فقدان نگاه عمیق به ظرفیت‌های گردشگری و سهم اندک ایران از منافع اقتصادی این صنعت

غلامحسین شافعی در جمع اعضای کمیسیون گردشگری و فعالان این صنعت در اتاق مشهد اظهار کرد: عرصه سیاست‌گذاری کشورمان عمدتا صنعت گردشگری را یک ظرفیت تزئینی تلقی می‌کند و آن را یک پتانسیل عمیق برای کمک به توسعه و تعالی اقتصاد نمی‌داند. این امر باعث شده تا سهم و نقشی که گردشگری در توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای جهان ایفا کرده، برای ایران محقق نشود.

وی با انتقاد از مهجور ماندن بخش گردشگری کشور در سیاست‌های حمایتی دولت‌ها، عنوان کرد: یک مصداق این بحث را می‌توان در بودجه ۱۴۰۱ مشاهده کرد. از طرفی، اگر فعالان این صنعت، امروز به رویه‌های قانونی، بروکراسی اداری، ضعف زیرساخت‌ها و عدم حمایت‌ها منتقد هستند، بخشی از آن متوجه همین نگاه غلط به این بخش است.

شافعی تاکید کرد: گردشگری را علاوه بر رویکردهای اقتصادی باید یک فرصت مغتنم برای تبادل فرهنگی تلقی کنیم، نه آنکه به چشم تهاجم فرهنگی تفسیرش کنیم. قطعا تا زمانی که این جنس نگرش‌ها اصلاح نشوند بسیاری از مسائل خرد، حل و فصل نخواهند شد.

این عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری کشور، یک دغدغه شاخص دیگر فعالان صنعت گردشگری را نبود یک متولی واحد در این بخش و پاسکاری مسئولیت‌ها در رسیدگی و حل مشکلات آن، عنوان کرد و گفت: البته چالش‌هایی از این دست به تمام بخش‌های اقتصادی قابل تعمیم است. مسئولیت‌هایی به اقتضای شرایط، میان افراد و دستگاه‌ها توزیع می‌شود اما آن فرد یا نهادی که باید پاسخگوی غایی مسائل باشد، مشخص نمی‌شود و نتیجه آن است که بخش خصوصی در روند مطالبه‌گری مستمرا میان نهادهای متولی پاس می‌خورد. این مسئله یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های فضای کسب و کار کشور به شمار می‌آید.

وی با تاکید بر اینکه زیرساخت‌های کشور برای توسعه صنعت گردشگری، به قواره ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در این بخش فراهم نیست، خاطرنشان کرد: در حوزه گردشگری سلامت، مزیت‌های فراوانی داریم، از پزشکان و کادر درمان ماهر و توانمند تا هزینه‌های مقبول در قیاس با دیگر سیستم‌های درمانی جهان، اما چطور می‌توان ایران را به عنوان یک مقصد ایده‌آل برای گردشگری سلامت تبلیغ کرد در حالی که آلودگی هوا، محصولات غذایی و کشاورزی بعضا فاقد استاندارد، حمل و نقل فرسوده و... چالش‌هایی برای سلامت مردم همین کشور به شمار می‌آیند. همه این‌ مسائل می‌تواند نگرش بیرونی را نسبت به کیفیت و حتی پتانسیل گردشگری کشورمان، تحت‌الشعاع قرار دهد. با این اوصاف باید بپذیریم که زیرساخت‌های ما همپای ظرفیت‌هایمان توسعه نیافته‌اند و همین خود یک چالش خلق می‌کند.

شافعی تاکید کرد: در بخش گردشگری سلامت، همواره دغدغه جولان دلالان و سودجویان وجود داشته اما خوشحالیم که امروز تشکل‌های حرفه‌ای به این حوزه ورود کرده و تلاش دارند تا فضای موجود در این بخش را ساماندهی نموده و قانونمند سازند.

وی با اشاره به رویکرد مثبت وزارت امور خارجه و همراهی این نهاد در مشارکت‌طلبی از بخش خصوصی، از تشکیل کمیته مشترکی با حضور نمایندگان وزارتخانه‌های امور خارجه، صمت و اتاق ایران خبر داد و بستر مذکور را فرصتی برای طرح مشکلات و چاره‌جویی از آن‌ها در کمترین زمان ممکن، عنوان کرد.

رئیس پارلمان بخش خصوصی ایران، همچنین از کمیسیون گردشگری اتاق مشهد خواست تا مشکلات شاخص فعالان این حوزه را احصاء نموده و از مسیر شورای گفت‌وگو و توان اتاق ایران آن‌ها، در سطح ملی بهره بگیرند.

شافعی خاطرنشان کرد: صنعت گردشگری یک ظرفیت شاخص برای ما به شمار می‌آید تا آن نگرش‌های غلطی که محصول جوسازی‌های رسانه‌ای است را در سطح بین‌المللی، اصلاح کنیم. اغلب گردشگرانی که به کشورمان سفر می‌کنند، در تعامل با این جامعه ایرانی، تجربه بسیاری متفاوتی در قیاس با ذهنیت‌های پیشین خود دارند و آن را به هموطنان خود نیز منتقل می‌کنند. از این حیث باید هر گردشگر را یک سفیر فرهنگی تلقی کنیم و این پتانسیل ارزشمند را مغتنم بدانیم.

نبود مدیریت یکپارچه چالش عمده در حوزه گردشگری سلامت است

علی‌اکبر علیزاده‌قناد، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این جلسه گفت: نبود مدیریت یکپارچه چالش عمده در حوزه گردشگری سلامت به شمار می‌آید و فعالان این حوزه در خلاء چنین ضرورتی، میان نهادهای مختلف پاس می‌خورند و پیگیری‌ها عمدتا با صرف زمان زیاد و نتیجه اندک همراه است.

وی عنوان کرد: عدم هماهنگی بین وزارت بهداشت و وزارت میراث فرهنگی باعث شده تا افرادی که در بخش گردشگری سلامت به مدد اخذ مجوزها، فعالیت قانونی دارند در قیاس با سودجویان، مشکلات بیشتری را تجربه کنند.

علیزاده‌قناد تعالی صنعت گردشگری را در گرو تبلیغات و بازاریابی و جذب توریست دانست و عنوان کرد: باید رسانه‌های دولتی و سفارتخانه‌های ما در اقصی نقاط جهان به این مهم کمک کنند و ظرفیت‌های گردشگری ایران را معرفی کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر علی رغم کیفیت بالای خدمات پزشکی در ایران، درآمد و هزینه‌های این خدمات برای گردشگران خارجی ارزان است و این موضوع به واسطه تبلیغات ضعیف در این بخش است که باعث شده تا جایگاه ما در بازار منطقه در قواره داشته‌هایمان نباشد.

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی با بیان اینکه اردن و دبی رقبای ما در این حوزه در بازار منطقه محسوب می شوند، خاطرنشان کرد: علی رغم وجود حدود هزار بیمارستان خصوصی در کشور، طبق آمار نظام پزشکی درآمد گردشگری سلامت برای ایران تنها حدود یک میلیارد دلار در سال بوده و این در حالی است که اردن با داشتن فقط ۸۰ بیمارستان خصوصی و دولتی، درآمد خود را به حدود ۴ میلیارد دلار در سال ارتقاء داده است. در دبی نیز با ایجاد شهرک‌های سلامت، بحث جذب گردشگر این حوزه به صورت جدی پیگیری می‌شود و حتی از پزشکان و کادر درمان ایرانی نیز با پرداخت حقوق بالا و تسهیلات خوب، دعوت به عمل می‌آید تا در این مراکز مشغول به کار شوند.

علیزاده‌قناد خاطرنشان کرد: گردشگری سلامت صنعت پردرآمدی است، چرا که هر مسافر حدود ۵ تا ۱۵ هزار دلار در کشور مقصد هزینه می‌کند و این مبلغ در ایران به طور میانگین حدود ۲ هزار دلار است که بخش عمده آن مربوط به خدمات هتلینگ و ایاب و ذهاب می‌شود.

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی عنوان کرد: متاسفانه زیرساخت‌های تفریحی برای گردشگری سلامت در کشور ما مهیا نیست که باید برای این حوزه تدبیری اندیشید.

بر اساس گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی وی تصریح کرد: کشورهای عراق، افغانستان، آذربایجان، پاکستان، عمان، بحرین کویت، ترکمنستان و هند، بهترین گزینه‌ها برای برنامه هدف گردشگری سلامت ایران هستند. از این میان، افغانستان و عراق بیشترین گردشگران سلامت کشور ما را تشکیل می‌دهند.

انتهای پیام