آماده باش برای تغییرات اساسی در بانکداری مرکزی

در سال‌های اخیر صحبت از تغییر در صنعت بانکداری توسط فناوری بلاک چین می‌شود. خیلی‌ها معتقدند بلاک چین همان‌گونه باعث تحول دیجیتال در بانک‌ها خواهد شد که اینترنت موجب تحول در رسانه‌ها شده است. در آینده به جای بانک مرکزی در کشورها بانک‌های منطقه‌ای ظهور خواهند کرد.

نیما امیر شکاری؛ مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی در گفتگو با گسترش نیوز گفت: هدف فناوری بلاک چین و رمز ارزها تمرکززدایی است. با فلسفه لیبرالیسم حرکت کرده‌اند که دولت متمرکز واحد کنترل همه امور را به عهده نداشته باشد. دولت‌های مرکزی به واسطه فسادها و اختلاس‌ها و سو مدیریت‌ها و کم‌کاری‌ها باعث نارضایتی مالیات‌دهنده‌ها و شهروندها شده‌اند. در ۱۲ سال گذشته ارزهای دیجیتال ظهور کردند و به دنبال تمرکززدایی بودند. تا زمان همه‌گیری ابزارها و اثربخشی ارزهای دیجیتال در فرهنگ مردم ۴۰ تا ۵۰ سال زمان لازم است. بعد از فراگیری قوانین حقوقی، قضایی و حکومت‌داری تغییر خواهد کرد.

امیر شکاری اظهار کرد: بانکداری مرکزی و صنعت بانکی به صورت کلی تغییر خواهد کرد. به جای یک دولت متمرکز چندین نهاد متمرکز خواهیم داشت که در تصمیم‌گیری‌های عمومی نقش‌آفرینی کنند. آهسته آهسته بانک‌های مرکزی در سبدهای سرمایه‌گذاری خودشان به جز پول سایر کشورها و فارکس ارزهای دیجیتال نیز اضافه خواهند کرد. در آینده کلمه بانک مرکزی بی‌معنا می‌شود. مرکزی، صفت مناسبی برای بانک هیچ کشوری نخواهد بود. بانک گسترده‌ای خواهد بود که در اختیار عموم قرار می‌گیرد.

بانکداری بدون مرز با فناوری بلاک چین

وی افزود: مرزهای دولتی بانک‌ها از بین می‌رود. شبکه بلاک چینی مرز جغرافیایی ندارد. تصمیم گیران این بانک تمامی کشورها هستند. اگر فردی ارز بیشتری داشته باشد، حق رأی و تصمیم‌گیری دارد. آینده افراد به این سمت پیش خواهد رفت.

مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی تأکید کرد: استیبل کوین‌ها یا رمز ارزهای ملی شروع روند تمرکززدایی هستند. ممکن برای حفظ وضع موجود یا مانع‌تراشی برای تغییر برنامه‌ریزی شود اما این تغییر حتماً انجام خواهد شد. قرن ۱۶ میلادی بحث سهام و شرکت سهامی مطرح شد. پیش از آن شراکت‌ها به صورت دو نفره و سه نفره بود. تجار با هم شراکت داشتند اما به بحث سهام و شراکت‌ها انجام شد. با این تغییر قانون تجارت و قوانین قضایی و پول تغییر کرد. اوراق سهام و قرضه در بازار مطرح شد. در نتیجه تحول اساسی در اقتصاد ایجاد شد. این روند در زمان خود ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال زمان برد اما در حال حاضر سرعت بیشتر شده است و با این روند احتمالاً در ۴۰ یا ۵۰ سال آینده به نتیجه برسیم.

قبیله‌های مدرن در آینده نزدیک

امیر شکاری خاطرنشان کرد: ابزارهای جدید اتفاق‌های کنونی را با روش‌های جدید اجرا می‌کند و اتفاق‌های جدید نیز به وجود می‌آورند. در زمان ظهور اینترنت تصور می‌شد که به جای مطالعه کتاب فیزیکی، کتاب به صورت الکترونیکی خوانده شود اما برنامه‌های جدید و شبکه‌های مجازی جدیدی ظهور کرد که تصورش را نمی‌کردیم. فناوری بلاک چین هم به همین صورت است. به طور مثال در نظام بانکی اعتبار اسنادی به صورت بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود و قرارداد هوشمند طراحی می‌شود اما حتماً ابزارهای جدیدی با فناوری بلاک چین متولد خواهد شد که خارج از تصور ما است.

وی افزود: هیئت‌مدیره بلاک چینی با اسمارت کانترکت (Smart Contract) و سازمان‌هایی به اسم دائو (Decentralized Autonomous Organization) ایجاد می‌شود که به صورت خودکار مدیریت می‌شوند. مثلاً هیئت‌مدیره ساختمان به یک شبکه بلاک چین تبدیل می‌شود. اتفاق‌هایی می‌افتد که روز اول تصور هم نمی‌شود.

مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی در پایان گفت: قانون‌گذاری همیشه از فناوری عقب‌تر است و در این مورد خاص ابزار زیادی در دست ندارد. فناوری بلاک چین برای زیر سؤال بردن دولت‌های مرکزی شروع به کار کرده است. در یک کشور ۸۰ میلیونی همه ۸۰ میلیون نفر تصمیم گیر خواهند شد. لیبرالیسم یعنی فردی که تفکراتش با تصمیم گیران یکی نیست، سرویس‌دهی مستقل داشته باشد. قبیله‌های مدرنی که از دولت مرکزی فاصله دارد. در گذشته قبیله‌هایی داشتیم که جدا از دولت مرکزی فعالیت داشتند. حاکم خراسان و نیشابور و مناطق مختلف وجود داشت. در نتیجه قدرت مرکزی کاهش پیدا می‌کرد. روند گذشته به صورت مدرن ایجاد می‌شود. البته هم‌فکران مثل گذشته در یک قبیله نیستند. ممکن این قبیله مدرن متشکل از مردم اوگاندا، ایران و آلمان باشد. ۵۰ همفکر از چندین منطقه که نیازمند یک قانون هستند. مرز جغرافیایی در دنیای مدرن معنا ندارد. حکومت‌داری مرکزی با این فناوری کم‌رنگ می‌شود.