براساس این پژوهش این شرکت‌ها با نیروی انسانی توانمند خود در هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی، اقتصادی و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر نقش دارند. محققان در پژوهشی با عنوان «تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت‌های دانش‌بنیان» آورده‌اند، تجاری‌سازی دانش به معنای تبدیل یافته‌های جدید و ایده‌های پژوهشی به محصولات، خدمات و فناوری‌های قابل ارائه به بازار است.

این پژوهش توسط نوشین بیات، دانش‌آموخته گروه مدیریت دولتی، محمد ذاکری، دکتری مدیریت دولتی امور مطالعات نظام‌ها و فناوری‌های مدیریتی و اسماعیل اسدی، استادیار گروه مدیریت دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری تهران، انجام شده که نشان می‌دهد تجاری‌سازی دانش گرایشی است که به موجب آن دانشگاه می‌تواند نتایج تحقیقات را جهت تولید سرمایه به بازار انتقال دهد.

نکته حائز اهمیت در این فرایند شناسایی و اولویت‌بندی عوامل تاثیرگذار در روند تجاری‌سازی دانش است. شناسایی عوامل تاثیرگذار به مدیران و تصمیم‌گیران، امکان تصمیم‌گیری و تعیین خط مشی تجاری‌سازی را می‌دهد. فرایند تجاری‌سازی تحقیقات و فناوری‌ها به معنای ارائه یافته‌های علمی و پژوهشی به عموم و کل جامعه است.

از آنجا که انسان‌ها مهم‌ترین نقش را برای دستیابی به مزیت رقابتی سازمان‌ها ایفا می‌کنند، باید دارای مهارت‌ها و تخصص‌های لازم باشند و به صراحت می‌توان گفت مهم‌ترین ابزار و منبع قدرت برای افراد در سازمان‌ها، دانش و اطلاعات آن‌هاست. با جایگزین شدن کارگر دانشی قرن ۲۱ به جای کارگر دستی قرن ۲۰ کاربرد مدیریت دانش و تسهیم دانش به طور گسترده مورد توجه قرار گرفت و به عنوان منبع مهمی برای کسب مزیت‌های رقابتی منظور شد.

قدم اول برای مدیریت دانش و اطلاعات در سراسر سازمان و تجاری‌سازی آن وجود اعتماد بالای درون سازمانی است. وجود اعتماد در روابط بین دانشگران به صورت چشمگیری حایز اهمیت است و روابط کاری که به واسطه اعتماد ایجاد شده‌اند، همکاری را تقویت نموده، تعارضات را کاهش داده، تعهد به سازمان را افزایش و تمایل به ترک سازمان را کاهش می‌دهند.

اگر چه نباید اعتماد را به عنوان راه حل نهایی تمام مشکلات سازمان تلقی کرد اما تیم‌هایی که در آن‌ افراد احساس تنش و نارضایتی می‌کنند و از نظر عاطفی، تعهد کمتری نسبت به سازمان دارند، در بلندمدت می‌توانند غیرمولد بوده و برای سازمان زیان‌بخش باشند. برای اینکه سازمان‌ها اثربخش باقی بمانند، لازم است در زمینه شرایطی که اعتماد را بین اعضا تسهیل می‌کند، سرمایه‌گذاری شود.

مساله اصلی تحقیق پیش رو آن است که یکی از مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان رضایت‌بخش نبودن سطح تجاری‌سازی آن است که هزینه‌های هنگفتی بر این شرکت‌ها تحمیل می‌کند. شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری نیز از این قاعده مستثنی نیستند چراکه میزان تجاری‌سازی دانش در این شرکت‌ها به اذعان مدیران و مشاهدات محقق در سطح مناسب قرار ندارد که پیامدهای منفی مانند نارضایتی ذی‌نفعان را در پی داشته است؛ به طوری که این مساله به یکی از اولویت‌ها و دغدغه‌های مهم سیاستگذاران و برنامه‌ریزان این شرکت‌ها تبدیل شده است.

براساس آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان که در سال ۱۳۹۶ به تصویب هیات وزیران رسید، دولت، دستگاه‌های اجرایی و نظام مالی ملزم به حمایت از فعالیت این شرکت‌ها شده‌اند. افزایش شناخت موجود در این زمینه می‌تواند به ایجاد و توسعه روابط هم‌افزا، افزایش اعتماد سازمانی و تجاری‌سازی دانش کمک کند و همچنین زمینه مناسبی را برای تقویت تجاری‌سازی دانش از طریق ارائه راهنمایی به مسئولان، مدیران و سیاست‌گذاران این حوزه ایجاد کند.

هفت عامل به عنوان اصلی‌ترین مشکلات تجاری‌سازی فناوری شناخته شده است که می‌توان به ضعف در روند تجاری‌سازی، چالش‌های فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخش‌های غیردولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذی‌نفعان و رفتارهای سیاسی متناقض اشاره کرد که اعتماد سازمانی نیز جزو مولفه‌های مهم در این زمینه است.

بنابراین اعتماد سازمانی به میزان زیادی می‌تواند تجاری‌سازی دانش را تحت‌الشعاع قرار دهد. زمانی که اعتماد سازمانی در سازمان ارتقا پیدا کند، نتایج و پیامدهای مثبتی در زمینه تجاری‌سازی دانش به دنبال خواهد داشت. براساس بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیق اعتماد سازمانی جزو عوامل سازمانی موثر بر تجاری‌سازی دانش است.

این پژوهش در فصلنامه خط مشی گذاری عمومی در مدیریت در سال ۱۴۰۰ منتشر شده است.

انتهای پیام