VOA: نه ایران میترسد نه آمریکا قادر به اجماعسازی است
مرور اظهارات سه تحلیلگر ارشد آمریکایی، از درماندگی واشنگتن در برابر ایران حکایت میکند.
به گزارش شریان نیوز، به نقل از کیهان، صدای آمریکا از دنیس راس (از مقامات دولت اوباما و مشاور انستیتو واشنگتن) پرسید «این برداشت را که تهران دیگر واشنگتن را جدی نمیگیرد، چگونه باید تغییر داد؟ دنیس راس با تأیید ارزیابی مجری VOA گفت: ایرانیها به نظر میرسد ترسی از آمریکا ندارند. اگر بخواهیم دیپلماسی امکانپذیر شود، آنها باید از نبود یک راه حل دیپلماتیک ترس داشته باشند. من پیشنهاد کردهام طیفی از اقدامات را میتوانیم انجام دهیم. باید تلاشهای دیپلماتیکی برای انزوای ایران وجود داشته باشد. اشتباه دولت ترامپ این بود که به جای ایران، آمریکا را منزوی کرد. وقتی ایرانیها را زیر فشار میگذارید باید مراقب باشید ائتلاف گسترده حامی فشار را از دست ندهید.
در حالی که قربانیان روزانه کرونا در ایران 58 نفر و در آمریکا بالای 1600 نفر است، راس مدعی شد: ما میتوانیم دوباره اعطای واکسن کرونا را به ایران پیشنهاد کنیم. در عین حال این را باید برای ایران روشن کرد که اگر راه حل دیپلماتیکی در وین به دست نیاید، با خطر از دست دادن تمام زیرساختهای هستهایاش روبهرو خواهد شد.
وی بیآنکه به موشکباران بیسابقه پایگاه اشغالگران آمریکایی در عراق و قدرت موشکی ایران بپردازد، مدعی شد: ما میتوانیم با انجام رزمایش، تأسیسات موشکی و هستهای ایران را هدف قرار دهیم(!)
این سخن وی، با خدشه مجری VOA مواجه شد که معتقد بود گزینه نظامی معتبری در مقابل ایران وجود ندارد و حتی اسرائیلیها نیز چنین باوری ندارند.
راس در عین حال درباره بازدارندگی نظامی آمریکا اذعان کرد: شما میتوانید به سیاست فشار حداکثری ترامپ نگاه کنید و بگویید شکست خورد. در واقع واکنش حداکثری ایران را به همراه آورد. اما در عین حال من به وضعیت ایران در پذیرش برجام نگاه میکنم. این امر پس از اعمال تحریمهای اقتصادی از جمله منع فروش نفت ایران به دست آمد. به خاطر دارم ایرانیها میگفتند تا زمانی که زیر تحریم هستند، بر سر برنامه هستهایشان مذاکره نخواهند کرد. تحریمها به شکل چشمگیری افزایش یافت و ایرانیها مذاکره کردند. اگر فشار به درستی اعمال شود، قابلیت تغییر محاسبات ایران را دارد.
(در اینجا هم وی تجاهل میکند که دولت در ایران تغییر کرده و محاسباتش برمبنای نوسان فشارهای آمریکا نیست)
در ادامه، مجری VOA میپرسد «شما در دوره دولت اوباما در سال ۲۰۰۹ برای مجاب کردن چین به حمایت از تحریمهای بینالمللی علیه ایران به پکن رفتید. موضع چین امروز چقدر تغییر کرده است؟... دنیس راس پاسخ میدهد: آشکارا چینیها نفت ایران را خریداری میکنند. در این مقطع به نظر میرسد چینیها به ایران برای ایستادن در برابر فشارها کمک میکنند. چین بزرگترین واردکننده نفت در جهان است. آخرین چیزی که چینیها خواهان آن هستند قطع جریان نفت از خاورمیانه یا یک جنگ احتمالی ناشی از رفتار هستهای ایران است. چینیها هم باید از عواقب عدم همراهیشان از یک اجماع بینالمللی با هدف انزوای ایران بترسند.
صدای آمریکا در میزگرد خود همچنین با جان آلترمن «مدیر برنامههای خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن» گفتوگو کرد. آلترمن درباره میزان همراهی چین با آمریکادر مذاکرات میگوید: چین از همراهی با آمریکا و حضور در اتاق مذاکرات غایب است. آنچه من شنیدهام این است که سطح مشابهی از چنین توانایی در مورد آمریکا و چین دیده نمیشود.
بهنظر میرسد تنشهای فزاینده چین و آمریکا به همه چیز آسیب زده است. چین از سیاست موسوم به «دیپلماسی گرگ جنگجو» به دنبال ایجاد تخاصم با ایالات متحده است و این رویکرد امکان تفکیک اختلافات با موارد توافق را فراهم نکرده. موارد متعددی در چند ماه اخیر بوده که مقامهای ارشد آمریکایی از جمله شرمن و کری، به چین رفتند ولی نتوانستد با افرادی متناسب ملاقات کنند، چون ظاهرا چینیها از دیگر مسائل ناراحت هستند. در شرایطی که ایالات متحده میکوشد بر سر تغییر رفتار ایران در برنامه هستهایاش اجماع جهانی را احیا کند این امر مایه نگرانی است که چین مانعی بر سر یک اجماع بینالمللی باشد. مشکل ایالات متحده این است که چگونه بدون چین یک اجماع بینالمللی گسترده در برابر ایران شکل دهد و چگونه پکن را در یک تنش فزاینده همراه کند. این کارت دیپلماتیکی است که متأسفانه احساس میکنم آن روزها در گذشته که امکان حساب کردن بر روی چین برای ایفای نقشی سازنده در جامعه جهانی با هدف سوق دادن ایران به نقطهای درست به پایان رسیده است.
«اریک بروئر» افسر ارشد پیشین اطلاعاتی در شورای اطلاعات ملی و سازمان اطلاعات پنتاگون، دیگر شرکتکننده در میزگرد VOA بود که گفت: من بسیار نگرانم که ایران غنیسازی اورانیوم را، در فردو با سانتریفیوژهای پیشرفته به بیست درصد افزایش داده است. این یکی دیگر از نکات مایه نگرانی من است که برجام احیا نخواهد شد و ما وارد دورهای متزلزل و پرخطر میشویم. علاوه بر مسئله افزایش غنیسازی، میان ایران و آژانس توافقی برای دسترسی به دوربینهای ناظر بر فعالیتهای ایران در تاسیسات هستهای وجود ندارد. در شرایط فعلی تصور پیوستن آمریکا وایران در برجام بسیار دشوار است.
وی درباره علت حمایتش از برجام در گذشته گفت: برجام توافق بسیار خوبی بود. از جهت محدودیتهایی که بر فعالیتهای هستهای ایران اعمال کرده بود و زمان گریز هستهای ایران را به یک سال رسانده بود. از آن مهمتر افزودن جنبههای نظارتی و بازرسی بود که کار را برایگریز هستهای ایران بسیار دشوار کرده بود. من همچنان طرفدار بازگشت به برجام هستم. ولی فکر نمیکنم خیلی محتمل باشد.
بروئر با تایید اینکه دولت بایدن امکان مانور چندانی برای تحریمهای جدید ندارد، گفت: با توجه به تحریمهای وضع شده در دولت ترامپ، فضای به مراتب کندی برای رشد تحریم وجود دارد. اما میتوان اقدام چین در خرید نفت ایران را تحریم کرد یا پیگیر فعال شدن مکانیسم ماشه شد.
یادآور میشود بهخاطر خروج آمریکا از برجام، امکان دسترسی کاخ سفید به مکانیسم ماشه (امکان بازگرداندن خودکار تحریم از داخل برجام) وجود ندارد.