قانون هوای پاک در تنگنای بودجه/ اصفهان بدون یک روز هوای پاک

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: به رغم آنکه آلودگی هوا سال‌هاست در کلان‌شهرها بدون مانعی جولان می‌دهد و مردم در نقاط مختلف کشور از آن رنج جسمی و روحی می‌برند، تاکنون ردیف بودجه مناسبی برای اجرای قانون هوای پاک اختصاص نیافته و مزیت رقابتی برای تولیدکنندگان خودرو و بنزین در داخل فراهم نشده تا این بحران به سوی راهکار پیش رود.

سال‌هاست، در اقصی نقاط کشور به خصوص در کلان‌شهرهایی چون اصفهان، تهران، اراک، مشهد و تبریز موضوع آلودگی هوا به یک مساله مزمن و لاینحل تبدیل شده است. صنایع آلاینده در اطراف شهرهای بزرگ بدون هیچ مانعی به فعالیت آلاینده خود ادامه می‌دهند و هر روز بر تعداد خودروها و موتورسیکلت‌های آلاینده افزوده می‌شود و میزان بیماری‌های جسمی و روانی ناشی از آلودگی هوا در کودکان، سالمندان و همه اقشار مردم در میان دود و آلاینده‌های بیماری‌زا رو به افزایش است.

دولت و مجلس در تیرماه سال ۱۳۹۶ قانون هوای پاک را مصوب کردند اما این قانون تا امسال بدون بودجه مناسب و اقدام عملی درخور همچنان بر زمین مانده و خاک می‌خورد و حتی تکرار گلایه‌های مردم و بیماران نفس بسته و مرگ و میرهای مرتبط، گره‌ای از این کلاف پیچیده قدیمی باز نکرده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در دیدار اخیرش با بازرسان قضائی و کارشناسان سازمان بازرسی کل کشور در خصوص بررسی عملکرد دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون هوای پاک با اشاره به چالش تأمین اعتبارات در بحث اجرای قانون هوای پاک، گفت که ما از تمام ظرفیت‌های قانونی در این زمینه استفاده خواهیم کرد اما باید راهکارهایی اتخاذ شود که اثر آنها در کاهش آلودگی هوا دیده شود.

به گفته علی سلاجقه در قانون هوای پاک ۱۷۴ تکلیف برای دستگاه‌های اجرایی پیش‌بینی شده اما دستگاه‌های اجرایی به وظایف خود عمل نمی‌کنند و این در حالی است که برخی از شهرهای کشور به سمت وضعیت جوی خطرناک در حال حرکت هستند و دستگاه‌های اجرایی باید با عمل به تکالیف خود مانع از این اتفاق شوند.

اجرای قانون هوای پاک مستلزم تأمین بودجه در لوایح سالیانه

بهزاد اَشجَعی، عضو سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کلانشهرها به خبرنگار مهر می‌گوید: قانون هوای پاک سال ۱۳۹۶ تصویب شده و قبل از آن نیز مصوبات، آئین نامه‌ها و قوانین بسیاری داشتیم که راهکارهای کاهش آلودگی هوا در آن قوانین آمده و مصوب شده بود و براساس برنامه چند ساله باید اجرا می‌شدند اما متأسفانه از زمان تصویب قانون هوای پاک تاکنون درصد بالایی از مواد این قانون اجرا نشده است.

از زمانی که قانون هوای پاک تصویب شد هیچ ردیف بودجه‌ای برای اجرا نداشت تا سال گذشته که ردیفی حدود ۲۸۰ میلیارد تومان به آن اختصاص دادند که در برابر تکالیف تعیین شده برای دستگاه‌های مختلف در قانون هوای پاک رقمی نیست

وی با اشاره به گزارشات سازمان بازرسی کشور، دیوان محاسبات و سازمان محیط زیست، می‌افزاید: براساس گزارش این سه نهاد درصد زیادی از قانون هوای پاک اجرا نشده متأسفانه و دلیل عمده‌ای که برای آن عنوان شده عدم تخصیص اعتبار و نبود بودجه اعلام شده است.

عضو سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کلانشهرها خاطرنشان می‌کند: از زمانی که قانون هوای پاک تصویب شد هیچ ردیف بودجه‌ای برای اجرا نداشت تا سال گذشته که ردیفی حدود ۲۸۰ میلیارد تومان به آن اختصاص دادند که در برابر تکالیف تعیین شده برای دستگاه‌های مختلف در قانون هوای پاک رقمی نیست.

اشجعی با بیان اینکه اجرای قانون هوای پاک مستلزم تأمین بودجه در لوایح سالیانه است، تصریح می‌کند: دولت و مجلس در لایحه بودجه سال آینده ۱۴۰۲ باید ردیف بودجه‌ای برای قانون هوای پاک در نظر بگیرند و ذیل آن، راهکارها را احصا و اولویت بندی کنند و اعتبار مورد نیاز برای سال آینده اختصاص دهند.

وی با اشاره به بودجه امسال دولت برای قانون هوای پاک، می‌گوید: متأسفانه اقدام خاصی نشده؛ البته شهرداری تهران یا شهرداری چند کلانشهر دیگر در راستای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی تعدادی محدود اتوبوس و تاکسی خریداری کردند اما غالب راهکارها برای کاهش آلودگی هوا مسکوت است.

عضو سابق کارگروه ملی کاهش الودگی هوای کلانشهرها با بیان اینکه در حال حاضر ذرات معلق pm2.5 و pm10 مشکل اصلی آلودگی هوای شهرهای ما است، می‌افزاید: دولت باید با بررسی منابع انتشار این آلاینده‌ها و براساس سهمی که در آلودگی دارند و نیز هزینه اجرای راهکار برای کاهش آلایندگی، منابع آلاینده را برای کاهش آلایندگی اولویت بندی کند. آن بخشی که اعم از ثابت و متحرک بیشترین کاهش انتشار را با کمترین هزینه ایجاد می‌کند باید در اولویت اجرا و تخصیص منابع اعتباری قرار گیرد.

اشجعی با بیان اینکه اسقاط خودروهای فرسوده ضروری است، خاطرنشان می‌کند: خودروهای فرسوده به ویژه در حمل و نقل عمومی باید نوسازی شود که این مهم مستلزم منابع اعتباری است و تا وقتی منابع تأمین نشود، اسقاط خودروهای فرسوده ممکن نیست از این رو بخشی از این منابع را دولت باید از طریق بودجه عمومی تأمین کند.

وی با بیان اینکه برای اجرای قانون هوای پاک اگر ردیف اعتباری متمرکز در نظر گرفته شود و کمک دولتی باشد، می‌افزاید: اسقاط خودروهای فرسوده به نوسازی ناوگان و تأمین منابع مالی گره خورده که باید این زنجیره از ابتدا درست شود.

به گزارش مهر، اصفهان، آلوده‌ترین کلانشهر ایران به شمار می‌رود. وجود بیش از ۱۶ هزار واحد صنعتی و خدماتی در این استان، اصفهان را به یکی از قطب‌های صنعتی کشور تبدیل کرده اما از سوی دیگر دردمند مصائب زیست محیطی چون آلودگی هوا و خشکیدگی است.

کلانشهر اصفهان با روزانه بالغ بر یک میلیون تردد خودرو با ۴۰۰ واحد صنعتی آلاینده احاطه و آلودگی هوا چهار فصل شده و نفس شهر را به شماره انداخته است و مردم از تنفس هوای پاک محروم اند. ۸۵ روز هوای آلوده و ۱۱۷ روز هوای سالم بیانگر وضعیت بحرانی هوای این کلانشهر طی امسال است.

۲۴ دستگاه اجرایی برای کاهش آلودگی هوا وظیفه دارند

احمد رضا لاهیجان زاده، سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به خبرنگار مهر می‌گوید: همه دستگاه‌های اجرایی باید برای کاهش آلودگی هوای شهر اصفهان به میدان بیایند. بین ۱۸ تا ۲۴ دستگاه اجرایی در قانون هوای پاک در قبال آلودگی هوا وظیفه دارند که همه باید به تکالیف خود عمل کنند.

وی می‌افزاید: در صدد تشکیل فوری جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای اصفهان در استانداری هستم تا این وظایف به دستگاه‌ها گوشزد شود زیرا برای دو سه ماه آینده که این ورژن (وارونگی دما) در پیش است پیش بینی می‌کنیم که وضعیت هوا بحرانی شود و باید از هم اکنون تکالیف دستگاه‌ها مشخص باشد.

طرح جامع کاهش آلودگی هوا از گذشته وجود داشته اما افراد و دستگاه‌های مسئول که نسبت به کاهش آلایندگی مکلف شدند آنچنان که باید و شاید به میدان نیامدند و البته در مورد آلودگی هوا احکام قوی وجود ندارد

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه از هم اکنون برنامه‌ها و سیاست کاری خود را برای ساماندهی سه منبع آلاینده اطراف شهر اصفهان شروع کرده‌ایم، تاکید می‌کند: کاهش آلودگی هوای شهر اصفهان مستلزم همکاری همه دستگاه‌ها و اجرای قانون هوای پاک است.

لاهیجان زاده ادامه می‌دهد: طرح جامع کاهش آلودگی هوا از گذشته وجود داشته اما افراد و دستگاه‌های مسئول که نسبت به کاهش آلایندگی مکلف شدند آنچنان که باید و شاید به میدان نیامدند و البته در مورد آلودگی هوا احکام قوی وجود ندارد.

وی بیان می‌کند: کاری که در حال حاضر در زمینه آلودگی هوا در پیش گرفته‌ایم، ساماندهی کوره‌های آجر در شرق اصفهان و همچنین نزدیک به شهر در منطقه دولت آباد و برخوار وجود دارد. این کوره‌ها فوری باید ساماندهی شود هرچند که برنامه ساماندهی نیز تا حدودی جلو رفته است.

لزوم خروج ریخته گری‌ها از اصفهان

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست با اشاره به وجود صدها واحد ریخته‌گری در اصفهان، می‌گوید: این ریخته‌گری‌ها باید طبق قوانین قبلی توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت و شهرداری، به عنوان کارگاه‌های مزاحم شهری به بیرون از شهر منتقل می‌شدند و محلی در خارج از فضای شهر برای آنها جانمایی می‌شد اما تعدادی انگشت شمار از این واحدهای ریخته‌گری از شهر خارج شدند. در این راستا اکنون پیش نویس خروج واحدهای ریخته گری را آماده کردیم و آن را به جریان خواهیم انداخت؛ هرچند شاید کار یکی دو ساله باشد اما خروج این‌ها به عنوان یکی از منابع آلوده کننده هوای شهر اصفهان تأثیر شگرف و مهمی خواهد داشت.

به گزارش مهر، سهم استان اصفهان طی دو سال گذشته از بودجه برای اجرای قانون هوای پاک صفر بوده است و دستگاه‌های اجرایی دلیل ترک فعل خود را نبود بودجه و اعتبارات اعلام می‌کند.

مهر ماه امسال شهرداری اصفهان در راستای اجرای قانون هوای پاک ۳۵۰ اتوبوس درون شهری شامل ۲۴۰ دستگاه اتوبوس بازسازی شده، ۵۶ دستگاه اتوبوس جدید و ۵۳ دستگاه اتوبوس کوچک با اعتباری بالغ بر ۴۹۰ میلیارد تومان وارد ناوگان حمل و نقل درون شهری اصفهان کرد اما متهمان اصلی آلودگی هوای این شهر از جمله صنایع فولادی و نفتی همچنان قانون گریزند.