بررسی رهنمودهای ایفلا در دهمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

دهمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»، چهارشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۰ در سامانه آموزک برگزار شد. موضوع این نشست «رهنمودهای ایفلا برای کتابخانه‌های کودک و نوجوان» بود. کتابداران، ترویجگران کتاب و مربیان بلندخوانی کتابخانه‌های «با من بخوان» از مناطق گوناگون کشور در این نشست با یکدیگر گفت‌وگو و تبادل نظر کردند. مهمان این نشست ندا کمال هدایت، کارشناس کتابداری و از همراهان برنامه‌ی «با من بخوان»، بود.

گزارش این نشست یک ساعت و نیمه را در ادامه بخوانید.

در آغاز نشست صفورا زواران حسینی، کارشناس کتابخانه‌های «با من بخوان»، درباره‌ی علت برگزاری این نشست توضیح داد. زواران حسینی گفت: «در این جلسه می‌خواهیم بدانیم کتابخانه‌های کودک و نوجوان در دنیا چگونه عمل می‌کنند و دیدی گسترده‌تر و علمی‌تر نسبت به فعالیت‌های کتابخانه‌ها داشته باشیم.» سپس ندا کمال هدایت سخنان خود را آغاز کرد. صحبت‌های او با معرفی ایفلا آغاز شد. او توضیح داد که ایفلا «فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و موسسات کتابداری» است که فدراسیونی مستقل از دولت‌هاست و به صورت غیرانتفاعی اداره می‌شود. ایفلا از سال ۱۹۷۲ شروع به فعالیت کرده و دفتر مرکزی آن در هلند است.

ادامه‌ی این نشست به بررسی سند ایفلا برای کتابخانه‌های کودک و نوجوان اختصاص داشت. کمال هدایت توضیح داد که ایفلا به طور پیوسته اسنادی را برای راهنمایی کتابداران سراسر دنیا منتشر می‌کند. گروه کودک و نوجوان کتابخانه‌های ایفلا در سال‌های اخیر رهنمودهای خدمات کتابخانه‌ای برای کودکان خود را با هدف کارآمدی بیش‌تر در ارائه‌ی خدمات بازبینی کرده است. کمیته‌ی کتابخانه‌های «با من بخوان» این سند راهنما را ترجمه کرده و در دسترس کتابداران، و مدیران و برنامه‌ریزان کتابخانه‌های کودک قرار داده است. این سند بخش‌های مختلفی مانند مقدمه، ماموریت و اهداف کتابخانه‌ها، مدیریت و توسعه‌ی کتابخانه، طراحی فضای کتابخانه و... دارد. (سند رهنمودهای ایفلا برای خدمات کتابخانه‌های کودکان را می‌توانید از این‌جا دانلود کنید.)

کتابخانه‌ها‌ی عمومی در هرگوشه‌ جهان با یک‌دیگر متفاوت هستند. برای تعداد زیادی از کتابخانه‌ها، استانداردهای ایفلا آرزویی دست‌نیافتنی است زیرا این کتابخانه‌ها هنوز در تلاش‌اند تا مجموعه‌ای مناسب از کتاب‌ها برای ترویج کتاب‌خوانی گرد آورند. این راهنما با درنظرگرفتن تفاوت‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، توسعه‌یافته و صنعتی، رهنمودهای قابل اجرا را با کتابداران در میان می‌گذارد. در واقع رهنمودهای ایفلا می‌تواند برای پشتیبانی از بهبود خدمات کتابخانه‌ای برای کودکان تمامی مناطق جهان استفاده شود.

بخش بعدی این نشست مجازی به بررسی بخش‌های مختلف سند ایفلا، مفاهیم، راهبردها و رهنمودهای مندرج در آن، و تجربه‌های کتابداران کتابخانه‌های «با من بخوان» در این باره اختصاص یافت. در بخش «منابع انسانیِ کتابخانه» درباره‌ی مهارت‌های ضروری برای کتابداران کودک صحبت شد. خلاقیت، نوآوری، توانایی مدیریت، آموزش تخصصی و... از جمله مهارت‌های لازم برای کتابداران کودک برشمرده شد. به علاوه درباره‌ی مشارکت و همکاری کتابخانه‌های کودک با سازمان‌ها و گروه‌های مرتبط با کودکان گفت‌وگو شد.

یکی دیگر از عناوین موضوعی سند ایفلا «مدیریت و توسعه‌ی مجموعه‌ی کتابخانه» بود و اهمیت استفاده از انواع منابع و ابزارها و تجهیز کتابخانه به رایانه و اینترنت به بحث گذاشته شد.

در بخش دیگر دهمین نشست مجازی کتابداران، «برنامه و فعالیت‌های توسعه‌ی جامعه» مطرح شد. کارشناسان «با من بخوان» در این بخش توضیح دادند که کتابداران کودک می‌بایست با ارائه‌ی خدمات، برنامه‌ها و منابعی که نیازهای ویژه‌ی جامعه مورد نظرشان را بازتاب می‌دهد و با تعامل و گوش دادن به جامعه، نسبت به تنوع و عدالت اجتماعی متعهد باشند.

«طراحی فضا و ایجاد محیطی دوستانه» بخش دیگری از صحبت‌های کمال هدایت درباره‌ی سند ایفلا بود. او توضیح داد در طراحی فضای کتابخانه‌های کودک، گروه سنی، نور، ایمنی و سلامت، نشانه‌گذاری و مسیریابی و مشارکت‌دهی کودکان و نوجوانان در طراحی فضاهای کتابخانه اهمیت دارد. توصیه می‌شود کتابخانه‌های کودک در طبقه‌ی همکف باشد تا کودکان دارای معلولیت هم به راحتی بتوانند به محیط کتابخانه دسترسی داشته باشند.

«ارزیابی و تاثیر کتابخانه» عنوان بخش پایانی گفت‌وگوهای این نشست بود. کمال هدایت توضیح داد که در هنگام ارزیابی و بررسی تاثیر کتابخانه باید به پرسش‌هایی مانند «قرار است چه چیزی ارزیابی شود؟»، «به چه مدارکی نیاز داریم؟»، «چه زمانی برای ارزیابی مناسب است؟» و... پاسخ دهیم.

گفتنی است در این نشست کتابداران، آموزگاران و ترویجگران کتاب از استان‌های هرمزگان، کرمانشاه، خوزستان و تهران صحبت کردند و تجربه‌های خود را با دیگران به اشتراک گذاشتند.

دهمین نشست مجازی کتابداران، از مجموعه نشست‌های ماهانه کتابداران کتابخانه‌های «با من بخوان» بود. این نشست‌ها با هدف پیگیری فعالیت‌های کتابخانه‌ها، به اشتراک گذاشتن تجربیات کتابداران از سراسر کشور با یک‌دیگر و پرداختن به موضوعات مورد نیاز کتابداران تدارک دیده شده است. این نشست‌های مجازی از آذرماه ۱۳۹۹ آغاز شده است و در ماه‌های آینده نیز ادامه دارد تا فرصتی برای تقویت شبکه‌ی کتابخانه‌های «با من بخوان» در سراسر کشور باشد.

سند رهنمودهای ایفلا برای خدمات کتابخانه‌های کودکان

گزارش نخستین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش دومین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش سومین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش چهارمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش پنجمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش ششمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش هفتمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش هشتمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

گزارش نهمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»

با کتابخانه‌های «با من بخوان» بیش‌تر آشنا شوید