آزمایش بارداری بتا چیست؟ چرا این آزمایش انجام می شود؟
اگر قصد بارداری دارید یا به دلیل وجود علائم بارداری به پزشک مراجعه کردهاید، احتمالا نام آزمایش بارداری بتا را شنیدهاید. این آزمایش برای تشخیص بارداری انجام میشود. بهتر است قبل از انجام این آزمایش اطلاعات کافی در مورد آن داشته باشید....
اگر قصد بارداری دارید یا به دلیل وجود علائم بارداری به پزشک مراجعه کردهاید، احتمالا نام آزمایش بارداری بتا را شنیدهاید. این آزمایش برای تشخیص بارداری انجام میشود. بهتر است قبل از انجام این آزمایش اطلاعات کافی در مورد آن داشته باشید. در ادامه توضیح میدهیم که آزمایش بتا چیست؟ در چه مواقعی این آزمایش توصیه میشود؟ قیمت آن چقدر است؟ بالا یا پایینبودن عدد بتا به چه معناست؟ چگونه میتوان جواب آزمایش را تفسیر کرد؟ برای این آزمایش نیاز به چه آمادگی است و چرا این آزمایش باید دوباره تکرار شود؟
درصورتیکه علائم مربوط به بارداری را دارید یا آزمایش بارداری بتا را انجام دادهاید، باید برای تفسیر آزمایش و بررسی علائم به دکتر زنان و زایمان یا دکتر ماما مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
آزمایش بارداری بتا چیست؟
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، در مورد آزمایش بارداری بتا شنیدهاید. این آزمایش یکی از آزمایش های بارداری است که برای تشخیص بارداری انجام میشود. در آزمایش بتا فاکتور HCG بررسی شده و از این طریق وضعیت شخص باردار مشخص میشود.
HCG هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی است که به آن هورمون بارداری میگویند. این هورمون ۱۰ روز بعد از لقاح تولید میشود. هورمون بارداری توسط سلولهای تشکیل شده در جفت تولید میشود. بعد از لقاح سلولهای جفت، تخمک را تغذیه میکنند و به دیواره رحم وصل میشوند.
حدود ۱۱ روز بعد از لقاح میتوان با آزمایش خون این هورمون را تشخیص داد. ۱۲ تا ۱۴ روز بعد از لقاح نیز در آزمایش ادرار مشخص میشود. در حالت معمولا سطح هورمون HCG هر 72 ساعت دوبرابر میشود. مقدار این هورمون در ۸ تا ۱۱ هفته بارداری به اوج خود رسیده و در هفتههای بعدی بارداری کاهش پیدا میکند.
هورمون HCG هم در آزمایش خون و هم در آزمایش ادرار قابل تشخیص است. اما آزمایش ادرار تنها کیفی بوده و میتواند وجود یا نبود هورمون بارداری را تشخیص دهد. آزمایش خون کیفی هم برای تشخیص بارداری انجام میشود. اما آزمایش بارداری بتا یک آزمایش کمی بوده و از طریق خون انجام میشود. در این آزمایش سطح هورمون HCG به طور دقیق در هر میلیلیتر اندازه گرفته میشود.
در چه مواقعی آزمایش بارداری بتا انجام می شود؟
در آزمایش بارداری بتا سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری تعیین میشود. این آزمایش در موارد زیر کاربرد داشته و به پزشک در تشخیص روند بارداری کمک میکند.
- تشخیص بارداری
- ارزیابی درمانهای باروری: در درمانهای باروری شکل مصنوعی هورمون HCG وارد بدن شده و به بلوغ فولیکولها و تحریک تخمکگذاری کمک میکند.
- تشخیص برخی مشکلات در بارداری مانند حاملگی خارج از رحم
- نظارت بر بارداری با ریسک خطر
- نگرانی برای سقط جنین: در این شرایط آزمایش هر دو یا سه روز یک بار تکرار شده و سرعت افزایش هورمون HCG بررسی میشود.
- تعیین سن جنین: با آزمایش بتا نمیتوان به طور دقیق سن جنین را مشخص کرد. اما با وجود تاریخ آخرین پریود و جواب آزمایش بارداری بتا پزشک میتواند محدوده مورد انتظار را تعیین کند.
- غربالگری جنین: در هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری برای تشخیص مشکلات سلامت جنین مانند سندروم داون در غربالگریهای سهگانه و چهارگانه این تست هم انجام میشود.
- علاوه بر دوره بارداری ممکن است آزمایش بتا برای تشخیص برخی سرطانها انجام شود.
عدد بتا در بارداری نشانه چیست؟
عدد بتا در این آزمایش سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری در خون را مشخص میکند. این هورمون ۱۰ روز بعد از لقاح تولید شده و با اندازهگیری سطح آن میتوان به اطلاعات زیادی دست پیدا کرد.
اگر در آزمایش بارداری بتا سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی باشد، نشانه بارداری است. در زمانهای مشخص باید این آزمایش دوباره تکرار شده و سطح بتا تعیین شود. اگر در حال افزایش باشد، بارداری به طور طبیعی پیش رفته و در صورت کاهش بتا باید علت آن تشخیص داده شود.
قیمت آزمایش بارداری بتا چقدر است؟
قیمت آزمایش بارداری بتا در سال ۱۴۰۱ حدود ۵۰ تا ۸۰ هزار تومان است. گاهی ممکن است پزشک در کنار این آزمایش، فاکتورهای دیگر را در آزمایش خون لحاظ کند. در این شرایط قیمت آزمایش باتوجهبه این فاکتورها تغییر میکند. اگر تحت پوشش بیمه هستید، مقداری از هزینه آزمایش توسط بیمه پرداخت میشود.
برای اطلاع از قیمت دقیق آزمایش بتا بهتر است به سرویس آزمایشگاههای دکترتو مراجعه کرده و قیمت را مشاهده کنید. همچنین میتوانید نسخه آزمایش خود را در این بخش ارسال کرده و باتوجهبه نوع بیمه از هزینه نهایی آزمایش مطلع شوید.
نحوه خواندن برگه آزمایش بارداری بتا
در آزمایش بارداری بتا سطح عدد بتا تعیینکننده جوب آزمایش است. محدوده سالم برای هر شخص مطابق با جدول زیر است.
شرایط شخص آزمایش دهنده | محدوده عدد بتا (سطح هورمون HCG) |
خانمهای غیر باردار | کمتر از ۵ mIU/ml |
آقایان سالم | کمتر از ۲ mIU/ml |
هفته سوم بارداری | ۵ تا ۷۲ mIU/ml |
هفته چهارم بارداری | ۱۰ تا ۷۰۸ mIU/ml |
هفته پنجم بارداری | ۲۱۷ تا ۸۲۴۸ mIU/ml |
هفته ششم بارداری | ۱۵۲ تا ۳۲۱۷۷ mIU/ml |
هفته هفتم بارداری | ۴۰۵۹ تا ۱۵۳۷۶۷ mIU/ml |
هفته هشتم بارداری | ۳۱۳۶۶ تا ۱۴۹۰۹۴ mIU/ml |
هفته نهم بارداری | ۵۹۱۰۹ تا ۱۳۵۹۰۱ mIU/ml |
هفته دهم بارداری | ۴۴۱۸۶ تا ۱۷۰۴۰۹ mIU/ml |
هفته دوازدهم بارداری | ۲۷۱۰۷ تا ۲۰۱۱۶۵ mIU/ml |
هفته چهاردهم بارداری | ۲۴۳۰۲ تا ۹۳۶۴۶ mIU/ml |
هفته شانزدهم بارداری | ۸۹۰۴ تا ۵۵۳۳۲ mIU/ml |
تفسیر جواب آزمایش بارداری بتا
برای تفسیر جواب آزمایش بتا باید به عدد بتا توجه داشته باشید. این عدد در هر محدوده میتواند مورد خاصی را مشخص کند. اگر سطح عدد بتا کمتر از ۵ باشد، جواب بارداری منفی است. بالاتر از ۵ نشانه بارداری است. در جدول بالا عدد بتا در هر هفته از بارداری مشخص شده است.اگر باتوجهبه سن بارداری سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی است، میتواند نشاندهنده یکی از موارد زیر باشد.
- بارداری دوقلو یا چندقلو
- کوریوکارسینوم رحم
- مول هیداتی فرم رحم
- سرطان تخمدان.
در آقایان بالابودن سطح عدد بتا میتواند نشانه سرطان بیضه باشد.
اگر در دوران بارداری بر اساس سن بارداری عدد بتا پایینتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانه یکی از مشکلات زیر باشد.
- مرگ جنین
- سقط جنین ناقص
- خطر سقط خودبهخودی
- حاملگی خارج رحمی.
به نقل از verywellfamily در رابطه با پایین بودن عدد بتا نسبت به سطح طبیعی:
گاهی ممکن است علت پایینبودن عدد بتا نسبت به سن بارداری، محاسبه اشتباه سن حاملگی باشد. پزشک برای بررسی احتمال مشکلات بارداری سونوگرافی ترانس واژینال را توصیه میکند. در این سونوگرافی حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین مشخص میشود.
برای تفسیر جواب آزمایش بارداری بتا به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
محدوده عدد بتا از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است. جواب آزمایش هر آزمایشگاه نیز ممکن است کمی متفاوت باشد. به همین دلیل بهتر است برای تفسیر دقیق آزمایش خود به دکتر زنان مراجعه کنید. برای مشاوره با دکتر زنان و ارسال جواب آزمایش خود میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
همچنین برای انجام آزمایش بارداری بتا میتوانید از سرویس آزمایشگاههای دکترتو استفاده کرده و نزدیکترین آزمایشگاه را پیدا کنید. در دکترتو امکان آزمایش در محل نیز وجود دارد.
نحوه انجام آزمایش بارداری بتا
برای انجام آزمایش بارداری بتا باید نمونه خون گرفته شود. هنگام خونگیری ممکن است درد یا سوزش خفیفی داشته باشید. در این آزمایش خون نیاز به آمادگی خاصی نیست و میتوانید در هر زمانی آزمایش را انجام دهید. ناشتا بودن در آزمایش بتا ضروری نیست.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه انجام آزمایش بتا میتوانید از دکتر زنان مشاوره دریافت کنید و سپس آزمایش خود را در سرویس آزمایشگاههای دکترتو ثبت کنید. جواب آزمایش بهصورت آنلاین برای شما ارسال شده و امکان تفسیر آن توسط پزشک در سایت دکترتو وجود دارد.
عدد بتا در بارداری دو قلو
در جدول بالا سطح هورمون بتا در هر هفته از بارداری را ذکر کردیم. اگر باتوجهبه هفته بارداری سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی بود، ممکن است بارداری دوقلو یا چندقلو باشد.
عدد بارداری در حاملگی خارج از رحم
اگر بر اساس سن بارداری سطح عدد بتا پایینتر از حد طبیعی باشد، احتمال حاملگی خارج از رحم وجود دارد. عدد پایینتر همچنین میتواند نشانه مرگ جنین، خطر سقط جنین یا سقط جنین ناقص باشد. برای تشخیص عارضه متخصص زنان آزمایشهای بیشتری تجویز میکند.
عدد بتا در بارداری مولار
بارداری مولار وضعیتی است که بهجای جفت، تودهای از بافت داخل رحم رشد میکند. در چنین شرایطی عدد بتا بالاتر از حد طبیعی قرار میگیرد. پزشک برای تشخیص این عارضه آزمایش را تکرار کرده یا آزمایشهای دیگری را تجویز میکند.
عدد بتا و جنسیت جنین
برخی تحقیقات نشان دادهاند که عدد بتا زمانی که جنین دختر است، کمی بیشتر از وضعیتی است که جنین پسر باشد. در هفته ۱۰ تا ۱۴ بارداری میتوان جنسیت را از این طریق تشخیص داد. البته عوامل مختلف محیطی، شرایط مادر و سلامت جنین در سطح عدد بتا تاثیر دارند.
آزمایش بتا در مردان
در مردان برای تشخیص سرطان بیضه آزمایش بتا انجام میشود. محدوده طبیعی عدد بتا در مردان کمتر از 2 mIU/ml است. اگر مقدار هورمون HCG بیشتر از این عدد باشد، احتمال سرطان بیضه وجود دارد.
سوالات متداول شما
اگر باردار هستید یا برای تشخیص بارداری میخواهید آزمایش بارداری بتا را انجام دهید، احتمالا با سوالاتی در مورد این آزمایش روبرو شدهاید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه دادهایم.
اگر آزمایش بارداری شما مثبت بوده و در آزمایشهای بعدی بر اساس سن بارداری عدد بتا پایینتر از حد معمول باشد، خطر حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین وجود دارد. در این شرایط هر دو یا سه روز یک بار آزمایش تکرار میشود.
اگر عدد بتا بالاتر از ۵ باشد، نشانه بارداری است. اما اگر در طول بارداری بر اساس سن حاملگی عدد بتا از سطح طبیعی بالاتر بود، میتواند نشانه بارداری دوقلو یا چندقلو باشد. همچنین احتمال بارداری مولار، کوریوکارسینوم رحم و سرطان تخمدان وجود دارد. برای تشخیص هر یک از این موارد باید آزمایشهای دیگری انجام شود.
هزینه این آزمایش حدود ۵۰ تا ۸۰ هزار تومان است. اگر تحت پوشش بیمه هستید، قیمت آزمایش کمتر میشود.
خیر برای این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست. آزمایش بارداری بتا آمادگی خاصی نداشته و میتوان در هر ساعتی از روز آزمایش را انجام داد.
آزمایش ادرار یک نوع آزمایش کیفی بوده و میتواند وجود یا نبود هورمون بارداری را از این طریق تشخیص داد. اما سطح هورمون در آزمایش ادرار مشخص نشده و نمیتوان مشکلات بارداری را از این طریق مشخص کرد.
اگر سطح عدد بتا باتوجهبه سن بارداری بالاتر یا پایینتر از حد طبیعی باشد، آزمایش مجدد تکرار میشود تا هر نوع تغییر مشخص شود. میزان هورمون بارداری هر ۷۲ ساعت حدودا دوبرابر میشود. با بررسی این روند میتوان مشکلات بارداری را تشخیص داد.
عدد بتا از فردی به فرد دیگر متفاوت است و نمیتوان عدد مشخصی برای آن تعیین کرد. معمولا زمانی که جنین پسر باشد، سطح هورمون HCG نسبت به جنین دختر کمی پایینتر قرار میگیرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
آزمایش بارداری بتا برای تشخیص باردار بودن یا بررسی مشکلات بارداری انجام میشود. در این آزمایش میزان هورمون HCG یا هورمون بارداری تعیین میشود. این هورمون پس از لقاح در بدن تولید شده و ۱۰ روز بعد از لقاح میتوان با آزمایش خون وجود آن را تشخیص داد. اگر سطح عدد بتا بالاتر از ۵ باشد، نشانه بارداری است. در اوایل بارداری هر ۷۲ ساعت مقدار عدد بتا دوبرابر میشود. اگر سطح این عدد باتوجهبه سن بارداری بالاتر یا پایینتر از حد طبیعی باشد، باید آزمایش تکرار شود. این شرایط میتواند نشانه مشکلی در بارداری باشد.
از آزمایش بتا برای بررسی برخی سرطانها نیز استفاده میشود. عدد بتا سرطان تخمدان در زنان و سرطان بیضه در مردان را مشخص میکند. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
برای تجویز آزمایش بارداری بتا یا تفسیر جواب آزمایش باید به متخصص زنان و زایمان یا دکتر ماما مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو به صورت حضوری، تلفنی یا آنلاین با پزشک در ارتباط باشید.
همچنین میتوانید آزمایش خود را در بخش آزمایشگاههای دکترتو ثبت کنید. نزدیکترین آزمایشگاه را پیدا کرده یا برای آزمایش در محل اقدام کنید. پس از انجام آزمایش، جواب آن بهصورت آنلاین برای شما ارسال میشود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.verywellfamily.com/the-pregnancy-hormone-hcg-1960127
https://www.mountsinai.org/health-library/tests/hcg-blood-test-quantitative
https://www.medicinenet.com/what_is_a_positive_beta_hcg_level/article.htm
https://americanpregnancy.org/getting-pregnant/hcg-levels/