نسخه‌های عجیب و جالب از خودروهای تولید داخل کشور که تاکنون ندیده‌اید!

ما در ایران به لطف بازار انحصاری و خودروسازان تنبل، سال‌های سال است که با تعداد محدودی از خودروها آشنایی کاملی داریم و به‌نوعی با آن‌ها عجین شده‌ایم. مصادیق بارز این موضوع، خودروهای پیکان، پراید، پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۶ هستند که هرروز تعداد زیادی از آن‌ها را در خیابان‌ها می‌بینیم؛ اما از همین خودروهای کاملاً آشنا، در دیگر کشورها نسخه‌هایی ساخته و عرضه شده است که شاید خیلی از ما تاکنون هیچ‌گاه آن‌ها را ندیده باشیم.

در مطلب پیشین، به خودروهای ایرانی اشاره کردیم که هیچ گاه تولید نشدند؛ اشاره کردیم!

حال در این مطلب با تعدادی از این مدل‌ها آشنا خواهیم شد.

رنو ۵ صندوق‌دار

چند دهه پیش، رنو ۵ یکی از محبوب‌ترین خودروهای بازار ایران بود. این هاچ‌بک فرانسوی که توسط سایپا در ایران تولید می‌شد، تا سال ۱۳۷۲ روی خط تولید بود و بعداً مدل‌های سپند و پی‌کی بر اساس آن ساخته شدند. در سال ۱۹۷۴ یعنی دو سال پس از معرفی رنو ۵ توسط شرکت فرانسوی، زیرمجموعه اسپانیایی رنو بنام فاسا-رنو، نسخه صندوق‌دار این خودرو را با نام رنو ۷ تولید کرد.

رنو ۷ بسیار شبیه رنو ۵ و از لحاظ فنی با آن یکسان بود اما فاصله محوری آن حدود ۸ سانتی‌متر بیشتر شده بود. تفاوت دیگر بین این دو خودرو، استفاده از سپرهای فلزی کرومی در رنو ۷ بجای سپرهای پلاستیکی رنو ۵ بود.

بازار اصلی رنو ۷ همان اسپانیا بود و در بازارهای خارج از زادگاهش فروش چندانی نداشت زیرا در آن کشورها رنو مدل بزرگ‌تر رنو ۱۲ را با قیمت کمتری عرضه می‌کرد. در سال ۱۹۸۴، نسل دوم رنو ۵ با تغییرات بزرگی معرفی شد و ازآنجایی‌که میزان فروش رنو ۷ سرمایه‌گذاری لازم برای توسعه نسل جدید آن‌را توجیه نمی‌کرد، تولید آن در همان سال ۱۹۸۴ به پایان رسید. درمجموع از این خودرو ۱۵۹,۵۳۳ دستگاه تولید شد.

پیکان کوپه

پیکان را می‌توان آغازگر صنعت خودروسازی ایران دانست. این خودرو اما ساخت گروه خودروسازی روتس بریتانیا بود که آن‌را با نام آرو (Arrow) در سال ۱۹۶۶ معرفی کرد. گروه روتس که برندهای مختلفی مثل هیلمن، سانبیم، سینگر و… را در اختیار داشت، آرو را با نام‌های مختلف و با تغییراتی جزئی توسط همه این برندها به بازار عرضه کرد.

این خودرو اما علاوه بر نسخه‌های سدان و استیشن (و بعدها وانت)، در نسخه کوپه هم تولید می‌شد. نسخه کوپه آرو که راپیر (Rapier) نام داشت، در سال ۱۹۶۷ معرفی شد و فقط توسط برند سانبیم عرضه می‌شد. سانبیم راپیر یک کوپه فست‌بک بود که در جلو به چهار چراغ گرد مشابه پیکان جوانان مجهز شده بود و در عقب از چراغ‌های پیکان استیشن استفاده می‌کرد.

زیر کاپوت راپیر هم همان پیشرانه ۱۷۲۵ سی‌سی چهار سیلندر دو کاربراتور جوانان قرار گرفته بود که ۹۴ اسب بخار قدرت داشت. یک سال بعد، نسخه‌ای قوی‌تر و اسپرت‌تر از این خودرو با نام راپیر H۱۲۰ معرفی شده که در بیرون از ویژگی‌هایی مثل خطوط رنگی روی بدنه، جلوپنجره مشکی‌رنگ و رینگ‌های جوانانی برخوردار بود. H۱۲۰ به نسخه تقویت‌شده همان پیشرانه ۱۷۲۵ سی‌سی با دو کاربراتور «وبر» مجهز شده بود که قدرت را به ۱۱۰ اسب بخار افزایش داده بود. راپیر H۱۲۰ با این قدرت ظرف ۱۱ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید.

به دلیل موفقیت راپیر، در سال ۱۹۶۹ نسخه‌ای ارزان‌تر و ساده‌تر از آن نیز با نام آلپین و با پیشرانه تک کاربراتور ارائه شد. سانبیم راپیر تا سال ۱۹۷۶ تولید شد و مجموعاً ۴۶۲ هزار دستگاه از آن به تولید رسید.

پراید موتور وسط

بدون شک پراید را می‌توان شناخته‌شده‌ترین خودرو برای ایرانیان دانست. این خودرو در اصل توسط مزدا طراحی شد و توسط فورد از سال ۱۹۸۶ با نام فستیوا تولید می‌شد. خود مزدا هم این خودرو را با نام مزدا ۱۲۱ از سال ۱۹۸۷ به فروش می‌رساند و در همین سال تولید آن با نام پراید توسط کیا در کره جنوبی آغاز شد. در سال ۱۹۸۹ اما دو مهندس بنام‌های «چاک بک» و «ریک تایتس» تصمیم به ساخت یک هاچ‌بک قدرتمند موتور وسط بر اساس فورد فستیوا گرفتند.

بدین منظور، آن‌ها بخش عقبی فستیوا را تخلیه کرده و در آن پیشرانه ۳ لیتری V۶ متعلق به فورد تاروس SHO را پشت صندلی‌های جلو نصب کردند تا خودرو را به یک هاچ‌بک موتور وسط تبدیل کنند. این موتور که توسط یاماها برای فورد ساخته شده بود، به ردلاین باورنکردنی ۷ هزار rpm می‌رسید و ۲۲۰ اسب بخار قدرت و ۲۷۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد.

این فستیوای موتور وسط که شوگان (Shogun) نام گرفته بود، علاوه بر پیشرانه قوی‌تر، تغییرات دیگری مثل بهبود شاسی، انتقال باک سوخت به جلو، نصب گلگیرهای عریض‌تر برای جای دادن چرخ‌های بزرگ‌تر و بازطراحی کامل سیستم تعلیق را هم تجربه کرده بود. همه این اقدامات منجر به ایجاد پرایدی شد که با حدود یک تن وزن، ظرف ۴,۶ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر بر ساعت می‌رسید و توانایی دستیابی به حداکثر سرعت ۲۳۰ کیلومتر بر ساعت را داشت.

فستیوا شوگان در سال ۱۹۸۹ با قیمت ۴۲ هزار دلار ارائه شد که معادل ۸۷ هزار دلار امروز است. چاک و ریک تنها هفت دستگاه از این خودرو ساخته و به فروش رساندند.

پژو ۴۰۵ کوپه

در سال ۱۹۸۷، پژو ۴۰۵ به‌عنوان جایگزین ۵۰۵ معرفی و به یکی از موفق‌ترین محصولات پژو تبدیل شد. این خودرو در دو نسخه سدان و استیشن به تولید می‌رسید اما در سال ۱۹۸۸ شرکت فرانسوی هولیز که در زمینه اتاق‌سازی و ساخته نسخه‌هایی مثل کانورتیبل و استیشن از محصولات خودروسازان بزرگ فعالیت می‌کرد، ایده ساخت ۴۰۵ کوپه را مطرح کرد.

ایده هولیز بسیار جالب بود زیرا پیش‌ازاین، پژو ۵۰۴ کوپه به موفقیت رسیده بود و یک کوپه مدرن بر اساس مدل موفق ۴۰۵ نیز می‌توانست توجهات زیادی را به خود جلب کند. هولیز اما ۴۰۵ کوپه را برای عرضه در بازار ایالات‌متحده در نظر گرفته بود زیرا کوپه‌ها در این کشور بسیار محبوب‌تر از فرانسه بودند و خودروسازان آلمانی با درک این موضوع، کوپه‌های زیادی را در آمریکا به فروش می‌رساندند.

بدین ترتیب، مردان هولیز ساخت پروتوتایپ ۴۰۵ کوپه را بر اساس نسخه اسپرت و قدرتمند ۴۰۵ Mi۱۶ سدان آغاز کردند. این مدل به پیشرانه ۱,۹ لیتری چهار سیلندر ۱۶ سوپاپ با ۱۶۰ اسب بخار قدرت مجهز بود. هولیز داخل ۴۰۵ کوپه را با تودوزی چرم و آلکانترا، لوکس کرده بود درحالی‌که وجود ویژگی‌هایی مثل سانروف نیز این کوپه فرانسوی را برای آن زمان به خودرویی فول آپشن تبدیل کرده بودند.

اما نهایتاً این ایده جذاب هولیز توسط مدیریت پژو رد شد که دلیل اصلی آن، برنامه پژو برای خروج از بازار ایالات‌متحده بود؛ بنابراین از ۴۰۵ کوپه که می‌توانست حلقه مفقوده بین ۵۰۴ کوپه و ۴۰۶ کوپه باشد، فقط همین یک پروتوتایپ ساخته شده که تا سال ۲۰۱۲ در اختیار هولیز بود و سپس در جولای آن سال به حراج گذاشته شد.

پژو ۲۰۶ کراس

پژو ۲۰۶ رسماً برای اولین بار در سپتامبر سال ۱۹۹۸ معرفی شد و به موفقیتی فراتر از تصور دست پیدا کرد. این خودرو در ابتدا صرفاً در نسخه‌های هاچ‌بک پنج‌در و سه‌در ارائه می‌شد اما طی سال‌های بعد به‌تدریج نسخه‌های کابریولت (با نام CC) و استیشن (با نام SW) و بعدها صندوق‌دار (با نام SD که با همکاری و سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو توسعه یافت) هم به خانواده آن اضافه شدند.

در همین حال، ازآنجایی‌که خودروهای کراس در آمریکای جنوبی محبوبیت زیادی دارند و شرکت‌هایی مثل فیات و فولکس‌واگن با عرضه این قبیل خودروها در این منطقه به فروش مناسبی دست یافته بودند، پژو هم تصمیم گرفت نسخه کراس ۲۰۶ را برای بازار آمریکای جنوبی طراحی و تولید کند.

این نسخه که ۲۰۶ اسکپید (Escapade) نام گرفت و در سال ۲۰۰۶ راهی بازار شد، بر اساس ۲۰۶ استیشن ساخته شده بود و به سبک همه خودروهای کراس، به کیت بدنه کراس‌اوور مانند شامل روکش‌های پلاستیکی در اطراف گلگیرها و روی رکاب‌ها و همین‌طور محافظ‌های نقره‌ای روی سپرها مجهز شده بود. علاوه بر این، تعلیق خودرو نیز مستحکم‌تر شده و ارتفاع آن کمی افزایش یافته بود. پژو ۲۰۶ اسکپید فقط با پیشرانه ۱,۶ لیتری TU۵ ارائه می‌شد و تا سال ۲۰۱۰ در آمریکای جنوبی عرضه شد.

پژو ۲۰۶ سیتروئن

سیتروئن C۲ هاچ‌بک ساب‌کامپکتی بود که بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ در فرانسه تولید و در اروپا عرضه می‌شد. در نمایشگاه خودروی پکن سال ۲۰۰۶ اما پژو-سیتروئن یک C۲ اختصاصی را برای بازار چین معرفی کرد. این خودرو اساساً همان پژو ۲۰۶ بود که طراحی جلو و عقب آن تغییر کرده بود. هرچند این خودرو با نام C۲ عرضه می‌شد اما هیچ اشتراکی با C۲ اروپایی نداشت.

سیتروئن C۲ با همان دو پیشرانه آشنای ۱,۴ لیتری TU۳ و ۱.۶ لیتری TU۵ در چین عرضه می‌شد. در اواخر سال ۲۰۱۲ نیز سیتروئن نسخه کراس این خودرو را برای عرضه در چین معرفی کرد. سیتروئن C۲ تا سال ۲۰۱۳ در کارخانه دانگ‌فنگ-پژو-سیتروئن در چین تولید می‌شد و در این مدت حدود ۸۰ هزار دستگاه از آن در این کشور به فروش رسید.

پژو ۲۰۷ وانت

در سال ۱۳۸۹ درحالی‌که ۹ سال از آغاز تولید پژو ۲۰۶ در ایران می‌گذشت، ایران‌خودرو تولید پژو ۲۰۷ را آغاز کرد. این خودرو اما ۲۰۷ واقعی نبود بلکه فیس‌لیفتی بود که در سال ۲۰۰۸ توسط شعبه برزیلی پژو روی همان ۲۰۶ انجام گرفته و ظاهر این هاچ‌بک سالخورده اما محبوب را خصوصاً در قسمت دماغه به ۲۰۷ اصلی شبیه کرده بود.

این فیس‌لیفت در بازار اروپا هم با نام ۲۰۶ پلاس تا سال ۲۰۱۲ عرضه می‌شد. شعبه برزیلی پژو اما در سال ۲۰۱۰، اقدام به ساخت نسخه پیکاپ ۲۰۷ یا در اصل همان ۲۰۶ پلاس با نام هوگار کرد.

هوگار در جلو کاملاً مشابه ۲۰۷ بود و در عقب از یک قسمت بار با ظرفیت ۱۱۵۰ لیتر برخوردار بود. این پیکاپ کامپکت فقط در برزیل عرصه می‌شد و تا سال ۲۰۱۴ در ریودوژانیرو به تولید می‌رسید. هوگار با دو پیشرانه ۱,۴ لیتری TU۳ و ۱.۶ لیتری TU۵ در این کشور عرضه می‌شد که این موتورها قابلیت کار با سوخت اتانول را هم داشتند. پژو هوگار ظرفیت حمل حداکثر ۷۵۰ کیلوگرم بار را داشت و نسخه کراس آن‌هم با همان نام اسکپید ارائه می‌شد.

رنو تندر هاچ‌بک

نسل نخست داچیا لوگان یا همان تندر ۹۰ که برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ معرفی شد، به‌سرعت در سراسر جهان به خودروی پرفروشی مبدل گشت و در کشورهای مختلفی به تولید رسید. یکی از این کشورها هند بود که در آن تولید لوگان از طریق سرمایه‌گذاری مشترک رنو با شرکت ماهیندرا در سال ۲۰۰۷ آغاز شد.

سپس در سال ۲۰۱۰، ماهیندرا کل سهام رنو در این سرمایه‌گذاری مشترک را خریداری کرده و از سال ۲۰۱۱، لوگان را با برند خودش و با نام ماهیندرا وریتو در هند عرضه نمود؛ اما ازآنجایی‌که در هند خودروهایی با طول کمتر از ۴ متر از مزیت‌های مالیاتی برخوردار هستند، ماهیندرا تصمیم به ساخت نسخه هاچ‌بک لوگان گرفت تا طول آن‌را به زیر ۴ متر برساند.

این خودرو که وریتو وایب نام گرفته بود، در سال ۲۰۱۳ در بمبئی معرفی شد. وریتو وایب در جلو کاملاً با فیس‌لیفت وریتو سدان که یک سال قبل توسط ماهیندرا معرفی شده بود یکسان بود اما در عقب با چراغ‌های روی ستون‌ها، طراحی متفاوتی داشت. این خودرو اما یک هاچ‌بک واقعی نبود زیرا شیشه عقب آن ثابت بود و درب صندوق مثل خودروهای سدان از زیر شیشه باز می‌شد.

این طراحی که بسیار عجیب به نظر می‌رسید، از کارایی صندوق بار خودرو کاسته بود. وریتو وایب با یک پیشرانه ۱,۵ لیتری دیزلی با تنها ۶۵ اسب بخار قدرت در هند عرضه می‌شد و سرانجام در سال ۲۰۱۹ تولید آن همراه با نسخه سدان خاتمه یافت.