مهمترین عامل پیروزی انقلاب اسلامی چه بود؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ انقلاب اسلامی ایران در سال 57 پس از سال ها مجاهدت مردم انقلابی که دیگر تاب و تحمل بی عدالتی و ظلم و جور و ستمشاهی رژیم پهلوی و احاطه استکبار خارجی بر حکومت ایران را نداشتند، رقم خورد. پیروزی که با رهبری امام(ره) و فرماندهانی بیدار دل در سایه نور اسلام و معنویت ناشی از آن برای مردم ستم کشیده و مسلمان به دست آمد.

اما آنچه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به دنیا مخابره شد با دیگر انقلاب هایی که در دنیا رخ می داد متفاوت بود! امری که به اذعان و اعتراف متفکران و نظریه پردازان بزرگ جهان سبب تغییر و تصحیح نظریات آنها درباره چگونگی شکل گیری، رهبری و پیروزی انقلاب ها در جهان شد؛ این نظریه پردازان به عامل مهمی به نام معنویت در پیروزی انقلاب ایران در سایه دین مبین اسلام اذعان داشتند همان عاملی که هم مردم با جان و دل درکش کرده بودند و هم امام و رهبری به آن اشاره کرده بودند.

تحول الهی مهمترین عامل پیروزی انقلاب

امام (ره) که آگاه ترین مردم به اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران در سال‌های اوج گیری نهضت اسلامی و قبل از آن بودند، مهم ترین عامل پیروزی و رمز موفقیت انقلاب ایران را «تحولی الهی» که در روح و جان مردم مسلمان ایران رخ داده بود، می دانستند.

سخنان روشنگرانه امام در مردم سبب تحولی عظیم شده و باعث شده بود ترس از رژیم، دستگیری، زندانی و شکنجه و حتی کشته و شهید شدن را کنار بگذارند و با شجاعتی که از همین ایمان و تحول به دست آمد در برابر طاغوت زمان خود بایستند و با وحدتی معنوی که از این شجاعت مومنانه نشات می گرفت و البته به فرموده امام خمینی(ره) با نزول امدادهای غیبی به پیروزی مثال زدنی در تاریخ ایران و بلکه جهان دست پیدا کنند و تمام قد هم برای دفاع از این پیروزی و انقلاب در صحنه بمانند و بعد از انقلاب هم در دفاع مقدس از کشور در برابر تجاوز رژیم بعثی عراق این وحدت برادرانه و معنوی را به تصویر بکشند.

پیروزی در سایه ایدئولوژی بزرگ اسلام

انقلاب ایران در شمار انقلاب‌های اجتماعی و بزرگ قرار می گیرد چرا که در سایه ایدئولوژی بزرگ اسلام هم حکومت را تغییر داد، هم به تغییر در ایدئولوژی حاکم و نیز خط مشی های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در ابعاد داخلی و خارجی بر مبنای احکام اسلامی منجر شد. اما مهمترین عاملی که سبب پیروزی انقلاب ایران آن هم با این ابعاد وسیع و جهان شمول شد معنویت، اسلام و تاسی به آیات قرآن بود همان معنویت الهی که از وجود امام خمینی(ره) و از شخصیت والای ایشان به قلب و جان مردم رسوخ کرد.

«روبین وود زورث»، خبرنگار غربی درتشریح امام (ره) می نویسد: «زمانی که امام خمینی از در وارد می شد احساس می کردم که از لا به لای آن گرد بادی از نیروی معنوی وزیدن گرفت، گویا در ورای آن عبای قهوه ای، عمامة مشکی و ریش سفید، روح زندگی جریان داشت؛ به طوری که همة بینندگان را محو تماشای خود کرد...» این نیروی معنوی که خبرنگار غربی را تحت تاثیر شخصیت امام خمینی(ره) قرار می دهد همان معنویتی است که از تعالیم الهی اسلام و کلام نورانی قرآن نشات می گیرد و سبب می شود مسلمان از طاغوت و ستمگر هراسی به دل راه ندهد و با صلابت و اقتدار در مسیر حق قیام کند. در حقیقت نقش معنویت گرایی امام (ره)، در احیای معنویت و دین اندیشی و ایجاد تحوّلات معنوی و تغییر معادلات جهانی بسیار تعیین کننده است.

«معنویت» عاملی معجزه‌آسا

شکی نیست که معنویت یکی از عوامل مهم و معجزه‌آسای پیروزی انقلاب بود؛ معنویتی که هم در پیروزی و هم در استمرار انقلاب نقش بنیادی داشت؛ همین امر است که امام(ره) می فرماید: «ما می‌دانیم که این انقلاب بزرگ که دست جهانخواران و ستمگران را از ایران بزرگ کوتاه کرد، با تأییدات غیبی الهی پیروز گردید. اگر نبود دست توانای خداوند، امکان نداشت یک جمعیت ۳۶ میلیونی با آن تبلیغات ضداسلامی و ضدروحانی پیروز شود...»

رهبر معظم انقلاب هم به نقش مهم و تاثیر گذار معنویت، اسلام و قرآن در پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 تاکید می کنند و می گویند: «در حقیقت امام خمینی(ره) با قیام الهی، قرآن مهجور را مشهور و سنت مستور را سنت مشهور و دین مهجور را دین مأنوس کرد»؛ «او بـه اسـلام عـزت بخشید و پرچم قرآن را در جهان به اهتزاز درآورد».

نقش معنویت و اسلام در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران چنان پر رنگ است که مخابره پیام انقلاب هم به دنیا و هم در درک و تفسیر اندیشمندان غربی از انقلاب و نهضت ایران بوضوح قابل مشاهده است. دکتر فوسبری کشیش ورئیس دانشگاه‌های کاتولیک آمریکای لاتین هم می‌گوید: «آیت‌الله خمینی با استفاده از ریشه‌های فرهنگی اسلامی، موجب حرکت تاریخی ملت خویش گشت. وی توانست با یک انقلاب مذهبی ـ سیاسی، حرکت عظیمی در کشورهای اسلامی به وجود آورد و با بازگشایی این راه، وجدان معنوی غرب را شدیداً به لرزه درآورد؛ از این رو، یکی از مهم‌ترین آثار انقلاب اسلامی، احیای اندیشه و هویت دینی در جهان است».

ارتباط عاطفی و معنوی امام(ره) با مردم

شاید باید اینگونه تفسیر کرد که ارتباط عاطفی عمیقی که میان امام و مردم در جریان رهبری انقلاب در حال شکل گیری بود سبب تزریق معنویت کلام و روح امام به مردم شده بود و سبب حرکت رو به جلوی مردم و عدم ترس آنها از شهادت و شکنجه بود؛ در حالیکه پیش از این و در رژیم پهلوی چنین ارتباطی نه تنها وجود نداشت بلکه رژیم مردم را از خود جدا می دانست و تنها به فکر عیش و نوش و چپاول ثروت های ملت ایران بود.

چنانچه در برخی منابع ذکر شده است که «محمدرضا پهلوی، به دلیل تربیت غربی‌اش، مردم را کوچک و ذلیل می‌انگاشت و آنان را تحقیر می‌کرد؛ در کنفرانس مطبوعاتی در سال 1353 مردم ایران را «تنبل» خواند و ‌گفت: «این مردم قادر به انجام هیچ چیز نیستند، مثل گوسفند می‌مانند». همچنین ‌گفته بود: «مردم ایران از معدود ملل عقب‌افتادۀ جهان بودند، که حتی عادت به شست‌وشوی دست و صورت خود نداشتند و پدرش رضاخان بود که مردم را به شستن دست و صورت و نظافت شخصی عادت داد.» اما امام که تربیت یافته مکتب انبیای اسلامی بود همانند ائمه با مردم ارتباط داشت. میشِل فوکو می‌گوید: «شخصیت آیت‌الله خمینی پهلو به افسانه می‌زند؛ زیرا هیچ رئیس دولتی و هیچ رهبر سیاسی حتی با حمایت تمام رسانه‌های دنیا نمی‌تواند ادعا کند که با مردمش چنین پیوند عاطفی عمیقی دارد.»

امام خمینی(ره) معنویت را همان که برگرفته از مکتب انبیای الهی و ائمه معصومین(ع) است را به همراه تعالیم اسلام و کلام وحی به عنوان مهمترین عامل در پیروزی به جامعه ایران تزریق کرد تا مردم ضمن خود باوری و احساس ارزشمندی برای به دست گیری آینده و سرنوشت خود و فرزندانشان و جلوگیری از ظلم و فساد و چپاول سرمایه های کشور دست به قیامی بزنند که نتیجه اش در 22 بهمن به تمام دنیا مخابره شد و آن انقلابی در سایه اسلام، قرآن و معنویت نازل شده از آن بود.