بی تدبیری تالاب «الله آباد» را خشک کرد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- حسن عابدینی: خشکسالی و ریزگردها قصه پرغصه سال‌های اخیر کشور است و توانسته در چندسال اخیر مردمان بسیار زیادی را درگیر خود کند. استان قزوین مخصوصاً شهرستان آبیک در سال‌های اخیر با این پدیده زیست محیطی دست و پنجه نرم می‌کند و مردمان آن با ریزگردها و آلودگی هوا دیگر غریبه نیستند.

این در حالی است که کارشناسان حوزه محیط زیست در استان قزوین خشک شدن تالاب الله آباد را یکی از اصلی‌ترین عوامل آلودگی هوا می‌دانند.

ماجرا زمانی نگران کننده می‌شود که این کارشناسان معتقد هستند آسیب ناشی از خشک‌سالی تالاب الله آباد تنها متوجه مردم قزوین نخواهد بود و به زودی بارانی از ریزگردها نصیب مردم استان‌های همجوار مخصوصاً البرز و تهران می‌شود.

تالاب الله آباد پایانه تمامی روان‌آب های دشت قزوین است

«حسین اینانلو» کارشناس حوزه محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تالاب الله‌آباد در آستانه تبدیل به چشمه تولید ریزگرد قرار گرفته است، اظهار کرد: آب‌های جاری این تالاب به دو دلیل طبیعی تغییرات اقلیمی و خشکسالی و دلایل انسانی همچون پروژه‌های آبی که بر روی روان‌آب های منتهی به تالاب ایجاد شده با مشکل خشکسالی روبرو شده است.

وی با بیان اینکه تالاب‌ها در بخشی از سال کمتر از شش متر آب و در بخشی از سال نیز رطوبت دارند و این رطوبت باعث چسبندگی ذرات خاک و جلوگیری از خشکسالی می‌شود، افزود: پروژه‌های ساخته شده در ورودی این تالاب باعث کاسته شدن آب و در نهایت رطوبت این تالاب شده است.

در جدیدترین تحقیقات صورت گرفته ریزگردهای ناشی از خشکسالی تالاب الله‌آباد عامل اصلی آلودگی شهرستان آبیک و همچنین استان البرز است

این کارشناس حوزه محیط زیست ادامه داد: تالاب الله آباد پایانه تمام روان‌آب های دشت قزوین است و از نظر علم خاک شناسی پایانه روان‌آبها ریزدانه ترین خاک‌ها را در بر خواهد داشت.

وی تاکید کرد: ریزدانه در خاک این تالاب از نوع رس و قطر آن در حد میکرون است و می‌تواند آلودگی شدید هوا را به دنبال داشته باشد.

اینانلو با بیان اینکه تنها حدود ۱۵ درصد از خشکسالی‌ها به دلیل تغییر اقلیم و خشکی پهنه‌های آبی است، بیان کرد: ۸۵ درصد خشکسالی به دلیل دخالت انسان است.

سد نهب متهم اصلی خشکسالی تالاب الله آباد

وی سد نهب را متهم اصلی خشکسالی تالاب الله آباد دانست و عنوان کرد: بزرگترین رودی که به این تالاب وارد می‌شد، تالاب خررود بود که الان بر روی آن سد نهب تأسیس شده است.

این کارشناس محیط زیست بیان کرد: در سال‌های گذشته ایستایی آب‌های زیرزمینی در دشت قزوین بالا بود و الله آباد از زیرزمین هم مرطوب می‌شد اما در سال‌های اخیر به واسطه حفر چاه‌های غیرمجاز، به طور میانگین ایستایی آب‌های زیرزمینی در دشت قزوین نیز سالانه یک متر کاهش می‌یابد که در کاهش رطوبت این خاک اثر مهمی داشته است.

وی ادامه داد: هر پروژه‌ای که می‌خواهد در ایران بارگذاری شود قبل از احداث و قبل از اینکه کلنگ آن زده شود باید ارزیابی اثرات محیط زیستی آن انجام شود.

اینانلو تاکید کرد: بررسی اثرات زیست محیطی سد نهب و تلاش برای رفع آن از طریق مدیریت آب‌های ورودی و خروجی سد نهب و بستن چاه‌های غیرمجاز مهم‌ترین راه کاهش مشکلات این تالاب خواهد بود.

وی عنوان کرد: اگر آبگیری سد نهب ادامه پیدا کند شاید بتواند بخشی از زمین‌های کشاورزی این استان را آبیاری کند اما اثرات زیست محیطی آن برای قزوین و استان‌های دیگر بسیار آسیب‌زا است.

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: صنایع آب بر و پروژه‌هایی که در ورودی این تالاب و روان آب‌ها اجرا شده باید تعیین تکلیف شود.

انتقال پساب‌های صنعتی تصفیه شده به دشت الله‌آباد

محمدعلی ظهیری معاون محیط زیست انسانی محیط زیست استان قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تالاب الله‌آباد یکی از کانون‌های اصلی گرد و غبار محلی در استان قزوین است، بیان کرد: اگر مشکل این کانون حل نشود عوارض و ریزگردهای ناشی از آن به زودی استان‌های همجوار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی گفت: علاوه بر تغییر اقلیم و خشکسالی، اضافه برداشت از رودخانه‌های سطحی منتهی به تالاب و کاهش حق‌آبه های زیست محیطی باعث کاهش جدی آب‌های ورودی به این تالاب شد.

معاون محیط زیست انسانی محیط زیست استان قزوین گفت: با خشک شدن تالاب، رسوباتی که در کف آن بارگذاری شده بود با کمترین وزش باد به گرد و غبار تبدیل می‌شود.

وی اظهار کرد: اداره کل محیط زیست و منابع طبیعی استان قزوین طرح‌ها و پروژه‌های عدیده‌ای را برای جلوگیری از خشکسالی انجام داده‌اند.

ظهیری عنوان کرد: کاشت درختان بومی منطقه در سطح گسترده، کنترل دام‌های سنگین در این منطقه همچون شتر، ایجاد پایشگاه زیست محیطی برای پایش مداوم منطقه و بررسی حق‌آبه های زیست محیطی منتهی به تالاب از ابهررود و خر ررود از جمله اقداماتی است که برای رفع مشکل تالاب در نظر گرفته شده است.

شکل‌گیری زراعت چوب در تالاب الله‌آباد

وی افزود: یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که برای رفع خشکسالی از این تالاب در کارگروه کنترل آلودگی هوای استان قزوین مصوب شد انتقال پساب شهر صنعتی البرز و شهرک‌های صنعتی لیا و کاسپین به این دشت با هدف کنترل ریزگردها و احیای تالاب است.

این مسئول بیان کرد: فاز نخست مطالعاتی توسط یک گروه مشاوره‌ای به اتمام رسیده و به زودی کار انتقال پساب شهر صنعتی البرز از طریق حدود ۲۰ کیلومتر لوله گذاری آغاز خواهد شد.

نها حدود ۱۵ درصد از خشکسالی‌ها به دلیل تغییر اقلیم و خشکی پهنه‌های آبی است و ۸۵ درصد خشکسالی به دلیل دخالت انسان است

وی خاطرنشان کرد: مدتی پیش نیز در تفاهم نامه‌ای که بین گروه دوستی ایران و فنلاند صورت گرفت به زودی در این دشت با کمک یک سرمایه گذار زراعت چوب شکل خواهد گرفت.

حامد فتوحی فرماندار آبیک نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در جدیدترین تحقیقات صورت گرفته ریزگردهای ناشی از خشکسالی تالاب الله‌آباد عامل اصلی آلودگی شهرستان آبیک و همچنین استان البرز است.

زهکشی اشتباه تالاب را خشک کرد

وی افزود: در سال‌های گذشته در زهکشی‌های آب این تالاب کار غیرکارشناسی انجام شده و باعث شده جلوی سیلاب و روان‌آب هایی که وارد تالاب می‌شد گرفته شود و دشت نیز خشک شود.

فرماندار آبیک اظهار کرد: انتقال پساب شهرک‌های صنعتی کاسپین، لیا و شهر صنعتی البرز و همچنین خروجی فاضلاب شهر قشلاق به این تالاب یکی از مهم‌ترین راهکارهای مدیریت بحران این تالاب است.

جنگل کاری در ۵۰۰ هکتار از تالاب الله آباد

وی افزود: در سفر رئیس جمهور برای تبدیل ۵۰۰ هکتار از این تالاب به جنگل ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده تا با آب‌های خاکستری تالاب شاهد شکل گیری جنگل باشیم.

فتوحی بیان کرد: از محل بیابان‌زدایی سفر رئیس جمهور نیز برای رفع مشکل تالاب برنامه ریزی شده و امیدواریم با مشارکت بخش خصوصی بتوانیم تا پایان دولت مشکل این تالاب را حل کنیم.

وضعیت بحرانی تالاب الله آباد محصول یک اتفاق ساده و گذرا نیست بلکه سو تدبیرهایی همچون زهکشی نامناسب، استقرار صنایع آب‌بر در حوزه ورودی روان‌آب ها به این تالاب و همچنین سد نهب روز به روز به وضعیت بد تالاب دامن زده است.

نتایج همه تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد اگر امروز برای این بحران و پایان مشکلات آن فکری نشود به زودی چشم مردم استان‌های البرز و تهران نیز از ریزگردهای برخواسته از این تالاب خشک شده در امان نخواهد بود. تزریق به موقع اعتبارات، بررسی و مطالعه دوباره پیوست زیست محیطی سد نهب و جنگل‌کاری در بخشی از این تالاب می‌تواند مشکل این تالاب را حل کند.