با بچه عصبی چگونه رفتار کنیم؟/ مهارت‌های مدیریت خشم

واکنش والدین در برابر خشمگین و عصبی شدن بچه‌ها در سنین مختلف، با هم متفاوت است. برخی، چون بچه‌ها مقابله به مثل می‌کنند و آن‌ها هم عصبی می‌شوند و داد می‌زنند. برخی بی تفاوتی پیشه می‌کنند، اما عده‌ای از والدین هم هستند که با آرامش می‌توانند بچه‌های‌شان را آرام کنند، بدون اینکه عصبانی شوند، روش‌هایی را بلد هستند که به آرامش خانواده کمک می‌کند.

دلایل عصبی و خشمگین شدن بچه‌ها به فراخور سنشان با هم متفاوت است. برخی بچه‌ها در سنین نوزادی وقتی به نیازهایشان پاسخ داده نمی‌شود، عصبی و بی قرار می‌شوند، گریه می‌کنند و اجسام را پرت می‌کنند. برخی، اما در سنین بالاتر برای اینکه به خواسته‌های دیگرشان برسند، عصبانی می‌شوند یا بی قراری می‌کنند.

اگر شما به عنوان والدین نتوانید رفتار‌های عصبی بچه هایتان را تعدیل و به آرامش برسانید، این رفتار‌ها بعدتر در قالب رفتار‌های خشن در اجتماع، طلاق، بیماری‌های مختلف، تحصیلات پایین، اعتیاد به مواد مخدر ، یا در بدترین حالت‌ها جرم و جنایت و مسائل منفی دیگر تبدیل می‌شود. بسیاری از روان شناسان معتقد هستند که بیشتر جرم‌هایی که در بزرگسالی رخ می‌دهد، منشأ آن در کودکی است.

پس پدر و مادر باید بتوانند رفتار‌های عصبی و پرخاشگر بچه را با آرامش پاسخ دهند و تربیت صحیح داشته باشند. صرف نظر از مواردی که باعث عصبی شدن بچه‌ها می‌شود، در این گزارش چند راهکار برای ایجاد آرامش در بچه‌های عصبی را دنبال می‌کنیم:

۱-از قصه و داستان گویی استفاده کنید

در بچه‌های عصبی سنین پایین‌تر، می‌توانید یک مجموعه داستان‌های خیالی را تعریف کنید یا قصه‌هایی بخوانید که درباره این هست که مثلا یک بچه‌ای بوده که خیلی با همه دعوا می‌کرده و همه را ناراحت می‌کرده، واسه همین دیگه هیچکس باهاش دوست نمی‌شده، واسه همین تصمیم میگیره که تغییر کنه و …

کودکان خیلی زود خودشان را جای شخصیت داستان می‌گذارند. البته بهتر است که این داستان گویی با مسائلی، چون بچه به جهنم رفته، یا کتکش زدن، یا ترس‌هایی که باعث فوبیا‌های بزرگ در بزرگسالی می‌شود، مثل ترس از حیوانات، بردن لولو و چیز‌های دیگر همراه نباشد.

۲-صندلی غر زدن.

اما راه دیگر این است که یک صندلی گوشه‌ای از خانه بگذارید و اسم آن قسمت را بگذارید: «صندلی غر زدن»؛ و برایش مشخص کنید که هر موقع فرزندتان عصبی شد، باید برود آنجا بنشیند، چون دیگر هیچ کجای خانه حق غر زدن، داد زدن، عصبانی و خشمگین شدن ندارد، اما روی آن صندلی می‌تواند عصبانی شود و داد بزند.

۳-واکنشی به عصبانیتش نشان ندهید

یکی دیگر از راهکار‌ها این است که زمانی کودکتان عصبی شد و در حال داد زدن است، سعی کنید هیچ واکنشی نشان ندهید و به او بگویید: من اصلا صدا‌های بلند را نمی‌شنوم اگه چیزی می‌خوای بگی بیا بشین تا اروم با هم صحبت کنیم. این راهکار برای بچه‌هایی است که به سنی رسیده اند که قدرت درک و فهم مسائل را دارند.

در این روش کودک یاد می‌گیرد که با داد زدن به خواسته هایش نمی‌رسد و باید خشمش را کنترل کند.

۴-استفاده از روش‌های کنترل خشم

یک سری روش‌های کنترل خشم هم هست که برای بزرگسالان هم به کار می‌رود؛ بنابراین وقتی کودکتان عصبانی است می‌توانید از برخی این روش‌ها استفاده کنید تا خشمش را بتواند کنترل کند.

مثل اینکه یک کاغذ به او بدهید که آن را ریز ریز کند یا یک بادکنک به او بدهید تا باد کند و آن را بترکاند. البته در برابر این خورده کاغذ‌ها و ترکاندن بادکنک‌ها دیگر نباید او را مواخذه کنید، چون این روش‌ها راهی برای کنترل خشم جسمانی و روانی است.

الگوگیری بچه‌ها از والدین

این مبرهن است که یکی از دلائل پرخاشگری بچه ها، یادگیری آن‌ها و الگوپذیری شان از بزرگسالان و مخصوصا پدر و مادرشان است. کودکانی که دارای والدینی با خلق عصبی و پرخاشگرانه هستند، عموما مثل والدینشان می‌شوند. نباید به آموزش ندارد، بلکه این خود الگوگیری است وقتی رفتار‌های پرخشونت پدر و مادر را می‌بینند، مسلما پرخاشگر می‌شوند. پس نکته بعدی این است که پدر و مادر‌ها روی خودشان کار کرده و این رفتار‌ها را ترک کنند.

مهارت‌های مدیریت خشم

در زمینه مهارت‌های کنترل خشم در بالا صحبت شد، اما بهتر این است که خود والدین در این زمینه الگوی بچه‌ها باشند. بهتر است بچه‌ها را در معرض مشکلات گذشته و حال خود قرار ندهید و به آن‌ها نشان دهید که چطور خودتان در مواقع بحرانی خشمتان را مدیریت می‌کنید. زمانی هم که پیش بیاید در جایی عصبانی شوید، برای بچه توضیح دهید که مثلا: عصبانی شدم، چون ماشین جلویی ناگهان ایستاد یا اینکه حرف بد زد.

همین صحبت کردن درباره احساساتتان باعث می‌شود که بچه هم بتواند درباره خشم و عصبانیتش صحبت کند، به جای اینکه به روش‌های نادرست آن را برون ریزی داشته باشد.