چهار درس ارزشمند

وضعیت بازار ارزها و دارایی‌های دیجیتالی در ماه‌‌‌های اخیر خوب نبوده و بسیاری از سرمایه‌گذاران دچار ضررهای بزرگی شده‌اند. قیمت بیت‌کوین ابتدای سال‌جاری میلادی در محدوده ۴۷‌هزار دلار قرار داشت و حالا در سطح ۱۶‌هزار دلار نوسان می‌کند.

همچنین سال گذشته در همین زمان، قیمت بیت‌کوین در اوج تاریخی خود یعنی محدوده ۶۹‌هزار دلار قرار داشت. سال‌جاری میلادی برای بازار دارایی‌های دیجیتالی دوره سختی بوده؛ زیرا رویدادهای گوناگون به اعتماد سرمایه‌گذاران لطمه زده است. ورشکستگی صرافی اف‌تی‌ایکس تازه‌ترین رویدادی است که فشار شدیدی به بازار وارد کرده است و برخی کارشناسان معتقدند لطمه‌ای که به اعتماد سرمایه‌گذاران وارد شده است، به‌راحتی جبران نخواهد شد.

تحقیقات فراگیر درباره صرافی اف‌تی‌ایکس در حال انجام است و به نظر می‌رسد در آینده ابعاد گسترده‌تر این ورشکستگی و علل و پیامدهای آن آشکار خواهد شد. متخصصان همواره به درس‌هایی که از هر رویداد می‌توان آموخت توجه می‌کنند. در مورد ورشکستگی صرافی اف‌تی‌ایکس نیز همین‌طور است.

یکی از متخصصان برنامه‌ریزی مالی در فلوریدا می‌گوید: «فروپاشی صرافی اف‌تی‌ایکس یادآوری تلخ از این واقعیت است که در صنعت دارایی‌های دیجیتالی، صنعتی که نوپاست و مقرراتی از سوی نهادهای رسمی بر آن اعمال نشده، چیزی به نام غذای رایگان وجود ندارد، یعنی ریسک‌های بزرگ سرمایه‌گذاران را تهدید می‌کنند و آنها باید بهای حضور در این بازار را پرداخت کنند. برای حضور در این صنعت باید آماده باشید تا ۱۰۰‌درصد دارایی خود را از دست بدهید.»

در ادامه به چهار درسی که از سقوط صرافی اف‌تی‌ایکس می‌توان آموخت اشاره می‌شود. نخستین مورد این است که باید ریسک محل نگهداری دارایی‌های دیجیتالی خود را بشناسید. کوین لام، مدیر مالی و بنیان‌گذار شرکت سرمایه‌گذاری فوندری‌فایننشیال با سرمایه‌گذاران جوان همکاری دارد.

او می‌گوید ۵۰‌درصد آنها ارز دیجیتالی در سبد دارایی خود دارند. او لزوما معتقد نیست که باید سهم این دارایی‌ها در سبدها کاهش یابد؛ اما می‌گوید سرمایه‌گذاران باید کاملا با جایی که ارز دیجیتالی خود را در آن نگهداری می‌کنند آشنا باشند و ریسک‌های احتمالی حفظ دارایی در آن صرافی یا صندوق را بشناسند. لام می‌گوید: «فروپاشی صرافی اف‌تی‌ایکس در نهایت برای شرکت‌های مالی سنتی نظیر فیدلیتی که در حال ورود به فضای دارایی‌های دیجیتالی هستند مفید خواهد بود.» چند روز پیش این شرکت اعلام کرد برنامه‌‌‌ای برای ارائه خدمات خرید و فروش بیت‌کوین و اتر تدوین کرده است.

دومین درس این است که متنوع‌کردن سبد دارایی‌ها همیشه بسیار مهم است. متخصصان می‌‌‌گویند، چه در سهام و ارزهای دیجیتالی سرمایه‌گذاری کرده باشید و چه در دیگر دارایی‌ها باید دارایی‌هایتان در سبد، متعدد و متنوع باشد و داشتن یک یا چند دارایی معدود در سبد همیشه خطرناک است. یکی از متخصصان سرمایه‌گذاری در ماساچوست می‌گوید: «هرگز نباید متنوع‌کردن سبد دارایی‌ها را فراموش کرد. آن‌دسته از سرمایه‌گذاران که در سبد دارایی‌شان سهم ارزهای دیجیتالی، چه در صرافی اف‌تی‌ایکس و چه جاهای دیگر زیاد بوده با افول شدید قیمت‌ها درسی دردناک درباره اهمیت متنوع کردن سبد دارایی‌ها آموخته‌اند.»

قیمت بیت‌کوین از ۱۲ماه پیش تاکنون حدود ۷۵‌درصد کاهش یافته است. کوین برادی، مشاور ارشد سرمایه‌گذاری می‌گوید: «فروپاشی اف‌تی‌ایکس این درس را به همه می‌دهد که هر شرکت، چه در صنعت دارایی‌های دیجیتالی و در صنایع متعارف و سنتی ممکن است در دوران‌های بحرانی دچار ورشکستگی شود. هنگام تعیین سهم هر دارایی در سبد نباید به یک دارایی سهم خیلی بالا اختصاص داده شود.» برخی تحلیلگران می‌‌‌گویند حتی اگر یک دارایی مالی ماهیت سفته‌بازانه دارد می‌تواند در ایجاد سبدی متنوع از دارایی‌های مختلف سودمند باشد. البته سهم آن دارایی در سبد باید اندک باشد.

سومین درس از فروپاشی صرافی اف‌تی‌ایکس این است که باید منتظر تدوین مقررات بیشتر در حوزه صنعت دارایی‌های دیجیتالی باشیم. از مدت‌‌‌ها پیش بحث‌هایی درباره ماهیت ارزهای دیجیتالی، جایگاه آنها به‌عنوان دارایی و چگونگی اعمال مقررات بر این صنعت وجود داشته و حالا با ورشکستگی صرافی اف‌تی‌ایکس این بحث‌ها جدی‌تر شده است.

در سال‌های اخیر نهادهای رسمی نظیر بانک‌های مرکزی تلاش کردند برای فعالیت صنعت دارایی‌های دیجیتالی قوانینی تصویب کنند تا تراکنش‌ها و فعالیت صرافی‌ها تحت نظارت دقیق قرار گیرد. در سه‌سال اخیر به دلیل رشد شدید قیمت ارزهای دیجیتالی و گسترده‌تر شدن این صنعت توجه به آن افزایش یافته است. از آنجا که میزان سرمایه‌گذاری در این بازار افزایش یافته است، تحولات در آن بر دیگر بازارها و اقتصاد اثر می‌گذارد و باید به شکل مناسب از نوسان‌های شدید قیمت‌ها و رویدادهایی نظیر ورشکستگی‌ها جلوگیری کرد.

در ماه ژوئن دو نفر از سناتورهای مجلس سنای آمریکا لایحه‌ای را مطرح کردند که هدف آن ایجاد چارچوب قانونی برای ارزهای دیجیتالی و تعریف اکثر این دارایی‌ها به‌عنوان کامودیتی نظیر طلا و نفت بود. به این ترتیب، این دارایی‌ها نیز زیر نظر کمیسیون معاملات آتی کامودیتی‌ها قرار می‌گیرد. متخصصان می‌‌‌گویند آنچه برای صرافی اف‌تی‌ایکس رخ داده است، بحث‌ها در این حوزه را سرعت خواهد بخشید. این باور وجود دارد که در آینده میزان مقررات در حوزه این صنعت افزایش می‌یابد. اگر پیشرفت‌های لازم و کافی در این زمینه رخ دهد، الگوهای بد تجاری کنار گذاشته خواهد شد. ماه آینده نشستی در کنگره برای بررسی علل ورشکستگی صرافی اف‌تی‌ایکس برگزار خواهد شد و در نهایت کنگره تصمیم خواهد گرفت که نهادهای دولتی چگونه برای ارزهای دیجیتالی مقررات تنظیم کنند. با این حال کمیسیون اوراق بهادار به دنبال مقررات سختگیرانه‌تر بوده است؛ زیرا از دید این نهاد، سرمایه‌گذاران به حمایت و حفاظت بهتر و موثرتر نیاز دارند.

چهارمین درس این است که از پیشینه تراکنش‌های خود در بازار ارزهای دیجیتالی یک‌فایل پشتیبان تهیه کنید. صرف‌نظر از اینکه ارز دیجیتالی خود را کجا نگهداری می‌کنید، کارشناسان می‌گویند در فواصل زمانی مشخص پیشینه تراکنش‌های خود را دانلود کنید. یکی از تحلیلگران می‌‌‌گوید، جمع‌‌‌آوری اسناد گزارش‌‌‌دهی یکی از دشوارترین بخش‌های مالیات ارزهای دیجیتالی است. اگر یک صرافی تعطیل شود، همچنان به سوابق فعالیت‌‌‌هایتان نیاز دارید. تا سه‌هفته پیش عده کمی تصور می‌‌‌کردند که صرافی اف‌تی‌ایکس با چنین فاجعه‌ای مواجه شود. تهیه سابقه تراکنش‌‌‌ها همچنین کمک می‌کند تا بر سود و زیانتان نظارت بهتری داشته باشید. تحولاتی که طی چند هفته اخیر در بازار ارزهای دیجیتالی رخ داده، صدها میلیارد دلار از ارزش این بازار کاسته است و از آنجا که هنوز مشخص نیست ماجرای صرافی اف‌تی‌ایکس چگونه پایان خواهد یافت، سرمایه‌گذاران بسیار محتاطانه رفتار می‌کنند. همچنین پرسش‌های گوناگونی درباره دیگر صرافی‌ها و شرکت‌های فعال در این بازار مطرح است.