علت اختلال فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ چه بود؟

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از جام‌جم آنلاین، اطلاعاتی که در حال حاضر در خصوص اتفاق دیشب به دست آمده است، نتیجه تجمع افشاگری افرادی است که ادعا می‌کنند از خودی‌های شرکت فیس‌بوک هستند، یک پست وبلاگی مختصر و مبهم که توسط خود فیس‌بوک منتشر شده است و نوشتاری درخشان توسط یک شرکت زیرساخت وب به نام کلاودفِر.

برای کاربران این اپلیکیشن‌ها اتفاق شب گذشته مانند این بود که این شبکه‌های اجتماعی از اینترنت ناپدید شده‌اند. کاربران هنگام تلاش برای دسترسی به وب‌سایت پیام خطا دریافت می‌کردند و سرور‌ها کاملاً غیرقابل دسترسی بودند. برای شرکتی به عظمت فیس‌بوک این یک اتفاق بسیار نادر است. اکنون می‌دانیم که این دوره خرابی در نتیجه تغییر پیکربندی در اسکلت روتر‌های فیس‌بوک بوده است که داده‌ها را در شبکه ارسال و دریافت می‌کند. ارتباط بین مراکز داده متوقف شد و تمام خدمات آن‌ها متوقف شد. این مورد بعداً با خطایی در دستگاه‌های کارت‌خوان ساختمان شرکت ادامه پیدا کرد، که ظاهراً مانع از دسترسی کارکنان به ساختمان و رفع مشکل سرور می‌شد.

با نگاهی به خط سیر زمانی اتفاقات شب گذشته، می‌خواهیم تا حدیکه از بیرون این مجموعه قابل درک است متوجه شویم چه مشکلی به وجود آمده بود. فیس‌بوک، مانند هر وب سایت دیگری در اینترنت، به تبلیغات خود متکی است تا مردم را به سایت خود بکشاند. برای انجام این کار، اینترنت از پروتکل دروازه مرزی (BGP) استفاده می‌کند. BGP سازوکاری است که مشخص می‌کند مسیر‌های انتقال داده‌ها در اینترنت به چه صورتی باشد؛ درست مانند سرویس پستی که نحوه ارسال نامه شما به کشور دیگر را تعیین می‌کند. بدون BGP، اینترنت قطع می‌شود، زیرا این پروتکل نحوه ارتباط همه داده‌ها در شبکه‌ها را کنترل می‌کند.

بخش جدایی‌ناپذیر دیگر اینترنت سیستم نام دامنه (DNS) است. DNS صفحات زرد اینترنت است و سیستم‌های پیچیده شماره‌گذاری را به چیزی تبدیل می‌کند که می‌توانیم بخوانیم و تشخیص دهیم. به عنوان مثال، اینترنت «۶۶.۲۲۰.۱۴۴.۰» را از میان میلیون‌ها پیام شماره‌ای دیگر تشخیص می‌دهد و آن را می‌خواند، اما ما این کد شماره‌ای را به صورت «www.facebook.com» می‌خوانیم، زیرا سرور‌های DNS لطف کرده‌اند و آن را ترجمه کرده‌اند. اگر این سیستم وجود نداشت، اینترنت مجموعه‌ای از اعداد و ارقام نامفهوم بود.

نحوه کارکردن این موارد با یکدیگر به این صورت است: اگر «فیس‌بوک» را در گوگل جستجو کنید، «www.facebook.com» را برای کاربر نمایش می‌دهد. این نمایه توسط سرور‌های DNS از یک آدرس IP به نام دامنه ترجمه شده است، که همه آن‌ها توسط BGP در فضای اینترنت هدایت شده و این امکان فراهم می‌شود که بتوانند وب سایت خود را تبلیغ کنند.

حالا برگردیم سر موضوع اصلی که چرا شبکه‌های اجتماعی زیرمجموعه فیس‌بوک دیشب از دسترس خارج شدند. وقتی پیکربندی در سرور‌های فیس‌بوک تغییر کرد، فیس‌بوک اعلام مسیرهایش به سرور‌های DNS خود را متوقف کرد، که نشان می‌دهد مشکلی در BGP به وجود آمده بوده است. برخی از آدرس‌های IP فیس‌بوک هنوز کار می‌کردند، اما بدون سرور‌های DNS برای ترجمه آنها، عملاً فعال بودن آن‌ها نیز بی‌فایده بود. بر اساس آنچه تا این لحظه مشخص شده است، فیس‌بوک با از دسترس خارج کردن سیستم BGP‌اش خود را کاملاً از اینترنت حذف کرد.

اما داستان به همین موضوع ختم نشد و شرایط بدتر شد. در حالی که مهندسان سعی می‌کردند با دسترسی پیدا کردن به مراکز داده مشکل را برطرف کنند، به نظر می‌رسید که دسترسی آن‌ها قطع شده است. هنگامی که آن‌ها کلیدکارت‌های خود را برای ورود به ساختمان‌های فیس‌بوک می‌کشند، سیستم تشخیص، کارت را از طریق سرور‌های خود فیس‌بوک اجرا می‌کند تا به آن‌ها اجازه ورود دهد. دیشب سرور‌های فیس بوک کار نمی‌کردند و به همین خاطر این سامانه مانع ورود مهندسان به ساختمان برای رفع مشکل پیش آمده شده بود.

یکی از افرادی که مدعی شده بود از خودی‌های فیس‌بوک است، پیش از حذف پستش در ردیت نوشته بود: «همانطور که بسیاری از شما می‌دانید، DNS برای ارائه خدمات فیس‌بوک با مشکل روبه‌رو شده بود و این احتمالاً نشانه یک مشکل جدی است که موجب شد BGP همتا با روتر‌های همتای فیس‌بوک از کار بیفتد که به احتمال زیاد به دلیل تغییر پیکربندی بوده است که کمی قبل‌تر از این قطعی رخ داده بود.»

وی خاطرنشان کرده بود: «در حال حاضر افرادی در حال تلاش هستند تا به روتر‌های همتا دسترسی پیدا کنند تا مشکل را برطرف کنند، اما افرادی که دسترسی فیزیکی به سرور‌ها دارند متفاوت از افرادی هستند که می‌دانند در واقع چه کاری باید انجام دهند. به همین خاطر اکنون یک چالش راهبردی برای یکپارچه‌سازی تمام این توانمندی‌ها به وجود آمده است.»

ساعاتی بعد فعالیت BGP بازیابی شد و سرور‌های DNS بار دیگر آدرس‌های IP را به نام دامنه تبدیل کردند. سرور‌های فیس‌بوک حدود شش ساعت از کار افتاده بودند، اما بدون شک سردرد کارکنان این شرکت به دلیل بحران غیرقابل تصوری که با آن روبه‌رو شده بودند مدت بسیار بیشتری همراهشان خواهد بود.