ماجراهای کشکان در تابستان/ تشنگی مردم و ماهی و محصولات کشاورزی!

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: خشکسالی‌های پی در پی و کاهش ذخیره منابع آبی، موجب ایجاد بحران و چالشی بزرگ پیش روی مردم به ویژه کشاورزان در مناطق جنوبی استان لرستان و به ویژه پلدختر شده است.

خشک شدن رودخانه «کشکان»

کم آبی و کاهش ذخیره منابع آبی طی سال‌های اخیر معضلی جهانی است که گریبانگیر مناطق مختلف دنیا، ایران، لرستان و به تبع شهرستان پلدختر، به عنوان جنوبی ترین منطقه استان و پایین‌دست رودخانه «کشکان» شده است.

بی رمق ترین بخش رودخانه «کشکان» در تابستان و شرایط کم آبی و برعکس وحشی‌ترین عبور آن در سیلاب و فصول باران، نصیب مردم پلدختر می‌شود، به گونه‌ای که بیشترین آسیب در هر دو موقعیت متوجه مردم پایین‌ترین نقطه در حاشیه رودخانه «کشکان» مانند اهالی روستای «چم مهر» از توابع شهرستان پلدختر می‌شود.

تابستان امسال خشکی رودخانه «کشکان» موجب شده که آب، به ویژه در حوزه کشاورزی مهم‌ترین مطالبه مردم پلدختر باشد، برای جویا شدن از کم و کیف این مشکل با اهالی و کشاورزان منطقه به گفت و گو نشستیم.

خطر خشک شدن باغات ۴۰ ساله

رضا کریمی یکی از اهالی روستای «مورانی» در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متأسفانه امسال عدم بارش نزولات آسمانی، خشکسالی و به ویژه خشک شدن سرشاخه‌های رودخانه «کشکان» که به نظر کارشناسان امر این بحران نتیجه کاهش باران در پی ۱۰۰ سال اخیر و بی سابقه بوده، کشاورزان و باغداران پلدختری را با بحران و چالش شدید بی آبی مواجه کرده است.

وی افزود: نبود آب باعث شده باغات ۳۰ تا ۴۰ ساله اهالی روستاهای «زیودار»، «بن لار» و پایین‌تر از آن، روستاهای «جلگه»، «بابازید» و… در آستانه نابودی قرار گیرند که ضربه سنگینی به مردم منطقه است.

اسماعیل خدایی یکی از اهالی روستای «بابازید» نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: صیفی‌جات اهالی روستاهای شهرستان پلدختر که بخش اعظم آن در حاشیه رودخانه «کشکان» واقع و از این راه ارتزاق می‌کنند از جمله گوجه و خیار بر اثر نبود آب و عدم آبیاری خشک شده است.

باز هم پای محصولات آبدوست در میان است

وی افزود: این در حالی است که اکثر قریب به اتفاق مردم شهرستان پلدختر از راه کشاورزی و باغداری کسب درآمد می‌کنند که تمام هم و غمشان امسال، کاهش آسیب و خسارات در اثر خشکسالی و بی آبی به مزارع و باغات بوده و مطالبه اصلی آنها از مسئولان مدیریت صحیح و توزیع عادلانه منابع آبی است.

مراد جوادی یکی دیگر از اهالی روستای «بابازید» پلدختر در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: رودخانه «کشکان» از ابتدای تیر ماه سال جاری تاکنون در محدوده روستاهای شمالی شهرستان پلدختر از «مورانی» گرفته تا «چم مهر»، جنوبی ترین روستای شهرستان به طول حداقل بیش از ۴۰ کیلومتر به عنوان پایین‌دست ترین روستاهای این رودخانه به طور کلی خشکیده است.

وی افزود: یکی از دلایل خشک شدن رودخانه «کشکان» در این مناطق عدم مدیریت صحیح منابع آبی، توزیع ناعادلانه و مصرف بی رویه در مناطق بالا دست است که بیشتر تمرکز خود را بر خلاف دستورالعمل‌ها که قرار بود کشت گیاهان آب دوست امسال در برنامه نباشد، اما میزان کشت این گیاهان حتی نسبت به سال‌های گذشته از جمله کشت برنج در مناطق بالادست پلدختر بیشتر شده و افزایش یافته است.

جوادی ادامه داد: متأسفانه امسال از خرم آباد به سمت ویسیان، معمولان و حتی مناطق پایین‌تر، کشت برنج افزایش زیادی داشته که این در شرایط بی آبی برای مردم و کشاورزان و باغداران پایین دست یعنی پلدختر معضلی شده و باید مدیران نسبت به این موضوع به جد ورود بیشتری داشته باشند.

مرگ دهها هزار ماهی و آبزی

سجاد کریمی فرد دهیار «پران پرویز» نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: عدم رعایت الگوی کشت و مصرف بی رویه آب در کاشت گیاهان آب دوست به ویژه برنج موجب شده، اکوسیستم منطقه پایین‌دست شهرستان پلدختر، به هم ریخته شود و فاجعه مرگ آبزیان و ماهیان اتفاق بیفتد.

وی افزود: مصرف بی رویه آب در بالادست و عدم رعایت الگوی کشت، موجب شده آبزیان و ماهیان رودخانه «کشکان» از روستای «جلگه» تا پایین‌ترین نقطه شهرستان پلدختر یعنی روستای «چم مهر» ده‌ها هزار قطعه از ماهیان رودخانه به علت نبود آب تلف شوند.

مازیار جوادی دهیار «بابازید» نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: فیلم و عکس مربوط به تلف شدن ماهیان رودخانه «کشکان» به علت بی آبی در فضای مجازی دست به دست می‌شود اما علی‌رغم پیگیری‌های زیاد تا کنون کسی پاسخگوی فاجعه تلف شدن آبزیان به علت نبود آب در رودخانه «کشکان» نیست.

انتقال ماهیان به آبگیر رودخانه توسط مردم

وی عنوان کرد: پیگیری‌های دو ماهه دهیاران روستاهای «بابازید»، «گل گل» و روستاهای «خرسدر علیا» و «سفلی» از طریق دادستانی شهرستان پلدختر، موجب شد به طور متناوب به قطع برق موتور تلمبه‌های آب و پمپ‌های آبرسانی در محدوده حاشیه رودخانه «کشکان» از معمولان تا روستای «مورانی» اقدام شود تا شاید لااقل از مرگ ماهیان و سایر آبزیان رودخانه کاسته شود.

وی افزود: با این اقدام و احیای موقت رودخانه مرده «کشکان» در روزهای اخیر حداقل با آب گیری گودال‌ها و آب‌های راکد باقی مانده از آن زیست آبزیان جان تازه‌ای گرفته تا از عمق این خسارات کاسته شود.

جوادی یادآور شد: جهاد کشاورزی پلدختر به ناچار به وسیله تانکرهای سیار برای نجات باغات انجیر از خشک شدن، به باغات روستاهای «پروان پرویز» و «گل گل سفلی علیا»، «وره‌زرد» و «خرسدر علیا» و «سفلی» آبرسانی می‌کند.

دهیار روستای «بابازید» گفت: در این بین اما هیچ ارگانی از جمله متولیان امر مانند محیط زیست تاکنون به داد ماهیان و آبزیان در حال تلف شدن رودخانه «کشکان» نرسیده است.

جوادی افزود: تعدادی از جوانان منطقه از جمله «مراد و علی جوادی»، «اسماعیل خدایی» و برخی افراد خیر و سایر جوانان از گروه‌های جهادی، بسیجی وار در اقدامی خدا پسندانه در حال انتقال ماهیان به مناطق آبگیر رودخانه هستند که الگویی برای سایرین در حفاظت از محیط زیست هستند.

برداشت از بالا دست کاهش پیدا کند

علی الشتری نژاد رئیس اداره حفاظت از محیط زیست پلدختر نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: با توجه به کم شدن آب رودخانه «کشکان» و خشک شدن مناطقی از آن متأسفانه آبزیان رودخانه تلف شدند و ضرورت دارد برداشت از بالا دست محیط زیست کاهش پیدا کند تا جریان رودخانه تداوم داشته و بیشتر از این شاهد تلفات آبزیان نباشیم.

وی عنوان کرد: برای کاهش اثرات منفی تلفات آبزیان با همکاری اهالی و رایزنی‌هایی که صورت گرفت، مقرر شد موتور تلمبه‌ها در بالا دست با قطعی برق برای ساعاتی خاموش شوند.

رئیس اداره حفاظت از محیط زیست پلدختر افزود: پیرو مصوبه شورای حفاظت آب استان و شهرستان با همکاری اعضای شورای حفاظت آب، جهاد کشاورزی، نیروی انتظامی، مرجع قضائی و دادستانی و فرمانداری پلدختر به صورت دوره‌ای و مستمر به مدت سه تا چهار ساعت در روز موتور تلمبه‌ها در بالا دست خاموش می‌شوند.

الشتری نژاد گفت: امیدواریم با کاهش تبخیر سطحی و افزایش جریان آب شاهد به جریان افتادن رودخانه باشیم تا اثرات منفی تلفات آبزیان به ویژه در مناطق «پران پرویز» و پایین‌تر از روستای «بابازید» که جریان آب کندتر است از بین برود.