به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی مجموعه کتاب‌های «آموزش فرهنگ و حقوق شهروندی» با حضور بابک وثوقی‌فر، عضو هیئت علمی دانشگاه و وکیل دادگستری، حسین فتاحی، نویسنده کودک و نوجوان، طاهره شاه‌محمدی، نویسنده کتاب و محمدمهدی سیدناصری، دانشجو دکتری حقوق بین‌الملل عمومی و ایده‌پرداز، روز شنبه (شانزدهم مهرماه) در سالن عاشوری خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

سیدناصری در ابتدای این نشست درباره علت نگارش این کتاب و ایده آن گفت: به عنوان مدرس دانشگاه و به عنوان کسی که در پنج سال گذشته تدریس حقوق را شروع کردم، خیلی دغدغه‌مند بودم که برای دانشجویان زبان سخت و ثقیل حقوقی را ساده‌سازی کنم. چون متوجه شدم دانشجویان خیلی مباحث و اصطلاحات را درک نمی‌کردند.

وی ادامه داد: پنج سال گذشته یک سری کتاب در حوزه نوجوانان و درباره آشنایی با سازمان ملل متحد تالیف کردم و بعد از آن این ایده به سرم آمد که کودکان امروز، بزرگسالان فردا هستند و باید برای آن‌ها سرمایه‌گذاری کنیم؛ بنابراین باید از سنین کودکی حقوق را وارد زندگی کودکان کنم تا با حق و حقوق خودشان آشنا شوند.

ایده‌پرداز مجموعه حقوق شهروندی از شروع ایده خود گفت و افزود: در ابتدا در سال 99 این ایده‌ به ذهنم رسید که این کار را برای کوکان انجام دهم. این پیشنهاد را به طاهره شاه‌محمدی به عنوان نویسنده کودک دادم؛ بر اساس کنوانسیون حقوق کودک، 18 حق بسیار مهمی که کودک از آن بهره‌مند می‌شود، در قالب دو جلد «حقوق فردی من» و «حقوق اجتماعی من» نوشته و منتشر شد. این حقوق در قالب داستان و در رابطه یک خواهر و برادر به نام امین و سمین چاپ شد.

سیدناصری درباره اضافه شدن مجموعه‌های بعدی خاطر نشان کرد: سال گذشته با شاه‌محمدی به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر حقوق فردی و اجتماعی یک کودک، حقوق شهروندی نیز آموزش داده شود. مصادف با روز جهانی کودک در کشور ایران به نقد و بررسی این کتاب می‌پردازیم. این هفته با تاکید بر سرگرمی و تفریح اعمال شده است.

کودکی رویا نیست، حق با کودکان است
در ادامه این نشست طاهره شاه‌محمدی به عنوان کسی که سال‌هاست با کودکان کار می‌کند، از اهداف خود گفت: ایده اولیه کتاب به دنبال حقوق فردی و اجتماعی بود؛ وقتی که استقبال کودکان و احساس نیاز آن‌ها را دیدم ادامه پیدا کرد. کودکان باید حقوق خودشان را یاد بگیرند و باید در مسیر اجتماعی شدن و برای داشتن زنگی بهتر و باکیفیت‌تر قدم بردارند و آموزش ببینند. به عبارتی باید کودکان غیرمستقیم یاد بگیرند و این روش بسیار تاثیرگذار است.

وی درباره سیر تکیمیلی این کتاب گفت: آموزش حقوق شهروندی از کوچک‌ترین محیط اجتماعی یعنی خانه و خانواده شروع می‌شود؛ وظایف و حقوقی که کودک باید در خانواده در قبال آن‌ها داشته باشد بعد این حقوق به آپارتمان، شهر و فضای مجازی رسید. نکاتی که یک کودک به عنوان یک فرد باید در فضای مجازی بداند، آموزش دادیم. در جلد آخر داستان را به حقوق شهروندی یک کودک در اجتماع اختصاص دادیم و قصه پایان یافت. شعار مشترک بین ما «کودکی رویا نیست، حق با کودکان است».

در زمینه کودکان حقوق‌دان خیلی جای خلا داریم
در ادامه نوبت به بابک وثوقی‌فر رسید و وی درباره کمبود آثار در زمینه حقوق کودکان گفت: در حوزه کودک کارهای خوبی صورت گرفته است؛ اما کاری که دوستان معرفی کردند در حوزه حقوق کودکان است و در این زمینه خیلی ادبیات فربه‌ای نداریم و جای کار بسیار فراوان است. بای این حال، شاهد آثار خوبی در حوزه حقوق کودک هستیم؛ اما در زمینه کودکان حقوق‌دان خیلی جای خلا داریم. خوشبختانه این مجموعه در این حوزه وارد و این خلا را از بین برده است.

وی درباره نقاط ضعف این کتاب گفت: در این کتاب در بعضی از قسمت‌ها شاهد تداخل فرهنگ و حقوق هستیم و سبقه و رنگ مسائل فرهنگی قالب است. نکته بعدی این کتاب، معادل‌سازی فارسی است. نکته سوم هم شماره‌گذاری گفت‌وگو بین دوشخصیت اصلی داستان و پدر و مادر است. در آخر هم تسلسل ‌روایی این مجموعه در هر یک از جلدهای آن است.

اگر جامعه‌ای از کودکی با حقوق آشنا شود، در آینده کمتر دچار مشکل می‌شود
در بخش پایانی حسین فتاحی درباره اهمیت یادگیری قوانین به کودکان گفت: فکر می‌کنم علت مشکلاتی که در جامعه وجود دارد از نبود قانون، نوشتن قانون بد یا بی‌خبری افراد جامعه از قانون نوشته شده است. به خاطر همین وجود قانون خوب، درست، صحیح و کارگشا بسیار کاربرد دارد. به عقیده من مطالبه کردن کودکان جز قوانین بسیار مهم است.

نویسنده حوزه کودک و نوجوان از مزایای این کتاب گفت: کاری که دوستان انجام دادند باعث می‌شود تا کودکان از همان کودکی عادت کنند که در خانه چه حقوقی دارند و چه کارهایی باید انجام دهند تا زندگی راحت‌تری داشته باشند. این کار در حیطه ادبیات کودکان، کار جدیدی است. بیشتر کتاب‌های کودک بحث تربیتی دارد. متاسفانه مردم زمانی که دچار مشکل می‌شوند به دنبال حقوق می‌روند، چون شناختی ندارند؛ بنابراین اگر جامعه‌ای از کودکی با حقوق آشنا شود، در آینده کمتر دچار مشکل می‌شود.

فتاحی در پایان درباره نقاط ضعف این کتاب گفت: این کتاب داستانی و آموزشی است ولی جنبه‌های قصه در آن کم است. اگر جنبه داستانی بیشتر باشد اثر ماندگارتر و جذاب‌تر است. در کتابی که به بحث حقوق کودک در شهر می‌پردازد، فرض بر این است که کودک تنها به مدرسه می‌رود؛ پس بهتر بود که همه جوانب کار در نظر گرفته می‌شد.