نقش‌آفرینی زنان در میدان جنگ/ کاظم زاده از انگلستان تا کردستان/ آیا یک دختر مسلمان می‌تواند خبرنگار باشد؟

روزنامه انقلاب اسلامی تازه تأسیس شده بود و نیاز به عکاس و خبرنگار داشت. این بانو به دلیل علاقه‌ای که داشت، در انگلیس دوره عکاسی دیده بود و به عنوان عکاس و خبرنگار در این روزنامه مشغول به کار شد.

گروه فرهنگی-رجانیوز: در طول هشت سال دفاع مقدس شاهد حضور انسان‌هایی والا بودیم که از هر قشر و صنفی هدفی جز ادای وظیفه به انقلاب و مردم نداشتند. در این میان اهمیت حضور بانوان بر کسی پوشیده نیست؛ از امر تدارک و فعالیت‌های پشت جبهه تا حضور در مناطق جنگی و بیمارستان‌های صحرایی و... همه و همه صحنه حضور دلیرانه زنان قهرمان این مرز و بوم اسلامی است. بی‌جهت نیست که حضرت امام(ره) زنان را موجب مباهات ملت ایران دانسته و در وصیت‌نامه شریف خود می‌فرمایند: «ما مفتخریم که بانوان و زنان پیر و جوان و خرد و کلان در صحنه‌های فرهنگی و اقتصادی و نظامی حاضر و همدوش مردان یا بهتر از آنان، در راه تعالی اسلام و مقاصد قرآن کریم فعالیت دارند».

در ادامه رجانیوز از مریم کاظم زاده به عنوان نمونه‌ای از بانوانی که حضور فرهنگی در جبهه‌های حق علیه باطل داشته‌اند، گزارش می‌دهد.

مریم کاظم زاده، متولد شیراز است. وی ابتدا در رشته ریاضی و سپس در رشته هنر تحصیل کرده است. بعد از گرفتن دیپلم به اصرار خانواده برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت. در آنجا با گروه‌های سیاسی مختلفی آشنا شد. در همان گیر و دار، با خانم مرضیه حدیدچی دباغ آشنا و این آشنایی پل محکمی جهت حرکت وی از فضایی متزلزل به مکانی مطمئن شد. مدتی بعد از این آشنایی، امام وارد پاریس شدند و برای ملاقات با ایشان همراه گروهی رهسپار فرانسه شد.

خانم کاظم زاده می‌گوید: اولین چیزی که به ذهنم رسید این بود که از امام بپرسم، آیا یک دختر مسلمان می‌تواند خبرنگار باشد یا خیر؟ امام با خط خودشان برایم نوشتند «اصل رشته اشکال ندارد، مگر اینکه حجاب رعایت نشود». این پاسخ یعنی انتخاب راه. «جهان بینی من بعد از آشنایی با شخصیت حضرت امام(ره)، به کلی تغییر کرد و به شدت مجذوب ایشان شده بودم».

وی بعد از مدتی در سال ۵۷ همراه با خانواده امام(ره) به ایران بازگشت و فعالیت خود را از سر گرفت. کاظم زاده با دوربین عکاسی میان خیابان‌ها و مردم رفت و مشغول ثبت سنگرها، آمبولانس‌ها و زنانی که کفن‌شان، چادرشان بود، شد.

روزنامه انقلاب اسلامی تازه تأسیس شده بود و نیاز به عکاس و خبرنگار داشت. این بانو به دلیل علاقه‌ای که داشت، در انگلیس دوره عکاسی دیده بود. کاظم زاده به پیشنهاد یکی از دوستانش که همسفر وی در انگلیس بود، به عنوان عکاس و خبرنگار در این روزنامه مشغول به کار شد.

تیر ۵۷ در جریان غائله پاوه، مریم کاظم زاده علاقمند به حضور برای تهیه خبر در کردستان بود اما مورد قبول واقع نمی‌شد. حضور زنان را درآن شرایط مناسب نمی‌دانستند؛ وی هم مصرانه پس از چندین بار درخواست بالاخره به خواست خود دست یافت.

در کردستان با شهید چمران آشنا شد. این شهید والی‌قدر نقش بسزایی در هموار کردن مسیر برای وی داشت. کاظم زاده با حضور در کردستان تلاش می‌کرد تا وقایع را به تصویر بکشد.

خانم کاظم زاده می‌گوید: در اولین دیدارم با شهید اصغر وصالی، این شهید عالی‌قدر گفت: «شما خبرنگاران در شهر پشت میز می‌نشینید و از جنگ می‌نویسید. راوی جنگ باید در صحنه حضور داشته باشد، نه اینکه خیلی شجاعت به خرج دهد و بعد از عملیات چند عکس جنگی بگیرد». از نظر خودم همین که من کردستان را برای تهیه خبر انتخاب کرده بودم به اندازه کافی برای یک زن تصمیم شجاعانه‌ای بود اما از نظر اصغر وصالی، خبرنگار، خبرنگار بود و زن و مرد هم نداشت. او باید همه جا حاضر می‌بود. تصمیم گرفتم به او ثابت کنم که من از آن خبرنگارهای پشت میزنشین نیستم. اما در مجموع آن شهید هم مانند شهید چمران به قضیه حضور زن در صحنه مثبت نگاه می‌کرد و بارها و بارها خودشان سد راه را برای حضورم در مناطق حساس برداشتند.

کاظم زاده برای عکاسی با گروه‌های شناسایی برای ثبت لحظات همراه شد. سرانجام در همان سال‌ها کاظم زاده با شهید اصغر وصالی ازدواج کرد و در بسیاری از روزهای جنگ همراه وی بود. بعد از شهادت اصغر وصالی تا اواخر ۶۲ که عذر خواهران را خواستند، به عنوان امدادگر در جبهه مشغول بود .

کاظم زاده سال ۶۲ برای ادامه تحصیل به هند رفت اما بعد از مدتی دوباره به ایران بازگشت. وی به بهانه‌های مختلف دوباره به منطقه می‌رفت؛ تا اینکه سال ۶۳ به عنوان گزارشگر در مجله زن روز و بعد از مدتی به توصیه شهید شاه چراغی در بخش گزارشگر اجتماعی کیهان مشغول به کار شد. از آنجا هم هر وقت شرایط برای خواهران مساعد بود، همراه دیگر همکاران خواهر برای تهیه خبر و گزارش به مناطق جنوب می‌رفت.

تا به امروز از زندگی و تلاش این بانوی عکاس و همچنین مجموعه‌ای از تصاویر مربوط به انقلاب و جنگ ایران و عراق چندین کتاب منتشر شده است که از میان آن‌ها می‌توان به کتاب‌های «عکاسان جنگ (عراق- ایران)»، و «خبرنگار جنگی» اشاره کرد.

در ادامه برخی از تصاویر ثبت شده توسط مریم کاظم‌زاده را مرور می‌کنیم.

فرهنگی و هنری

نقش‌آفرینی زنان در میدان جنگ/ کاظم زاده از انگلستان تا کردستان/ آیا یک دختر مسلمان می‌تواند خبرنگار باشد؟

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته