به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «تاریخچه مطبوعات آذربایجان در مشروطه اول»، تألیف محمد عزیزی راد در ۴۱۸ صفحه است که در نشست استاندار آذربایجان شرقی، معاونان وی و جمعی از مدیران کل دستگاههای اجرایی آذربایجان شرقی با فعالان رسانهای این خطه در آستانه هفته دولت رونمایی شد.
این کتاب توسط انتشارات «فادیا» تبریز با شمارگان یکهزار نسخه در تابستان ۱۴۰۱ شمسی منتشر شده است.
کتاب «تاریخچه مطبوعات آذربایجان در مشروطه اول» دربرگیرنده نشریاتی است که در فاصله ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ شمسی، سالروز اعطای مشروطه توسط مظفرالدین شاه، تا ۲۵ تیر ماه ۱۲۸۸ شمسی، خلع محمدعلی شاه از سلطنت، در ایالت آن روزی آذربایجان که نزدیک به یک چهارم جمعیت کشور را در خود جای میداد، منتشر شدهاند.
مؤلف کتاب در مقدمه آن نوشته است: «جلد سوم از مجموعه تاریخچه مطبوعات آذربایجان به بررسی و تحلیل مطبوعات آذربایجان در مشروطه اول میپردازد. هر چند در این کتاب، سعی ام بر این بوده که حتی الامکان نسخه یا نسخههایی از همه نشریات منتشر شده در فاصله زمانی مورد بررسی را شخصأ رؤیت کنم، اما به دلیل مشکلات رایج از منظر دشواری دسترسی به اسناد در گستره وسیع ایران زمین و نیز تمرکز مراکز اسنادی و آرشیوی در پایتخت کشورمان، این امکان میسر نشد و از دسترسی به سه چهار عنوان نشریه محروم ماندم… در این مجلد ۳۴ عنوان نشریه منتشر شده مشروطه اول در آذربایجان، از منظر شکل و محتوی، بررسی گردیده که در مقایسه با حدود ۱۴ عنوان نشریه منتشر شده در دوره قبل از آن، فاصله زمانی سالهای ۱۲۳۵ تا ۱۲۸۵ شمسی، روند رو به رشدی را از نظر کمی و کیفی نشان می دهد».
در مقدمه کتاب «تاریخچه مطبوعات آذربایجان در مشروطه اول» اضافه شده است: «جراید آذربایجان در این تاریخ، جایگاه ویژه و مهمی در تاریخ مطبوعات ایران دوره مشروطه نیز دارند، زیرا برخی از آنها از قبیل «ناله ملت» در مقطعی، دوره زمانی پس از به توپ بستن مجلس و خفقان ناشی از آن، تنها نشریه در حال انتشار کشورمان بودهاند....».
در این کتاب علاوه بر معرفی جراید منتشر شده آذربایجان در مشروطه اول، به معرفی روزنامه نگاران این خطه در سالهای مورد بحث و نیز مؤسسات و نهادهای فرهنگی آن پرداخته شده است.
مطالعه کتاب «تاریخچه مطبوعات آذربایجان در مشروطه اول» میتواند برای پژوهشگران تاریخ معاصر کشورمان به طور عام و علاقه مندان و کوشندگان تاریخ مشروطه به طور خاص، مفید باشد، زیرا در آن مصادیق فراوانی از خبرهای مربوط به اتفاقات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایالت آذربایجان و ولایات و شهرهای مختلف آن ارائه شده است.
گفتنی است که جلد اول مجموعه کتابهای «تاریخچه مطبوعات آذربایجان»، شامل بررسی جراید منتشر شده خطه آذربایجان در دوره رضاخانی و جلد دوم آن نیز دربرگیرنده بررسی و توصیف و تحلیل جراید منتشر شده در مشروطه دوم است که به ترتیب در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۹ شمسی به چاپ رسیدهاند.