موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه، غیرقابل رهگیری است؛ بلوف جدید یا قدرت‌نمایی روس‌ها؟

کارشناس نظامی روس مدعی شد که موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه توسط هیچ‌یک از سامانه‌های ضدموشکی ایالات متحده قابل رهگیری نیست.

در حالی‌که چین استفاده از موشک مافوق‌صوت DF-17، موشکی بالستیک که قادر به حمل کلاهک HGV است را آغاز کرده، روسیه نیز از استقرار وسایل نقلیه موشک هایپرسونیک آوانگارد خود خبر داد. براساس این گزارش، وزارت دفاع ژاپن نیز توسعه یک رهگیر ضدموشکی را آغاز خواهد کرد که می‌تواند در ارتفاعات فراتر از دفاع ضدموشکی فعلی در سال 2030 کار کند. توکیو به کمک واشنگتن در توسعه فناوری نیاز دارد که راکت‌ها را قادر می‌سازد مسیر پرواز را تغییر داده و به آنها اجازه می‌دهد تا اهداف مافوق صوت را در طول رویکرد فوق‌سریع خود به صفر برسانند.

در صورت موفقیت‌آمیز بودن همکاری، پیش‌بینی می‌شود که موشک‌های رهگیر بر روی دو ناوشکن مجهز به سامانه دفاع موشکی و هوایی Aegis ژاپن نصب شوند که قرار است به ترتیب در سال‌های 2027 و 2078 به بهره‌برداری برسند.

در اوایل سال جاری، برای اولین بار گزارش شد که ژاپن قصد دارد همکاری‌های خود با ایالات متحده را در زمینه تحقیقات در مورد سلاح‌های ضدمافوق صوت افزایش دهد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در ماه ژانویه تایید کرد که توافق‌نامه‌ای درباره تحقیق و توسعه در فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، جنگ‌افزارهای انرژی هدایت‌کننده، محاسبات کوانتومی، تسلیحات کوانتومی و فضایی و مقابله با موشک‌ های هایپرسونیک تنظیم شده است.

سامانه دفاع موشکی بالستیک ژاپن به دو بخش تقسیم می‌شود که اولین خط دفاعی، موشک رهگیر SM-3 است که از کشتی‌های Aegis در دریا شلیک می‌شود. هدف آن، از بین بردن موشک‌‌های بالستیک فراتر از جو است.

سپس در صورت عدم موفقیت SM-3، موشک‌های زمین به هوای پاتریوت PAC-3 سعی خواهند کرد هدف را در ارتفاع 20 کیلومتری یا کم‌تر پایین بیاورند. اعتقاد بر این است که آخرین نسخه PAC-3 می‌تواند موشک‌ های هایپرسونیک آوانگارد را پیش از حمله هدف‌گیری کند. با این وجود، به‌دلیل زمینی بودن، برد حفاظتی آن محدود است.

اخبار مربوط به همکاری ژاپن و آمریکا در ادامه گزارش‌هایی است که طی ماه گذشته منتشر شد که در آن از قصد توکیو برای اصلاح سامانه‌های دفاعی هوایی موشکی هدایت‌شونده میان‌برد Type-03 برای رهگیری موشک‌های ابرصوت خبر داده بود. سامانه‌های موشکی که در دهه 90 میلادی توسعه یافتند و سال 2003 وارد عملیات شدند، دارای برد 50 کیلومتری، سرعت 2.5 ماخ و کلاهک انفجاری قوی هستند که از طریق فیوز مجاورتی فعال می‌شوند.

ناتوانی واشنگتن و توکیو در رقابت با موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه؟

علی‌رغم تلاش‌های مشترک آمریکا و ژاپن، یک تحلیل‌گر نظامی روسی پیش‌بینی کرده که واشنگتن و توکیو قادر به ساخت موشکی نیستند که بتوانند موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه را ساقط کنند.

به‌نقل از الکسی لئونکوف، تحلیل‌گر نظامی روس، رهگیری موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه چالش‌برانگیز خواهد بود، زیرا هیچ راهی برای پیش‌بینی مسیر پرواز آوانگارد یا ساخت موشکی با سرعت چند ده برابر سریع‌تر از صوت وجود ندارد.

تصویری از سرجنگی موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه

لئونکوف هم‌چنین افزود که رسانه‌های ژاپنی در مورد ایجاد فناوری برای رهگیری واحدهای ابرصوت صحبت می‌کنند، اما نکته مهم این است که موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه یک بلوک مانور است، یعنی نمی‌توان پیش‌بینی کرد که در چه نقطه‌ای از حریم هوایی قرار دارد و هدف‌گیری آن غیرممکن است.

این کارشناس خاطرنشان کرد که برای آزمایش چنین سیستم‌های ضدموشکی، ایالات متحده و ژاپن به ساخت یک هدف مناسب، یعنی یک واحد رزمی ابرصوتی فوق مانور (با کارکردی مشابه با آوانگارد) نیاز دارند. با این‌حال، او معتقد است که حتی مجموعه‌ بسیار پیشرفته نظامی-صنعتی این کشورها نیز قادر به ساخت نمونه‌ای نظیر آوانگارد نیستند.

او توضیح داد که راه‌حل ساده‌تر برای این موضوع، شلیک به‌منظور تقلید حرکات هدف و سپس فرود آوردن آن است. اما در این حالت، سرعت ضدموشک باید 1.5 برابر بیش‌تر از هدف باشد تا بتواند به آن رسیده و رهگیری را انجام دهد.

با توجه به آنکه سرعت موشک هایپرسونیک آوانگارد روسیه به 27 ماخ می‌رسد، موشک‌های آمریکایی-ژاپنی باید 40 برابر سریع‌تر از سرعت صوت پرواز کنند که در عمل غیرممکن است. این کارشناس بیان کرد که نمونه‌ موشک‌های ابرصوت آمریکایی می‌توانند تنها به حداکثر سرعت 5 تا 6 ماخ برسند.