قانون اساسی قابل تغییر نیست / مردم خودشان رفراندوم برگزار کردند

براساس اصل ۱۷۷ قانون اساسی، هر ۱۰سال یک‌بار باید تغییری در اصل قانون اساسی صورت گیرد و قوانین موجود بازنگری و به روزرسانی شوند. در این راستا باید دید که آیا قوانینی که مدت‌ها قبل نوشته شده است، همچنان و برای نسل جدید کاربرد دارد یا خیر؟ تا چه میزان امکان تغییر در ماهیت قانون اساسی کشور وجود دارد؟

حسن سبحانی نیا، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، درباره تغییر در قانون اساسی که طبق اصل ۱۷۷ باید هر ۱۰سال یک بار قانون اساسی تغییر کند، به گسترش نیوز گفت: تغییر قانون اساسی، راهکارهای خاصی دارد و معمولا هم اینطور نیست که هر فصلی و هر مدتی قانون اساسی کشور تغییر کند. بازنگری در قانون اساسی امری پیش‌بینی شده بود و یک مرحله هم این بازنگری در سال ۱۳۶۸ صورت گرفت.

در یک کشور ۸۰میلیونی اختلاف نظر طبیعی است

سبحانی ادامه داد: تغییر قانون اساسی به این معنا پیش‌بینی نشده است که هر فصل مورد تغییر و بازنگری قرار بگیرد. رای بالایی که قانون اساسی جمهوری اسلامی در زمان رفراندوم به خود اختصاص داد، کم نظیر بود. ۹۸/۸درصد مردم در آن زمان رای خود را به جمهوری اسلامی اختصاص دادند.

وی افزود: اینکه عده‌ای از افراد و یک جمعی یک نظری در ارتباط با تغییر در قانون اساسی بدهند طبیعی به نظر می‌آید. در یک کشور ۸۰میلیونی کاملا این امر طبیعی است که افراد نظرات متفاوتی داشته باشند. ملاک کلی نظر عامه مردم و قانون اساسی هم چنین چیزی را پیش‌بینی نکرده است که هرچند وقت یک بار قانون اساسی مورد اصلاح قرار گیرد.

عضو سابق مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: تغییر در قانون اساسی یک تزلزل در حرکت و اساس کشور ایجاد خواهد کرد. بنابراین چنین پیش‌بینی در راستای تغییر قانون اساسی نشده است.

سبحانی با اشاره به اینکه اگر در شرایط فعلی، تغییر در قانون اساسی می‌تواند راهکار مناسبی باشد افزود: فکر نمی‌کنم چنین امری عملی باشد زیرا یک ساز‌و‌کار خاصی در رابطه با بازنگری قانون اساسی پیش‌بینی شده است که باید یک زمینه هایی برای آن فراهم باشد.

وی ادامه داد: خیلی کار ساده‌ای نیست که تغییر در اصل قانون اساسی صورت گیرد. بنابراین اصل این تغییر عملی نیست که در چنین موقعیت هایی صورت گیرد. در عین حال قانون اساسی پیش‌بینی‌های لازم را برای تمامی امور مورد نظر مردم جامعه انجام داده است اما باید عملیاتی شدن حقوق مردم مورد توجه بیشتری قرار گیرد. مسئولان ذی‌ربط باید چنین قوانینی را عملیاتی کنند. هر موردی باعث بازنگری در قانون اساسی و موجب تغییر در قانون اساسی باشد، چنین موردی را امری ساده نمی‌بینم.

این کارشناس سیاسی در ارتباط با عده‌ای از مردم که عقیده دارند برگزاری رفراندوم می‌تواند شرایط فعلی جامعه را تغییر دهد، اظهار کرد: چنین چیزی غیرممکن است اما باید اشاره‌ای بکنم به راهپیمایی ۱۳آبان و حضور مردم در چنین مراسمی داشته باشیم که یک رفراندوم محسوب می‌شود. کم نبوده‌اند چنین مراسم هایی که با حضور و مشارکت گسترده مردم همراه بوده است.

وی افزود: حدود یک میلیون نفر در مراسم ۱۳ آبان تهران مشارکت داشتند و همچنین بیش از ۹۰۰ نفر در شهر شاهد مشارکت و حضور آحاد مردم بودند. چنین حضور گسترده‌ای خود یک رفراندوم محسوب می‌شود. این که ما برای هر مسئله‌ای و به خواسته هر فردی بگوییم یک رفراندوم صورت گیرد، در هیچ جای دنیا چنین چیزی معمول نخواهد بود.

سبحانی ادامه داد: ما در کجای دنیا دیده‌ایم که برای هر موردی بخواهند رفراندوم برگزار کنند. ممکن است در مواردی نادر و خاص چنین چیزی اتفاق افتاده باشد. مثلا در کشور انگلیس شاهد برگزاری رفراندوم و خروج از برگزیت بودیم.

این کارشناس سیاسی خاطر نشان کرد: برگزاری رفراندوم به صورت عمومی عملیاتی نیست و درحال‌حاضر خواسته‌هایی از سوی افرادی وجود دارد که خواسته معمول نیست. دولت باید راهکارهایی را در راستای فروکش کردن خشم موجود مردم در جامعه اتخاذ کند. بحث گفتمان، کرسی‌های آزاد اندیشی و همچنین فراهم کردن زمینه برای اعتراضات، خواسته‌ها و مطالبات منطقی مردم و همچنین اقشار و گروه‌ها، جمعیت‌های سیاسی، می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشد.

سبحانی‌نیا در پایان گفت: دولت در رابطه با ایجاد زمینه‌های لازم پیرامون اعتراضات پیش‌بینی هایی داشته است. باید در هرصورت زبان نسل حاضر شناخته و مطالبه‌هایی که دارند، درک شود. در عین حال دولت باید تدابیر بیشتری در زمینه مسائل معیشت، اشتغال و مشکلات جوانان داشته باشد. من فکر می‌کنم این زمینه‌ها عملیاتی است و دولتمردان باید در این زمینه‌ها تمرکز بیشتری پیدا کنند تا مطالبات منطقی مردم پیگیری شود.