حمیدرضا معصومیان | شهرآرانیوز؛ در دهه‌۶۰ فوتبال خراسان در حوزه مربیگری حول ۳ نام می‌چرخید؛ حاج‌مهدی قیاسی، اسماعیل شجیع و قاسم زردکانلو. ۳ موسپید اکنونِ فوتبال خراسان در آن سال‌ها همه سرمایه استان و چه‌بسا شرق کشور در بحث فن مربیگری بودند. اگر نگاهی به تاریخ فوتبال استان بیندازیم، خواهیم دید بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا اواسط دهه‌۷۰، این ۳ نفر عملا فوتبال خراسان بزرگ را که شامل استان‌های خراسان شمالی و جنوبی کنونی نیز می‌شد، اداره می‌کردند.

آن‌ها علاوه بر هدایت فنی تیم منتخب استان و همچنین تیم‌های ابومسلم و پیام در هیئت فوتبال هم سکان‌دار پست‌های کلیدی مختلفی بودند که درنهایت موجب روشن‌نگه‌داشتن چراغ فوتبال در آن سال‌های سخت بود. قاسم زرد‌کانلو یکی از اضلاع این مثلث طلایی است که به‌جرئت می‌توان گفت نیم‌قرن از زندگی خود را که دیروز از مرز هفتادویک‌سالگی گذشت، در راه ورزش و به‌ویژه فوتبال سپری کرده است. آنچه در ادامه می‌خوانید، پاسداشت این مرد بزرگ است که بی‌تردید نامش در تاریخ فوتبال خراسان بزرگ برای همیشه حک شده است.

مهاجرت به مشهد

قاسم زردکانلو دوم مهر‌۱۳۲۹ در بجنورد به دنیا آمد؛ شهری که اکنون مرکز استان زیبای خراسان شمالی شده است. او مثل خیلی از هم‌نسل‌هایش در کوچه‌و‌خیابان و در زمین‌های خاکی، شیفته و دل‌داده فوتبال شد و در دوران نوجوانی زیر‌نظر غلامرضا ترانه، الفبای فوتبال را آموخت. سال‌۱۳۴۶ به‌همراه برادر بزرگ‌تر خودش حسن زرد‌کانلو که بعد‌ها شهردار بجنورد نیز شد، به مشهد نقل‌مکان کرد و در فوتبال آموزشگاه‌ها پا‌به‌توپ شد. استاد زردکانلو برای ادامه تحصیل، دبیرستان خسروی را که در چند‌قدمی سعد‌آباد بود، انتخاب کرد؛ جایی که بعد‌ها بهترین خاطرات ورزشی زندگی خود را در آنجا رقم زد.

پشتکار مثال‌زدنی در ورزش

قاسم زردکانلو در جوانی الگویی برای دیگران بود؛ دانش‌آموزی که هم در درس و هم در ورزش، موفق و کوشا بود و از‌این‌جهت همیشه زبانزد کسانی بود که درس و ورزش را مغایر هم می‌دانستند. سرعت و قدرت‌بدنی، مشخصه قاسم زردکانلو بود که باعث شد او علاوه بر فوتبال، در دوومیدانی و شنا هم صاحب مقام‌ها و موفقیت‌های متعددی شود. رکورد او در دوی ۴۰۰ متر‌با‌مانع معروف است و گفته می‌شود به‌عنوان یکی از ۱۰ رکورد برتر در کتاب فدراسیون دو‌ومیدانی به ثبت رسیده است. زردکانلو تا سال‌۵۶ فوتبال خود را ادامه داد و تیم ۲۵‌شهریور، آخرین تیمی بود که برای آن بازی کرد.

تحصیل در کنار ورزش

استاد زرد‌کانلو در سال‌۱۳۴۹ وارد دانشسرای عالی تهران شد و به تحصیل در رشته تربیت‌بدنی پرداخت. او در این ایام با تنی چند از بزرگان فوتبال ایران ازجمله پرویز قلیچ خانی، مهدی لواسانی، بیژن ذوالفقار‌نسب، فرهنگ بادکوبه و‌... هم‌بازی و همراه شد که تأثیر زیادی در رشد فنی و علمی او داشت. زردکانلو در سال‌۱۳۵۳ به‌عنوان کارشناس تربیت‌بدنی در دانشگاه فردوسی استخدام شد و سال‌۱۳۸۳ با سمت مربی آموزشیار و عضو هیئت‌علمی از دانشگاه بازنشسته شد.

او در طول سال‌های طولانی حضورش در دانشگاه، منشأ خدمات زیادی شد و نقش بسیار مهمی در ایجاد و رشد رشته تربیت‌بدنی و اصولا ورزش در دانشگاه فردوسی داشت. او در این سال‌ها علاوه بر جهد و کوشش در زمینه علم مربیگری فوتبال دوره‌های آموزشی مربیگری و داوری رشته‌های مختلف از‌جمله دوومیدانی، شنا و حتی کشتی را نیز پشت‌سر گذاشت.

پرکار در دهه ۶۰ و ۷۰

‌آنچه به‌طور‌عمده از قاسم زردکانلو در فوتبال خراسان به یادگار مانده، خدمات او در ۲ دهه‌۶۰‌و‌۷۰ است؛ سال‌هایی که استاد شبانه‌روز در خدمت فوتبال استان بود و علاوه بر حضور مستمر در بطن تیم‌های مهم استان، در هیئت فوتبال و دانشگاه نیز هم‌زمان حضوری فعال و تأثیر‌گذار داشت. زردکانلو به‌نوعی رکورددار حضور در همه باشگاه‌های فوتبال خراسان است و غیر از ابومسلم، پیام و منتخب خراسان، تیم فوتبال آدنیس را نیز که در ابتدا یک تیم محلی به نام متحد‌کاشانی بود، به لیگ دسته‌دوم کشور آورد؛ تیمی که بعد‌ها منشأ خیر ظهور ستاره‌ای، چون رضا عنایتی، برترین گل‌زن تاریخ لیگ برتر ایران شد. استاد زردکانلو علاوه‌بر‌این در تیم‌های پدیده و سیاه‌جامگان نیز که در دهه اخیر ایجاد شده‌اند، حضور و مسئولیت‌های مختلفی بر‌عهده داشت.

حضور در جام‌جهانی وقتی جام‌جهانی‌رفتن مد نبود

یکی از افتخارات قاسم زردکانلو، حضور در جام‌جهانی فوتبال است؛ آن‌هم زمانی‌که رفتن به جام‌جهانی کار آسانی نبود. او در سال‌۱۹۷۸ که تیم ملی ایران برای اولین‌بار به جام‌جهانی راه یافت، از طریق دانشگاه به‌عنوان یک مربی جوان و آینده‌دار راهی آرژانتین شد که در زمان خودش افتخاری بزرگ به‌شمار می‌رفت. مسابقاتی که مثل یک دانشگاه تأثیر زیادی در خط فکری زردکانلو داشت و در موفقیت‌های او در زمان مربیگری به گواه خودش تأثیر‌گذار بود.

ادامه زندگی با فوتبال

قاسم زرد‌کانلو با اینکه این‌روز‌ها بازنشسته شده و از بطن فوتبال فاصله گرفته است، همچنان عاشقانه آن را دوست دارد. بعد بیش از نیم‌قرن حضور فعال در عرصه ورزش، قاسم زردکانلو هنوز مشتاقانه پیگیر خبر‌های فوتبال خراسان و دلسوز اتفاقات ریز‌و‌درشتش است. فاصله‌گرفتن او از کار اجرایی در فوتبال موجب جدایی او از دنیای توپ گرد نشده است و او با قلم خوبی که دارد، تلاش می‌کند با رصد اتفاقات فوتبال مشهد و خراسان از تذکر‌دادن و نصیحت‌کردن غافل نشود. استاد زردکانلو با اتکا به قلم خوبی که دارد، تا‌کنون ده‌ها مطلب درباره حال و گذشته فوتبال در مشهد و خراسان نوشته است که می‌تواند به‌عنوان گنجینه‌ای ارزشمند و منبعی معتبر ماندگار شود و مورد‌استفاده پژوهشگران قرار بگیرد.