ضعف سیستم اعتبار سنجی بانک‌ها ناشی از چیست؟

گروه بانک و بیمه بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ اواخر دی ماه سال ۱۴۰۰ بود که حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی در دیدار با مدیران عامل بانک‌های کشور، بر پرداخت آسان تسهیلات خرد به مردم و سختگیری بر مشتریان بانکی بد حساب تاکید کرد. او در ادامه این دستور، از مدیران عامل تمامی بانک‌های کشور خواست که به منظور تحقق این مسئله، بانک‌ها در فرایند تسهیلات‌دهی خرد به مردم به‌جای وثیقه و ضامن، از سیستم اعتبارسنجی نظام بانکی کشور استفاده کنید.

حال ۶ ماه از این دستور می‌گذرد و در طول این مدت ضعف سیستم اعتبار سنجی نظام بانکی کشور باعث شده است که بخش قابل توجهی از متقاضیان وام‌های خرد، در دریافت این قبیل تسهیلات با مشکلات و موانع متعددی مواجه شوند.

وعده وزیر اقتصاد برای بهبود سیستم اعتبار سنجی بانک‌ها

در همان ماه‌های ابتدایی اجرای این دستور، «سید احسان خاندوزی» وزیر امور اقتصادی و دارایی پس از ممانعت و مقاومت بانک‌ها در پرداخت تسهیلات بانکی خرد، نسبت به چالش‌های متقاضیان و ضعف‌های موجود در سیستم اعتبار سنجی نظام بانکی کشور واکنش نشان داده و درباره آن گفت: در سال ۱۴۰۱ متمرکز شده‌ایم که مشکلات موضوع اعتبارسنجی را رفع کنیم در واقع برای تحقق این مهم صنعت اعتبارسنجی در کشور باید مدرن‌سازی شود.

او افزود: برای تحقق این موضوع باید نهاد‌هایی شکل گیرد و اطلاعات مربوط به ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور کامل در نهاد‌های اعتبارسنجی قرار گیرد و اعتبارسنجی به روز شود تا اعتبارسنجی ۱۰ سال پیش ملاک و مبنا قرار نگیرد.

در حال حاضر صحبت‌‎های سخنگوی تیم اقتصادی دولت پیرامون مدرن‌سازی سیستم اعتبار سنجی کشور و افزودن داده‌های آماری جدید به این ساختار تنها یک معنا دارد؛ ضعف اطلاعاتی سیستمی که قرار است جای وثایق بانکی را در فرایند تسهیلات دهی متقاضایان وام‌های خرد بگیرد.

ضعف اطلاعات،پاشنه آشیل سیستم اعتبار سنجی بانک‌‎ها

«احمد مجتهد» رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی در گفتگو با بازارنیوز پیرامون ضعف‌های سیستم اعتبار سنجی نظام بانکی کشور اظهار کرد: مراحل اعتبار سنجی تمامی بانک‌های جهان، متکی بر داده‌های اطلاعاتی فراگیر و منسجمی است که نظام بانکی آن کشور از مشتریان خو در دسترس دارد لذا برای پاسخ به چرایی ضعف سیستم اعتبار سنجی ایران باید ضعف و کمبود داده‌های آماری بانک‌های اطلاعاتی موسسات اعتباری را به عنوان پاسخ این پرسش بیان کرد.

رئیس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی خاطر نشان کرد: مجموع اطلاعات فردی، مالی، جزئیات درآمدی و همچنین سوابق باز پرداخت تسهیلات دریافتی در کنار هم اعتباری را برای افراد محقق می‌سازد که بانک‌ها با استناد به آن‌ها تصمیم به پرداخت و یا عدم پرداخت تسهیلات خرد به متقاضیان خود می‌گیرند.


وی تصریح کرد: به هر میزان که داده‌های اعتباری افراد متنوع و گسترده باشد به همان قدر روند اعتبار سنجی متقاضایان وام‌های خرد با سرعت بیشتر صورت می‌پذیرد لذا دولت سیزدهم و یا به معنای دقیق‌تر بانک مرکزی، برای موفقیت در امر پرداخت تسهیلات خرد ناگزیر است با الزام بانک‌ها و موسسات مالی به دریافت داده‌های اطلاعاتی مشتریان خود، بستر‌های اعتبار سنجی متقاضایان وام‌های خرد را متنوع‌تر و گسترده بسازد.

مجتهد تاکید کرد: در حال حاضر تنها اطلاعات موجود برای اعتبار سنجی متقاضیان تسهیلات خرد، تراکنش‌های مالی حساب‌های بانکی مشتریان بانکی چرا که بخش قابل توجهی از جمعیت متقاضیان وام‌های خرد، از میان افرادی هستند که تا کنون تسهیلاتی در یافت نکرده‌اند.

این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: مادامی که داده‌های لازم برای اعتبار سنجی سریع و صحیح خرد در نظام بانکی کشور محیا نباشد، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری کشور به بهانه صیانت از سپرده مشتریان خود از ارائه تسهیلات خودداری می‌کنند. با تداوم چنین روندی دریافت وثایق همچنان به مانند گذته باقی مانده و اخذ تسهیلات کلان با مانع رو به رو می‌شوند.

نظر مردم درباره تسهیلات‌دهی بانک‌ها چیست؟

به گزارش بازارنیوز، بر اساس پرسش و پاسخ‌های صورت گرفته از ۲۰ متقاضی دریافت تسهیلات خرد، نزدیک به ۱۳ فرد (با جنسیت، تحصیلات و سن‌هایی متفاوت) از روند اعتبار سنجی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری برای دریافت وام‌های زیر ۱۰۰ میلیون تومان ناراضی بوده‌اند.

در حال حاضر آن گونه که از ظواهر امر پیداست، افراد میان‌سال و بازنشسته از جمله اقشاری هستند که تاکنون موفق به دریافت وام خرد از بانک‌ها نشده‌اند؛ حال باید دید که بانک مرکزی برای حل این مشکل و پوشاندن جامع عمل به وعده رئیس جمهور چه تدابیری را برای رفع مشکلات سیستم اعبار سنجی اتخاذ خواهد کرد.

پایان پیام//