کمرویی و خجالت کودکان یکی از دغدغههای والدین محسوب میشود. کمرویی ممکن است یک رفتار طبیعی در کودک باشد، اما اگر این رفتار روی اعتماد به نفس او اثر بگذارد و اجازه ندهد که کودک با دیگران ارتباط بگیرد باید به فکر درمان آن بود، کودکان خجالتی در موقعیتهای ناآشنا دچار استرس میشوند و نمیتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. کودک خجالتی از قضاوت منفی میترسد و نگران است که طرد یا تحقیر شود. کودکان خجالتی ممکن است در انتقال به مدرسه جدید مشکل داشته باشند و ممکن است که این مشکل چندین هفته و یا حتی چندین ماه طول بکشد تا به آرامش برسد. در این مطلب قصد داریم درباره قصه درمانی برای کودکان خجالتی صحبت کنیم:
در خیلی از مواقع درون گرایی با کمرویی اشتباه گرفته میشود، در صورتی که این دو مقوله کاملا جدا از هم هستند. فرد درون گرا زمان تنهایی و سکوت را دوست دارد، در حالیکه فرد خجالتی از اینکه در جمع باشد مشکل دارد. به یاد داشته باشید که خجالتی بودن ابدا یک نقطه ضعف نیست، با این حال اغلب والدین کمرویی فرزندان خود را یک نقص در شخصیت او میدانند، در حالیکه نباید این گونه باشد.
دکتر پرز ادگار میگوید: کمرویی چیز بدی نیست، این یک پاسخ طبیعی به عدم اطمینان یا موقعیت جدید است و در بیشتر موارد واقعا خوب است. وقتی که به یک مهمانی شام میروید، احتمالا اولین کاری که میکنید این است که اتاق را به دقت بررسی کنید تا انرژی و کسی را که آنجاست را دریابید. این دقیقا همان کاری است که بچههای خجالتی هنگام ورود به یک جشن تولد یا کلاس جدید ژیمناستیک انجام میدهند. بچههای خجالتی اغلب مراقب هستند و همچنین میتوانند بسیار همدل و دلسوز باشند. کمرویی ممکن است منشا گوناگونی داشته باشد، یکی از دلایلش میتواند دلیل ژنتیکی و محیطی باشد، اما رفتار شما به عنوان والدین تعیین کننده ادامه این کمرویی در کودک است. کمرویی ممکن است یک رفتار طبیعی در کودک باشد، اما اگر این رفتار روی اعتماد به نفس کودک اثر بگذارد و اجازه ندهد که کودک با دیگران ارتباط بگیرد، باید به فکر درمان آن بود. قصه درمانی و بازی درمانی از راههای درمان کمرویی است، در اینجا ما به موضوع قصه درمانی میپردازیم.
قصه درمانی چیست؟
قصه گفتن مزیتهایی برای کودکان دارد: از جمله اینکه داستانها، قوه تخیل کودک را تقویت کرده و به او یاد میدهند چگونه با ترسها و اضطرابهای خود مقابله کند، دوم اینکه داستانها حالت نصیحت و تنبیه ندارند و اثر بخشی بیشتری نسبت به نصیحت والدین دارند. داستانها در همه فرهنگها و از گذشته وجود داشتهاند اما متاسفانه امروزه با پیشرفت تکنولوژی اهمیت قصه گویی کمتر شده است. در قصه درمانی کودک وارد فضای داستانی خیالی شده و با ترسها و اضطرابهای خود روبرو میشود. قصه به کودک کمک میکند تا شخصیت خود را بهتر شناخته و با راه حلهای ساده مشکلات زندگیش آشنا شود. در قصه درمانی یک روان درمانگر آگاه، هوشمند و خلاق به دلیل آشنایی با ساختار قصه با دقت علمی بیشتری تیر را به هدف میزند و قصه مناسب را برای بیمار تعریف میکند.
در قصه درمانی، قصهها باید دارای ویژگیهایی باشند، از جمله آنها:
۱) داستانهایی که برای قصه درمانی انتخاب میکنید نباید خیلی طولانی باشد.
۲) موضوع داستان باید کودک را در موقعیت خجالت زدگی قرار دهد.
بعد از داستان درباره رفتار شخصیتهای قصه با کودک حرف بزنید و نظر او را بپرسید. این نکته را فراموش نکنید که صحبت کردن به طور مستقیم درباره خجالت در صورت زیاد بودن تاثیر مثبتی نخواهد داشت، داستانهای شما باید غیر مستقیم کودک را در آن موقعیت قرار دهد. میتوانید از کودک بخواهید که او برای شما قصه تعریف کند. یک قصه خوب در زمان مناسب، قدرت بهبود جسم و روان کودک شما را دارد.
کاری که والدین نباید آن را انجام دهند این است که به بچههای خجالتی خود نزدیک شوند و از آنها در برابر شرایطی محافظت کنند که برای آنها چالش برانگیز است. کودکان خجالتی وقتی والدین بیش از حد محافظ دارند، وضعیت بدتری دارند. قبل از اینکه کودک را در موقعیت خاص قرار دهید، در داخل خانه، آن موقعیت را برای او ایجاد کنید و نحوه برخورد او را، به او یاد دهید، به این ترتیب کودک احساس استرس کمتری میکند.
مطالب مرتبط: درمان کمرویی و خجالت در کودکان