به گزارش ایرنا سیزدهم فروردین ماه هر سال، روز پایان جشن‌های نوروزی است. در این روز، مردم بنا بر سنتی فرهنگی، از خانه‌ها بیرون می‌آیند و به دشت و صحرا و باغ می‌روند تا آخرین روز عید را در طبیعت، ودر کنار سبزه و گیاه و آب روان چشمه‌ها و جویبارها بگذرانند.

استان لرستان از دیرباز تاکنون به دلیل برخورداری از مواهب خدادادی، طبیعت بکر، جنگل های کهن بلوط و آبهای روان به عنوان پایتخت طبیعت ایران مطرح بوده است.

این موقعیت بسیار استثنایی در گذشت قرون و اعصار موجب پدید آمدن یکی از بزرگترین، اصیل ترین و قدیمی ترین تمدن های جهان شده است؛ از این رو در آثار و اشاره های مورخان مطرح جهان از آداب و رسوم مردمان لر بسیار یاد شده است.

از نحسی و بدشگونی عدد ۱۳ در اعتقاد ایرانی ها بسیار صحبت شده اما آیا `سیزده به در` نیز برگرفته از همین اعتقاد است؟

به گفته کارشناسان درخصوص آیین روز طبیعت در لرستان به قطعیت می توان گفت نه تنها روز سیزدهم فروردین نزد مردم لرستان نحس نبوده بلکه از گذشته های دور این روز را خوش یمن می دانسته اند.

همچنین ریشه آیین `سیزده به در` در یک قصه محلی قدیمی به نام امیل و ممیل می‌باشد که در جریان آن خداوند روز سیزده فروردین را به عنوان فرصتی دوباره به مادر این ۲ برادر برای بازگشت سرما بخشیده است.

در دهه های اخیر بحث های مفصلی در مورد وجود آیین دیگری به نام `چهارده به در` و اینکه آیین مذکور مختص به اهالی لرستان است مطرح شده که به گفته کارشناسان، در زمان پهلوی اول قشون رضا شاه در منطقه لرستان از قدرت ویژه ای برخوردار بودند لذا بی مهابا و در مقابل چشمان مردم شریف این خطه اقدام به میگساری و ولنگاری می کردند لذا مردم لرستان که همواره به غیرت و حفظ حرمت نوامیس خود شهره عام و خاص بودند برای جلوگیری از درگیری و ایجاد آشوب در منطقه از رفتن به دامان طبیعت در روز سیزدهم فروردین پرهیز نموده و برگزاری آن را به روز بعد موکول می کردند.

بعد از گذشت چندین سال و به طور کامل پس از انقلاب اسلامی، برگزاری این آیین به شیوه دیرینه خود بازگشت. از این رو نسبت دادن سیزدهم و چهاردهم فروردین به مردم منطقه ای خاص از لرستان هیچ گونه پایه و اساس تاریخی ندارد.

ریشه تاریخی `گره زدن` نیز به ازدواج مشی و مشیانه فرزندان کیومرث برمی گردد و ایرانیان نیز که این پیوند را نماد خوشبختی می دانستند اقدام به گره بستن و پیوند دادن سبزه ها به یکدیگرمی کردند.

برافروختن آتش و خوردن کباب علاوه بر ریشه ای قدیمی دلیلی علمی نیز دارد. در این روز مردم لرستان چوب های خشک برجا مانده از زمستان را برای گرم کردن خود آتش می زدند چراکه در آن روزگار، سیزدهم فروردین هوا هنوز سرد بود و با این کار دود برخواسته از آتش برافروخته شده موجب حفاظت جوانه درختان از سرما و تازه ماندن آنها می شد.

برافروختن این آتش موجب شد که مردم به فکر استفاده از غذایی بیفتند که بتوانند با گرمای همین آتش طبخ کنند لذا بهترین انتخاب استفاده از گوشت تازه بود چرا که در منطقه لرستان به وفور یافت می شد.

همه این رسوم و آیین ها حکایت از پیوند ناگسستنی طبیعت با زندگی مردم لرستان دارد. سرمایه ای عظیم و غیر قابل جایگزینی که اکنون با به خطر افتادن آن شاهد تغییرات گسترده در شیوه زندگی لرستانی ها هستیم.

خبر خوش اینکه با گسترش شبکه های اطلاع رسانی مجازی و آگاهی بخشی بخش عظیمی از جامعه نسبت به مخاطرات زیست محیطی، شاهد ظهور و بروز خودجوش فعالیت مردم در این عرصه به ویژه سازمان های مردم نهاد هستیم.

یکی از همین فعالیت ها مشارکت گسترده لرستانی ها در جمع آوری زباله های حین برگزاری مراسم روز طبیعت است.