به گزارش ایران اکونومیست، سال 1384 بود که طرح ویژه نوسازی و بهسازی مسکن روستایی فعالیت خود را با سهمیه نوسازی و بهسازی سالانه 200 هزار واحد مسکونی آغاز کرد. در آن سال به هر واحد مسکونی تسهیلات 5 میلیون تومانی تعلق می‌گرفت، تا زمینه نوسازی واحدها به عنوان تسهیلات ساخت مهیا شود.

البته این شیوه ساخت به نوعی مشابه شیوه خودمالکی در واحدهای مسکونی شهری است، زیرا زمین به عنوان مهمترین نهاده ساخت توسط خود روستاییان تامین می‌شده است.

*جزئیات آماری از ساخت مسکن روستایی

اکنون با گذشت 16 سال از طرح نوسازی و بهسازی مسکن روستایی، بر اساس آخرین آمار از 3 میلیون 160 هزار 445 سهمیه تخصیصی، 2 میلیون و 943 هزار 532 سهمیه به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به عنوان مجری این طرح ابلاغ شده است.

جزئیات آماری عملکرد بنیاد مسکن بیانگر آن است که از تعداد مذکور سهمیه ابلاغی بنیاد مسکن تا کنون برای 2 میلیون 71 هزار 117 واحد مسکونی اقدام به عقد قرار داد کرده و از این تعداد زمینه اجرای پی‌سازی 2 میلیون 25 هزار 916 واحد مسکونی را مهیا کرده است.

بر این اساس تا کنون 1 میلیون و 981 هزار و 821 واحد مسکونی نیز به مرحله سقف رسیده و در نهایت 1 میلیون و 931 هزار و 185 واحد مسکونی روستایی به طور کامل نوسازی و بهسازی شده است.

آمار عملکرد سالانه بر اساس به روز‌ترین آمار تنها تا سال 1400 ادامه پیدا کرده و به دلیلی صادر نشدن مجوز تضمین نرخ سود و اصل این تسهیلات در سال 1401 توسط سازمان برنامه و بودجه شاهد توقف روند ساخت واحدهای مسکن روستایی هستیم.

متاسفانه توقف مقطعی و سالانه طرح نوسازی و بهسازی واحدهای مسکونی روستایی تنها متعلق به سال 1401 نیست و در دولت روحانی نیز طی دو مقطع یعنی سال 1392 و سال 1394 نیز شاهد توقف ساخت مسکن روستایی در کشور بودیم.

مجموع اعتبارات اختصاص یافته در قالب تسهیلات ساخت مسکن به متقاضیان مسکن روستایی تا کنون معادل 30 هزار 65 میلیون تومان برآورد می‌شود. که از هر فقره تسهیلات 5 میلیون تومانی در سال 1384 آغاز شده و تا تسهیلات 100 میلیون تومانی سال 1400 ادامه یافته است.

نکته قابل توجه در واکاوی آماری مسکن روستایی جایی است که بیشتر رکورد نوسازی و بهسازی مسکن روستایی طی یک سال شکسته شده است. بر این اساس در سال 1389 شاهد تکمیل ساخت 325 هزار 774 واحد مسکونی روستایی در قالب این طرح بودیم که بیشترین میزان طی 16 سال گذشته تلقی می‌شود.

از سوی دیگر فارغ از آمار صفر بودن ساخت مسکن طی سه سال 1392، 1394 و 1401، کمترین میزان ساخت واحدهای مسکونی طی 16 سال گذشته مرتبط با سال 1400 است که تنها 31 هزار 798 واحد مسکونی به اتمام رسید.

*اهمیت تکمیل نوسازی و بهسازی بافت روستایی فرسوده

به گزارش فارس، نوسازی و بهسازی بافت مسکونی روستایی در کشور یکی از واجبات زندگی مردم به حساب می‌آید، زیرا واحدهای فرسوده به خصوص در بافت روستایی یک مکان غیرایمن در مقابل بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله و سایر بلایا به حساب می‌آید و می‌تواند تلفات ناشی از این مسئله را دو چندان کند.

بر همین اساس در یکی از آخرین زمین‌لرزه‌های نسبتا بزرگ کشور که 29 بهمن ماه سال 1399 با شدت 5.6 ریشتر، بخشی از استان کهگیلویه و بویر احمد را تحت تاثیر قرارداد، 1200 واحد مسکونی تخریب شد و 3000 واحد مسکونی روستایی دیگر نیاز به تعمیر پیدا کرد.

متاسفانه تخریب واحدهای مسکونی روستایی فرسوده تنها به استان کهگیلویه و بویر احمد خلاصه نمی‌شود و بر اساس اعلام رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، در حال حاضر 2 میلیون و 500 هزار واحد مسکن روستایی در کشور نیاز فوری به بهسازی و نوسازی دارند. به عبارت دیگر 2 میلیون 500 هزار واحد مسکونی در خطر تخریب بر اثر زلزله هستند.

اگر فرض کنیم، هر یک از این خانه‌های فرسوده 1 خانوار ساکن داشته باشد و بعد خانوار براساس نتایج آخرین سرشماری نفوس و مسکن برای خانوارهای روستایی 3.4 در نظر گرفته شود، 8.5 میلیون نفر معادل 41 درصد از جمعیت روستایی کل کشور در واحدهای مسکونی فرسوده ساکن هستند و در صورت وقوع بلایای طبیعی ممکن است، دچار خسارت جبران ناپذیر جانی و مالی شوند.

*لزوم سرعت گرفتن روند ساخت مسکن روستایی

با توجه به شرایط پیچیده حضور 2.5 میلیون واحد مسکونی روستایی فرسوده در کشور، به نظر می‌رسد، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی در کشور باید بیشتر از گذشته سرعت بگیرد و از این طریق زمینه کاهش ریسک بالای طبیعی در کشور ایجاد شود.

به عبارت دیگر سال 1401 نه تنها نباید شاهد توقف ساخت مسکن روستایی در کشور باشیم، بلکه روند ساخت این واحدهای مسکونی باید پرقدرت‌تر از سال‌های گذشته ادامه یابد.

انتهای پیام/