هر آنچه راجع به تشی بزرگترین جونده ایران باید بدانید.
مشخصات ظاهری تشی (http://www.araas.ir/porcupine/) تشی بدنی پوشیده از خارهای راهراه قهوهای یا سیاه و سفید، بهطول 25 سانتیمتر دارد و دو نوع خار بلند و باریک و خار کوتاه و تیز در قسمت انتهایی بدنش قرار گرفتهاست . پاها و دست هایش پهن است و ناخنهای بلندی دارد. گوشت تشی (http://www.araas.ir/porcupine/) به دلیل اینکه گوشت خوار است و برای زندگی...
تشی بزرگترین جونده ایران
تشی بزرگترین جونده ایران است. که مانند مابقی مسایل محیط زیستی کشورمان سخت دچار بی مهری شده است.
درک مسایل حقوق محیط زیست مستلزم اطلاعات اولیه در محیط زیست است . و به همین دلیل علت گروه آراس خود را موظف به تلاش در این مسیر میدانند
تشی با نام علمی Erethizon dorsatum پرخارترین جانور جونده است، تشی بزرگترین جونده ایران است که وزن آن تا 30 کیلوگرم می رسد.هرچند نام لاتین آن خوک پرخار معنی میدهد. در حدود ۲۴ نوع جوجه تیغی وجود دارد
این جانوران سرعت کمی دارند، جثهای بزرگ و حس بویایی بسیار قوی دارند و عموماً شناگران ماهریاند.
اندازه: طول بدن این جانور 70 تا 90 سانتیمتر ، طول دم 8 تا 10 سانتیمتر، طول خارها 18 تا 35 سانتیمتر و وزن آن 11 تا 25 کیلوگرم است.
این حیوان در مناطق گوناگون ایران، با نامهای متفاوتی شناخته میشود. در شمال ایران، به آن تشی میگویند. در اصفهان چوله و از یزد تا جنوب ایران، سیخور نام دارد. نامهای دیگر آن هم عبارت است از: کوله تیغ نه، سیکور، آقلی کرفی، اوخ آتان، سوچر و …
تشی بدنی پوشیده از خارهای راهراه قهوهای یا سیاه و سفید، بهطول 25 سانتیمتر دارد و دو نوع خار بلند و باریک و خار کوتاه و تیز در قسمت انتهایی بدنش قرار گرفتهاست . پاها و دست هایش پهن است و ناخنهای بلندی دارد.
حکم شرعی گوشت تشی(خوردن گوشت تشی حلال است یا حرام)
اسلام حیواناتی که از گوشت خواران هستند را حرام اعلام کرده است. خوراک برخی از این تشی ها موش است و خود را به وسیله گوشت آن ها سیر می کنند. همچنین دین اسلام گوشت همه حیواناتی که برای زندگی خود چاه حفر کرده و در آن زندگی می کنند. را حرام اعلام کرده است.گوشت تشی به دلیل اینکه گوشت خوار است و برای زندگی خود چاله می کند، در دین اسلام حرام اعلام شده است.
این جانور شبگرد است و به صورت انفرادی زندگی میکند. ولی گاهی یک گروه فامیلی کوچک در یک لانه ساکن میشوند.
تشیهای جوان معمولا بعد از تغذیه به صورت درازکش در کف زمین قرار میگیرند. که باعث میشود افراد تصور کنند. که حیوان بیمار است، ولی این امر یکی از نشانههای سالم بودن حیوان است، چون نشان میدهد که حیوان از کل ظرفیت معده خود استفاده کرده است.
سیخور جوندهی بسیار محتاطی است که فقط بعد از تاریکی کامل هوا از لانهاش بیرون میآید و به تنهایی زندگی میکند. معمولاً در سوراخ های وسیع و عمیق، شکاف سنگها، غارها و خرابهها، چاهها و قناتهای متروک لانه میسازد. در طول روز، در این لانهها، که ورودیهای متعدد و بسیار وسیعی دارد، باقی میماند و استراحت میکند
با وجود خارهای خطرناک، تنها حیوانی که می تواند تشی را شکار کند، پلنگ است
سیخور نمیتوانند خارهای خود را پرت کنند. آنها در هنگام خطر، خارهایشان را سیخ می کنند تا قیافهی ترسناکی پیدا کنند. ابتدا با تکان دادن آنها و تولید صدا سعی میکنند دشمن را فراری دهند . اما اگر تهدید ادامه پیدا کرد، خود را از پشت به حیوان مهاجم میکوبند. در این حمله، خارهای شل بدن سیخور کنده میشود. گاهی هم در حال فرار ناگهان توقف میکنند و باعث برخورد حیوان مهاجم با خارهای بدنشان میشوند.
سیخور در تمام زیستگاهها شامل مناطق جنگلی، کوهستانی و بیابانی زندگی میکند و در مناطق کوهستانی، بیشتر از بیابانی گزارش شدهاست.در ایران به جز آذربایجان غربی، در تمام استانها پراکنده است
سیخور از تمام قسمتهای گیاهان تغذیه میکند. برای خوردن پیاز و ریشه گیاهان زمین را حفر میکند. تشی علاقه وافری به سیب زمینی و میوه جات دارد. بعضا دیده شده حتی از خرما نیز تغذیه میکند.
در اطراف لانه تشی استخوان یافت میشود. تشی با خوردن استخوانها و شاخهایی که پیدا میکند، مواد معدنی مورد نیاز برای رشد خارهای خود را فراهم میکند
این جانور در سال یک بار تولید مثل میکند. تشی ماده در فصل بهار تا پاییز بچه میزاید دوره آبستنی آن حدود۱۱۲ روز است و ۱ تا ۴ بچه میزاید. بچهها در زمان تولد دارای مو و چشمهای باز هستند. تا دو ماهگی وابسته به مادرند و در یک سالگی بالغ میشوند. طول عمر تشی حدود ۱۵ سال است.
تفاوت بین جوجه تیغی و تشی
تشی را بعضی با جوجه تیغی اشتباه میکنند؛ در صورتیکه که کاملا با هم تفاوت دارند. جوجه تیغی از رده پستانداران و راسته حشره خواران است، اندازه جمجمه و خار و دم آن کوچک است وزن آن حداکثر ۱ کیلوگرم است و به علت خوردن آفات گیاهی از لحاظ کشاورزی مفید است در صورتیکه تشی از رده پستانداران و از راسته جوندگان است و اندازه جمجمه خار و دم آن بزرگ و وزن آن به ۳۰ کیلوگرم و از لحاظ وزن به ۳۰ کیلوگرم هم میرسد و از لحاظ کشاورزی یک آفت به شمار میرود.
آیا تشی جوجه تیغی ها و تیغ پرتاب میکنند؟
بر خلاف آنچه که شایع است. تشی نمیتواند خارهای خود را پرت کند. در موقع احساس خطر برای بزرگ جلوه دادن خود خارها را سیخ میکند و خود را از پشت و یا بغل به حیوان مهاجم میکوبد.
سیستم دفاعی تشیها به گونهای است که در زمان فرار از شکارچی امکان افتادن تیغهای او وجود دارد. معمولا زمانی که شکارچی تشی ها، پلنگ آنها را دنبال میکند به خاطر سرعت بیشتر آن نسبت به تشی، زودتر به او میرسد. این جانور که زودتر از پلنگ خسته میشود، تیغهای خود را سیخ کرده و به یکباره میایستد و به این صورت پلنگ با او و تیغ هایش برخورد میکند.
در این شرایط تیغهایی که سستتر هستند به زمین میافتد و یا به دست و پای پلنگ فرو میروند. تشی به هیچ عنوان قادر نیست که تیغ هایش را پرتاب کند.او تنها از آن به عنوان چیزی برای در امان ماندن از پلنگ استفاده میکند.
در ایران جمعیت نسبتاَ زیادی دارد و خطری نسل آن را تهدید نمیکند.
خطراتی که تشی را تهدید می کنند
پوست گران تشی مورد طمع شکارچیان است
از پوست تشی یکی از زیباترین و گرانترین چرمهای دنیا به دست میآید. از تیغ و جمجمه تمیز شده این حیوان به عنوان لوازم لوکس تزئینی استفاده میشود، از امعا و احشای تشی میتوان برای تغذیه دام و طیور استفاده کرد.
در برخی مناطق، گوشت تشی را میخورند.
بازار هدف برای گوشت تشی کشورهای آسیای شرقی است و میتوان از آن به عنوان دارو استفاده کرد. بازار هدف برای چرم و تیغ و جمجمه، اروپا و آمریکای لاتین است.
محیط زیست به عنوان سرمایه ملی و متعلق به نسل امروز و نسلهای آینده امانتی ارزشمند در دستان ماست، امانتی که نیازمند حفاظت و صیانت عمومی بوده و فرهنگ سازی و آموزش در این مسیر ضرورتی فراموش نشدنی است.