ایوان بزرگ طاق بستان، جاذبه گردشگری کرمانشاه | فیلم

در ابتدا شاهان ساسانی نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس های خود انتخاب می کردند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او، طاق بستان که منطقه ای پرآب و سرسبز بود و در بین راه جاده ابریشم قرار داشت، را جایگرین مناطق قبلی کردند.

طاق بستان در کنار چشمه ای در شمال شرقی شهر کرمانشاه قرار دارد که شامل دو ایوان سنگی در دامنه کوه به نام های ایوان کوچک و بزرگ مزین به سنگ نگاره ای از اردشیر دوم که جلوه ای از هنر ساسانی است.

مورخین دوره اسلامی نامهای متفاوتی را برای توصیف این محوطه به کار برده اند؛ از جمله نام “شبدیز” توسط ابن فقیه و ابن رسته؛ “قصرشیرین” توسط یاقوت مستعصمی و ” طاق وسطام” در نوشته های حمدالله مستوفی به کار برده شده است.

اهالی کرمانشاه آن را “طاق وسان” و “طاق بسان” می نامند. در زبان محلی کرمانشاه “سان” یعنی “سنگ” و “طاق وسان” به معنی طاقی که در سنگ کنده شده، می باشد.

اکثر ایران شناسان از “طاق بستان” برای توصیف این مکان استفاده می کنند.

ایوان بزرگ طاق بستان

فضایی مستطیل شکل به ارتفاع ۹ متر، عمق ۶.۵ متر با پهنای ۷.۵ متر شامل مهمترین اثر این مجموعه است. در دو طرف ایوان جِرزی چهارگوش و روی آن طاقی با قوس نعل اسبی قرار دارد و کمی از جرزها عقب تر است. شکل ورودی ( قسمت جلو ) طاق به شکل نیم دایره و در انتها ( داخل ) به بیضی تبدیل می شود. این تفاوت به خاطر تغییر ارتفاع در قسمت جلو و انتهای طاق است. هفت جان پناه (مانعی به صورت دیوار کشیده شده در لبه بام) چهار پله ای و سکویی در انتهای ایوان دیده می شود. در انتهای ایوان سکویی است که برروی آن و در دو طرف انتهایی ایوان بزرگ، دو نیم ستون بدون پایه ستون به ارتفاع ۴ متر و قطر ۳۲ سانتی متر وجود دارد. سرستونهای آن شباهتی به ستونهای بیزانسی دارند.

قدمت ایوان بزرگ

در مورد تاریخ ساخت این ایوان نظریه های متفاوتی هست. اما نظریه هرتسفلد ( باستان‌شناس و ایران‌شناس آلمانی ) در بین اکثر ایرانشناسان پذیرفته شده، او زمان ساخت این ایوان را مربوط به زمان خسرو دوم ( ۶۲۸ ـ ۵۹۰ م) می داند.

نقوش این ایوان بسیار مهم و مفید هستند، زیرا کمک بسیاری در شناخت و بررسی پوشاک و زیورآلات دوره ساسانی می کند.

دیواره های داخلی ایوان بزرگ به دو بخش تقسیم و بسیار استادانه تزیین شده و خوشبختانه تا امروز آثار آن پابرجا مانده است. | تگ

(۱۰۱۶)