسولی؛ همراه با مقدمه‌ای زیبا از سیدمهدی شجاعی. معرفی این کتاب به قلم میرشمس‌الدین فلاح‌هاشمی -نویسنده و ناشر- فراروی شماست.

به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط‌ عمومی نشر صاد؛ «مناجات» در معنی و مفهوم یعنی راز‌ و نیاز کردن با خداوند، یعنی نجوای پنهان و مخفی با حضرت پروردگار و اقرار به کوتاهی‌ها و تقصیرات خود کردن. راز و نیازی که همراه با عجز و لابه است و حزن و اندوه.

پانزده مناجات

در کتاب ارزشمند «مفاتیح الجنان» تحت عنوان «مناجات خمس عشر» پانزده مناجات از حضرت علی‌بن‌الحسین، امام سجاد (علیه‌ السلام) ذکر شده (مناجات التائبین، مناجات الشّاکین، مناجات الخائفین، مناجات الرّاجین، مناجات الرّاغبین، مناجات الشّاکرین، مناجات المطیعین، مناجات المریدین، مناجات المحبّین، مناجات المتوسّلین، مناجات المفتقرین، مناجات العارفین، مناجات الذّاکرین، مناجات المعتصمین، مناجات الزّاهدین) که همگی دارای فرازهای بلندی هستند و مومنان و بندگان خداوند خاشعانه با حضرت ایشان سخن می‌گویند.

این گروه‌ها هرکدام به فراخور احوالاتشان و از جایگاه خویش با خداوند سخن می‌گویند (مثلا فرد تائب و توبه‌کننده از خداوند می‌خواهد گناهانی که او را به گرداب هلاکت می‌اندازد، ببخشد. در عین حال او به وضع خویش آگاه است).

حال قبل از اینکه به اثر مناجات الغافلین بپردازم به خود واژه «غفلت» اشاره‌ای هرچند اندک خواهم داشت.

غفلت در لغت یعنی بی‌خبری و فراموشی، نادانی و بی‌تدبیری و بی‌پروایی. غفلت یعنی سهل‌انگاری و عدم اعتنا.

در کتاب «التحقیق فی کلمات القرآن» می‌خوانیم: «غفلت، غایب‌شدن چیزی از خاطر انسان و عدم توجّه به آن است و گاهی در مورد بی‌توجهی و روگردانی از چیزی نیز استعمال شده است. پس غفلت عبارت است از نبود تذکّر و یادآوری… . و امّا مفهوم ترک و ندانستن، از آثار غفلت است.»

غفلت به معنای کم‌توجهی

در قرآن کریم نیز، غفلت به معنای کم‌توجهی و بی‌خبری از حقایق آمده است.

به عنوان مثال خداوند در آیه ۷ و ۸ سوره مبارکه یونس می‌فرماید:

«إِنَّ الَّذِینَ لَا یَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُوا بِالْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَاطْمَأَنُّوا بِهَا وَالَّذِینَ هُمْ عَنْ آیَاتِنَا غَافِلُونَ *أُولَٰئِکَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ»: «آنها که ایمان به ملاقات ما [و روز رستاخیز] ندارند و به زندگی دنیا خشنود شدند و بر آن تکیه کردند و آنها که از آیات ما غافل‌اند، [همه] آنها جایگاهشان آتش است، به خاطر کارهایی که انجام می‌دادند.»

و آیات دیگر که در این نوشتار اندک از ذکرشان معذوریم.

غفلت به سبب اهمیت موضوعش، در کلام معصومین علیهم السلام نیز بارها بدان اشاره شده است.

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در این رابطه در چند روایت می‌فرماید:

«اَلْغَفْلَهُ ضَلالَهٌ»: غفلت سبب گمراهی است.

«اَلْغَفْلَهُ اَضَرُّ الاْعْداءِ»؛ غفلت زیان‌رساننده‌ترین دشمنان است.

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «کَمْ مِنْ غافِلٍ یَنْسَجُ ثَوْبا لِیَلْبَسَهُ وَاِنَّما هُوَ کَفَنُهُ وَیَبْنِیَ بَیْتا لِیَسْکُنَهُ وَاِنَّما هُوَ مَوْضِعُ قَبْرِهِ»؛ چه بسیار غافلی که پارچه‌ای می‌بافد تا آن را لباس خویش سازد؛ ولی همان کفن او می‌شود و خانه‌ای بنا می‌کند که در آن سکونت گزیند؛ ولی همان مقبره او می‌شود.

بزرگ‌ترین آفت‌

غفلت همواره یکی از بزرگ‌ترین آفت‌هایی است که از آغاز تا به اکنون، بشر اسیر آن بوده است. صفتی زشت که گاه چنان توسط شیطان رجیم آراسته می‌شود که حُسن تلقی می‌شود.

کوتاه سخن اینکه محمدمهدی رسولی -که به چند زیور ادب و هنر آراسته است- در این اثر تاثیرگذار تلنگری زده است به همه ابنای بشر. او گرفتاری‌های بشر را به زیباترین صورت ولی با زبانی امروزی و شیرین و آغشته با طنز و تقریبا عامیانه به تصویر کشیده است. نقوشی که او در هر صفحه «مناجات الغافلین» زده است، به مخاطب کمک می‌کنند تا در متن و بطن، پیام بزرگ اثر (دوری از غفلت و رهایی از آن) عمیق‌تر شود (تصویرگری اثر نیز توسط محمدمهدی رسولی است).

#gallery-1 { margin: auto; } #gallery-1 .gallery-item { float: right; margin-top: 10px; text-align: center; width: 100%; } #gallery-1 img { border: 2px solid #cfcfcf; } #gallery-1 .gallery-caption { margin-left: 0; } /* see gallery_shortcode() in wp-includes/media.php */ فرازهایی از متن مناجات الغافلین:

 پروردگارا!

بخشیدن برای من خیلی سخت است.

جانم بالا می‌آید تا چیزی را به کسی ببخشم.

وقتی می‌خواهم به کسی چیزی بدهم

– حتی یک شاخه گل –

…

کلا بخشیدن برایم سخت است.

خدایا مرا ببخش!

خیلی بدم؛ نه؟

 خداوندا!

همه‌ انارهای دنیا را از آن این بنده کمترین بگردان

و مرا آن‌قدر بزرگ کن

که جز من کسی در بهشت جا نشود.

 پروردگارا!

به من صدایی ضخیم عطا کن، تا حال همه را بگیرم…

و …

مفاهیم عمیق معنوی در قالب طنز

این اثر سعی نموده است مفاهیم عمیق اخلاق‌مدار و معنوی را در قالب طنز بیان کند. نویسنده در پشت جلد کتاب (در تایید مطالب مندرج در اثر) جملاتی آورده که قابل تامّل است:

اگر می‌خواهی با خدا صحبت کنی، این کتاب را نخوان.

اگر می‌خواهی صادقانه، بی‌کلک و بی‌ریا با خدا صحبت کنی، این کتاب را نخوان.

اگر می‌خواهی وقتی با خدا صحبت می‌کنی، خودخواه، متکبر و عبوس نباشی، این کتاب را نخوان…

به نظر می‌رسد مخاطبان مناجات الغافلین نوجوان باشند؛ اما کمتر کسی است که این اثر کم‌حجم را بخواند و حظّ وافر نبرد از آن و تا ساعت‌ها ذهن و خیال و اندیشه‌اش درگیر نشود.

«مناجات الغافلین» با مقدمه‌ای زیبا و متناسب با متن اثر به قلم سیدمهدی شجاعی نوشته و توسط نشر صاد منتشر شده است.

نسخه صوتی این کتاب، به قیمت ۹۵۰۰ تومان با صدای «محمدرضا علیمردانی» و نسخه PDF این کتاب به قیمت ۱۵ هزار تومان منتشر شده است.