سیگارهای عجیب سهمیه ای/ اختلاف قیمت در فروشگاه ها بر سر این کالای محبوب

سیگار، جزو آن دسته از کالاهی مصرفی است که مصرف‌کنندگان آن به شدت بر روی افزایش نرخ پاکت‌های سیگار حساسیت دارد. چرا که به طور متوسط، فرد سیگاری در طول روز، ۱پاکت مصرف می‌کند. جدا از آنکه قیمت‌های سیگار در طول این مدت افزایش‌های فراوانی داشته است، نرخ یکسانی در مغازه‌ها ندارد و هرکس به هر میزان قیمتی که بخواهد، پاکت‌های سیگار را به فروش می‌رساند. بدون شک می‌توان گفت ۹۰ درصد مغازه دارها و دکه‌ها، نرخ درج شده بر روی پاکت سیگار را نمی‌فروشند. در صورتی که دکه‌ها درحال‌حاضر، تبدیل به مغازه‌‌های سیگار فروشی شده‌اند و تقریبا باید نرخ هر پاکت را ارزان‌تر از مغازه‌ها و با همان نرخ پشت پاکت به فروش برسانند اما ۴الی۵ هزار تومان بیشتر از نرخ مصوب اقدام به عرضه سیگار می‌کنند.

چیزی که بسیار عجیب به نظر می‌رسد، این است که چگونه امکان دارد که یک محصول با نرخ مصوب و یکسان، در مغازه ها، نرخ متفاوتی داشته باشد؟

برای آنکه به طور دقیق با این تفاوت قیمت‌ها آشنا شویم، گزارش میدانی را ترتیب داده‌ایم که در ادامه این گزارش می‌خوانید.

تفاوت با قیمت درج شده

فروش یکی از برند‌های سیگار که بسیار محبوب و پر فروش است را زیر نظر گرفتیم. نرخ درج شده در پشت پاکت‌های این سیگار مبلغ ۱۷هزار تومان است. وارد مغازه که شدم، از فروشنده درخواست یک پاکت سیگار را کردم. درحالی که این مدل سیگار را باید ۱۷هزار تومان حساب می‌کرد اما فروشنده مبلغ ۲۰هزار تومان از من گرفت. بعد از آنکه به این تفاوت نرخ اعتراض کردم، گفت« نرخ همین است و اگر نمی‌خواهی خرید نکن» سیگار را گرفتم و به بیرون از مغازه رفتم. اما ماجرا فقط همین نیست. مغازه دیگری با فاصله اندک در آن سمت خیابان قرار داشت. سمت مغازه رفتم و نرخ همان برند سیگار را جویا شدم. قیمتی که مغازه دار اعلام کرد، ۲۱ هزار تومان بود. هزار تومان تفاوت قیمت، آن هم به فاصله چند قدم. درحالی که پشت این پاکت سیگار هم مبلغ ۱۷هزا تومان درج شده بود.

سعی بر این داشتم که گپ و گفتی با مغازه دار آغاز کنم. از او پرسیدم که وقتی نرخ درج شده در پشت پاکت مبلغ دیگری است، چرا با این همه افزایش به فروش می‌رسانید؟ گویا تاکنون کسی این سوال را از او نپرسیده بود و ظاهرش درهم رفت. گفت« این برای خرید قبله. اگر الان بخواهم همین سیگار را تهیه کنم باید قیمتی بیشتر پرداخت کنم. برای همین مجبور هستم که با این نرخ بفروشم تا ضرر نکنم» خب چرا با سود کمتری نمی‌فروشید؟ به هرحال این کالا جزو چیزهای پر مصرف محسوب می‌شود و فکر نمی‌کنم که ضرر کنید. « زمانی که در کشور قیمت‌ها به طور لحظه‌ای بالا می‌رود از کجا معلوم که من حاشیه سود خود را کم کنم اما فردا بتوانم با همین نرخ خرید کنم؟ چه تضمینی وجود دارد که این شرکت برای خرید مجدد من، با همین نرخ حساب کند؟» حرف‌هایش کمی منطقی به نظر می‌رسید. اما ترس از افزایش نرخ نباید موجب شود تا بالاتر از نرخ مصوب، کالایی را به مردم به فروش برسانند.

از مغازه بیرون آمدم و متوجه شخصی شدم که درحال باز کردن پاکت سیگار بود. از او پرسیدم که شما هر روز ۱پاکت سیگار تهیه می‌کنید؟ « مصرف سیگارم زیاده، تقریبا روزی ۱پاکت سیگار می‌کشم. قبلا مدل سیگارم فرق می‌کرد، زمانی که قیمتش اضافه شد، سیگارم را عوض کردم و الان این مدل را می‌کشم. این هم که هرجا یک قیمتی دارد اما چاره‌ای نیست به هرحال مجبورم که بخرم.» قبلا بابت این سیگار چقدر هزینه می‌کردید؟ « تا جایی که یادم میاد، نرخ این سیگار ۵هزار تومان بود اما در طول ۱ماه به ۷هزار تومان رسید که بعضی از مغازه دار‌ها با نرخ ۱۰هزار تومان هم می‌فروختند. خلاصه بخوام بهت بگم این سیگار هیچ نرخ ثابتی نداره و فروشنده‌ها با نرخ دلخواهی که مدنظرشان است می‌فروشند.

سیگار سهمیه ای

در ادامه تحقیقات میدانی در جهت اختلاف نرخ یک برند سیگار در فروشگاه‌ها، وارد مغازه دیگری شدم. یک استند از انواع سیگار در مغازه وجود داشت. جالب بود که بر روی این استند نرخ سیگار همان نرخ پشت پاکت درج شده بود و گران فروشی نمی‌کرد. زمانی که از او دلیل این نرخ را پرسیدم، در جواب گفت: «این سیگار مستقیم از شرکت می‌آید، به همین دلیل مجبور به فروش نرخ پشت پاکت هستیم. اما بیشتر از ۱پاکت به هر نفر نمی‌توانیم بدهیم.» یعنی سهمیه بندی دارد؟ «می‌شود گفت بله. تقریبا سهمیه‌بندی است. برای آنکه نرخ ما از سایر مغازه‌ها ارزان تر است، این امکان وجود دارد که خریداران، چند پاکت از ما تهیه کنند و اینجوری، شرکتی این سیگارها را به ما می‌دهد، دیگر برایمان نمی‌آورد. به دلیل آنکه به ما گفته‌اند طبق سهمیه‌ای که وجود دارد بفروشیم.» عجیب بود که سیگار هم سهمیه‌ای شده بود.

شاید اگر سراغ مغازه‌های دیگری هم می‌رفتم، بازهم شاهد افزایش نرخ یا سیگارهای عجیب سهمیه‌ای بودم.

چطور امکان دارد سیگار که جزو کالای مصرفی است، در چند جای مختلف، تفاوت نرخ داشته باشد؟ آیا مسئول یا سازمانی وجود دارد که به فکر رسیدگی به چنین چیز مهمی باشد؟ همانطور که درجریان هستید، سیگار یکی از پر فروش‌ترین کالاهای سوپرمارکت‌ها و دکه‌ها است. روزانه اشخاص بسیاری، این محصول را خریداری می‌کنند و با افزایش نرخ آن کنار می‌آیند. البته این افزایش و اختلاف قیمت، درباره سیگارهای داخلی بیشتر صدق می‌کند و بر روی سیگارهای خارجی تاثیری ندارد. امید است چنین چیزی که واقعا یک دزدی محسوب می‌شود، توسط ارگان‌های مربوطه هرچه سریع پیگیری شود. البته این گزارش به معنای تبلیغ کشیدن سیگار نیست.