زمانی که در دی ماه گذشته و در ادامه یک سری مذاکرات جدی و نفس گیر ایرلند توانست با انگلیس به توافقی موسوم به توافق پسابرگزیت برسد گویا همه به خصوص شرکای اروپایی این دو کشور که در مراودات اقتصادی ذی نفع بودند توانستند نفسی راحت بکشند.

در همان زمان و درست بلافاصله پس از توافق ایرلند با انگلیس بر سر روابط تجاری و اقتصادی، امانوئل مکرون در توئیتی نوشت: "اتحاد اروپایی بالاخره پیروز شد. " مکرون پس از این مذاکرات امیدوار بود اختلافات بر سر فعالیت‌های اقتصادی در ایرلند و نیز با انگلیس که حالا دیگر عضوی از اتحادیه اروپا نیست حل و فصل شده و بسیاری از مواردی که پیش از آن مبهم بود حالا به شفافیت رسیده است. رییس جمهور فرانسه در آن زمان اعلام کرد این توافق با انگلیس برای شهروندان، صیادان و نیز تاجران و بازرگانان فرانسوی حیاتی است و می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد.

صیادان فرانسوی به توافق پسابرگزیت معترض هستند

حالا چند روزیست خبر اعتراض ماهیگیران فرانسوی در جزیره جرسی بر سر پایمال شدن حق تجاری آن‌ها خبرساز شده؛ آن‌ها می‌گویند حقوقشان در توافقنامه جدید میان انگلیس و ایرلند به طور ناعادلانه‌ای محدود شده است. حدود ۶۰ مالک قایق ماهیگیری در جزیره جرسی این روز‌ها دست به اعتراض زده اند. انگلیس دو کشتی سلطنتی را که می‌گوید برای نظارت است به منطقه اعزام کرده؛ فرانسه هم با دو کشتی خود فعلاً در جرسی حضور دارد. کشتی‌هایی که گفته می‌شود ماموریت نظامی ندارند و فقط برای نظارت بر امنیت صیادان در منطقه حضور دارند. مقامات منطقه‌ای وعده داده اند با مذاکرات بتوانند این مشکلات را حل و فصل کنند؛ گرچه شنیده‌ها از منابع معتبر حاکیست هیچ یک از طرفین پیشرفتی در مذاکرات به دست نیاورده اند. بوریس جانسون هم در بحبوحه اختلافات گفته دو کشتی سلطنتی قصد ترک جزیره جرسی را ندارند و باید برای نظارت بر فعالیت‌ها در این منطقه فعلاً حضور دائم داشته باشند؛ مسئله‌ای که بر شدت اختلاف‌ها افزوده و اوضاع را پیچیده‌تر کرده است. ماهیگیران فرانسوی قرار بود پنجشنبه بعد از ظهر ساحل جزیره جرسی را ترک کنند، ولی برای اعتراض به تضییع حقوقشان تصمیم گرفتند در باران و سرمای منطقه بمانند تا حرفشان را به گوش مسئولان برسانند. آن‌ها می‌گویند برخی‌ها فقط چند روز در سال اجازه ماهیگیری در این جزیره را دارند؛ این می‌تواند به معیشت و زندگی آن‌ها لطمه جدی وارد کند. برخی دیگر می‌گویند اگر نتوانند به تمام سواحل جزیره جرسی دسترسی پیدا کنند مجبورند قایق‌های خود را بفروشند و دنبال شغل دیگری باشند. با اینکه در روز‌های اخیر شنیده‌ها حاکی از عدم توافق در گفتگو‌های میان مقامات جزیره جرسی با انگلیس است، ولی ماهیگیران فرانسوی از اینکه توانسته اند حرفشان را به گوش مسئولان برسانند فعلاً خوشحالند. آن‌ها می‌گویند امیدوارند فرانسه بتواند برای حل مشکل با انگلیس گام‌هایی بردارد.

بن بست سیاسی برای حل دیپلماتیک اختلافات انگلیس با شریکان اروپایی

ولی در سطح دیپلماتیک به نظر نمی‌رسد مذاکرات روندی مثبت داشته باشد. فرانسه تهدید کرده برق جزیره جرسی را قطع می‌کند. ۹۵ درصد برق این جزیره توسط دولت فرانسه و با سه کابل اصلی که از زیر آب عبور کرده است، تامین می‌شود. جرسی در ۲۲ کیلومتری فرانسه واقع شده و با اینکه از لحاظ جغرافیایی بخشی از انگلیس نیست، ولی در سطح بین المللی به وسیله انگلیس اداره می‌شود.

این ماهیگیران به توافقنامه‌ای معترض هستند که هفته گذشته به وسیله مقامات جزیره جرسی تحت توافقنامه تجارت و همکاری انگلیس و اتحادیه اروپا وضع شد؛ توافقنامه‌ای که به موجب آن تنها صیادانی اجازه ماهیگیری در این جزیره را دارند که پیشتر سابقه حضور و فعالیت در این منطقه در پیشینه آن‌ها ثبت شده باشد. مقامات فرانسوی هم معتقدند از آنجایی که اقدامات فنی جدید به تایید اتحادیه اروپا نرسیده پس مورد پذیرش آن‌ها نیست. آن‌ها همچنین تاکید کرده اند این کشور اوضاع صیادان در جزیره جرسی را از نزدیک رصد می‌کند و مقامات کشور امیدوارند بتوانند با مذاکرات مجوز‌های لازم برای ماهیگیری که قبلاً در توافقنامه پسابرگزیت دیده شده بود را دریافت کنند.

در دی ماه سال گذشته زمانی که بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس خبر توافق پسابرگزیت با شرکای اروپایی خود را رسانه‌ای کرد، گفته بود از این پس شرکت‌های ایرلندی و انگلیسی می‌توانند روابط تجاری گسترده‌ای با اتحادیه اروپا داشته باشند؛ اتفاقی که در عمل و پس از حدود ۴ ماه از آن تاریخ به بعد فعلاً نیافتاده است و بسیاری از صادرکنندگان انگلیسی معتقدند به خاطر قوانین دست و پاگیر به شدت متضرر شده اند. به نظر می‌رسید که جانسون قصد داشته مشکلات تجاری میان ایرلند که بخشی از اتحادیه اروپاست را با ایرلند شمالی که متعلق به انگلیس است در ضمن این توافقنامه حل و فصل کند، ولی فعلاً نه در زمینه مراودات تجاری و نه تعاملات بازرگانی با شرکای اروپایی خود موفق عمل نکرده است.

مخالفان اروپایی؛ چالش پسابرگزیتی جانسون

همان زمان بسیاری این توافق را ناموفق خواندند و انتقاد‌های بسیاری به نحوه و زمان آن داشتند. نیکلا استرجن، رهبر حزب ملی اسکاتلند این اقدام انگلیس در زمانی که دنیا درگیر همه گیری کرونا و مبارزه با آن است را نشانه بی تدبیری بوریس جانسون خواند و اعلام کرد از این پس اسکاتلند حق دارد خودش درباره آینده کشورش تصمیم بگیرد و می‌تواند انتخاب کند همراه انگلیس باشد یا در اتحادیه اروپا. استرجن از همان ابتدای مطرح شدن موضوع برگزیت و پس از توافقنامه پسابرگزیت همواره در مصاحبه‌های خود با رسانه‌های مختلف اعلام کرده بود که حضور در اتحادیه اروپا مزایایی دارد که به راحتی نمی‌توان درباره از دست دادن آن‌ها تصمیم گیری کرد. یکی از وعده‌هایی هم که این مقام اروپایی در انتخابات پارلمانی که هفته گذشته برگزار شد، داده بود این بود که همه پرسی استقلال از انگلیس را پس از پیروزی حزبش دوباره برگزار خواهد کرد.

حالا، اما بعد از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی در بریتانیا و پیروزی حزب ملی اسکاتلند در این انتخابات به نظر می‌رسد کار برای بوریس جانسون دشوارتر خواهد شد. حزب ملی اسکاتلند بزرگترین حامی استقلال طلبان در بریتانیاست و حالا با پیروزی حزبش در انتخابات، نخست وزیر انگلیس باید منتظر یک چالش سیاسی جدی بر سر آینده بریتانیا باشد. اسکاتلند ۳۱۴ سال است که با انگلیس و ولز متحد است و حالا ممکن است همه پرسی درباره استقلال از انگلیس و ماندن در اتحادیه اروپا این معادله را بر هم بزند. اتفاقی که در کنار تنش‌های مختلف جانسون با سایر شرکای اروپاییش می‌تواند یکی از دشواترین جولان‌های سیاسی این روز‌های نخست وزیر باشد.